Talihsiz Serüvenler Dizisi’nden 13 Edebi Gönderme

Bu yazıda sizlerle bir çeşit zaman yolculuğuna çıkmak istedim. Varış noktamız çocukluğumuz. Zaman geçip de belirli bir olgunluğa ve belirli bir bilgi birikimine ulaşınca daha da anlamlı gelen şeylerin başında yer alıyor Lemony Snicket’ın Talihsiz Serüvenler Dizisi.

Şüphesiz Talihsiz Serüvenler Dizisi beyazperdenin ve ekranların da en az bizler kadar sevdiği bir seri. Hatta bir ara bilgisayar oyunu bile yapılmıştı (oyunu da severek oynadığımı belirtmeden geçemeyeceğim). İlk olarak 2004 yılında Jim Carrey’nin başrolünde yer aldığı film versiyonu çıkmıştı. Bu yıl ise Netflix dizisi olarak seri yine karşımıza gelmiş, biz de büyük bir keyifle sitemizde incelemesine yer vermiştik. Belki film ve dizi karşılaştırmasını bir başka yazıda yapmak daha doğru olur, o nedenle bu yazıda ona yer vermek istemiyorum.

Talihsiz Serüvenler Dizisi benim ilkokul çağlarıma denk geldi. O zamanlar Poe veya Orwell gibi isimler haliyle bana pek anlamlı gelmiyordu. Ancak yaklaşık 15 yıl sonra dizisini de izlerken, “Ya ne de çok gönderme varmış Talihsiz Serüvenler Dizisi’nde!” diye düşündüm ve bu çerçevede bir araştırma yaptım. Şimdi de bu bulgularımı sizlerle paylaşacağım.

Lemony Snicket

Göndermelerden önce, ‘Kim bu Lemony Snicket ve klasiklerle derdi ne?’ sorusuyla başlamak istiyorum. Lemony Snicket, aslen David Handler’ın mahlası. Bir dönem bu isimle çocuk kitapları yazmış ve aynı mahlasla kaleme aldığı başka serileri de var. Tabii kendi adıyla yazdığı kitapları da. Kendisi çocuk kitaplarını çok abartılı buluyor ve bu nedenle hem onları hem de klasikleri tiye aldığı eseri Talihsiz Serüvenler Dizisi’ni yazmaya başlıyor.

1. Beatrice

Daha serinin ilk kitabının kapağını kaldırır kaldırmaz büyük bir gizem karşılıyor bizleri: Beatrice. Çocukken hepimiz Lemony Snicket’ın sahiden de gerçek bir kişi olduğuna ve eserlerini Beatrice isimli eşine ithaf ettiğini düşünmüşüzdür. Ancak yıllar geçtikçe Lemony Snicket’ın sadece seride yer alan karakterlerden biri olduğunu ve Baudelaire kardeşlerin anneleri Beatrice’e çok âşık bir adam olduğunu daha iyi anlıyoruz. Beatrice’in evlenmeden önce Lemony Snicket ile aşk yaşadığını da öğreniyoruz. Zaten yazarın Beatrice’e Mektuplar (The Beatrice Letters) isimli eseri de bu durumu tasdik eder nitelikte.

Peki nereden geliyor bu Beatrice adı? Ünlü şair Charles Baudelaire’in La Béatrice isimli şiirinin yanı sıra İlahi Komedya‘nın yazarı Dante Alighieri’nin platonik aşkı Beatrice’e de gönderme yapıyor yazarımız.

2. Baudelaire Kardeşler

Artık Baudelaire soyadının nereden geldiğini söylememe gerek yok sanıyorum. Ancak isimlerin hikayesi ilginç bunu sizlerle paylaşmak isterim.

Klaus ve Sunny isimleri 1980’li yıllarda Amerika’nın en ünlü davasına konu olan von Bulow ailesinden geliyor. Ünlü davada, Klaus von Bulow, eşi Martha’yı aşırı doz insülin vererek öldürmekle suçlanmış ve iki kere yargılanmıştır. Ancak en sonunda beraat etmiştir. Klaus von Bulow’un avukatının ismi de Violet’tir. Anlaşılan bu dava yazarımızı epey etkilemiş.

Ayrıca Snicket, Violet’ın İngiliz ismi, Klaus’un Alman ismi, Sunny’nin Amerikan ismi ve Olaf’ın da İskandinav ismi olduğunu belirterek kültür karmaşası yaratmak istediğini de belirtmiştir.

Violet isminin, ünlü pilot Charles Lindbergh’in oğlunun kaçırılması olayındaki sanık Violet Sharpe’tan geldiğine dair görüşler de mevcut.

3. Arthur Poe

Arthur Poe’nun soyadını Edgar Allan Poe’dan aldığı çok açık. Arthur ismi ise Poe’nun ünlü öykülerinden Arthur Gordon Pym’in Öyküsü’nden geliyor.

Seride, Arthur Poe karakterinin oğullarının adı da Edgar ve Albert. Oğullarının adı da yine Edgar Allan Poe’dan gelmekte. Edgar ve Albert isimlerinin ünlü şair Edgar Albert Guest’tan geldiğine dair görüşler de var.

4. Briny Beach

Seride geçen bir plajın adı Briny Beach.  Burasıysa adını Alice Harikalar Diyarında’nın yazarı Levis Carroll’un ünlü şiiri Mors ve Marangoz’dan alıyor.

5. The Virginian Wolfsnake

İkinci kitapta, Dr. Montgomery Montgomery’nin çocuklara Sürüngen Odası’nda asla daktiloya yaklaştırmamalarını söylediği the Virginian Wolfsnake isimli sürüngen, ünlü yazar Virginia Woolf’u temsil etmektedir.

6. The Prospero/Stephano

İkinci kitapta Peru’ya giden teknenin adı The Prospero ve yine ikinci kitapta Kont Olaf’ın kullandığı Stephano isimleri, Shakespeare’in Fırtına isimli eserine göndermedir.

7. Josephine Teyze

Üçüncü kitapta yer alan Josephine Teyze karakteri ve eşi Ike, Snicket’ın da kitabın sonunda belirttiği gibi isimlerini Kafka’nın öyküsü Josephine the Singer or the Mouse Folk’tan almaktadırlar.

Aynı zamanda, Josephine ve Ike isimleri Josephine ve Ike kasırgalarından gelmiş olabilir. Keza, üçüncü kitapta geçen Herman Kasırgası da adını Moby Dick’in yazarı Herman Melville’den almaktadır.

8. Dr. Georgina Orwell

Dr. Georgina Orwell, şüphesiz adını ünlü yazar George Orwell’dan almakta. Seride de Dr. Geogina Orwell karakteri 1984 eserindeki Big Brother’ı temsil ediyor. Keza, Dr. Orwell’ın muayenehanesinde yer alan göz imgesi de yine 1984 romanındaki “İzlenme” temasından geliyor. Yine aynı muayenehanede yer alan bir çift göz imgesinin de Scott Fitzgerald’ın ünlü eseri Muhteşem Gatsby’den geldiğine dair görüşler de var.

9. Ahab Hastanesi

Yine 4. kitap Bitik Orman’da Phil karakterinin ayağı için götürüldüğü Ahab Hastanesi de adını Moby Dick’teki, bir ayağı olmayan Kaptan Ahab karakterinden almaktadır.

10. Coach Genghis

Talihsiz Serüvenler Dizisi’nin 5. kitabı Katı Kurallar Okulu’nda yer alan Coach Genghis karakteri de şüphesiz adını Cengiz Han’dan almıştır.

11. Esmé Gigi Genevive

Altıncı kitabın ana karakteri Esmé Gigi Genevive’nin adı da yine göndermelerle dolu. Esmé ismi J.D Salinger’ın öyküsü Esmé İçin- Sevgi ve Yoksunlukla’dan geliyor. Gigi ismi de Fransız yazar Collette’in Gigi isimli romanında. Genevive ismi ise Amerikalı politikacı Coya Knutson’dan ilham alınmış.

12. Alacakaranlık Bulvarı

Serinin 6. kitabı Alacakaranlık Bulvarı’nda geçen 667 Karanlık Bulvar’da 1849 adet pencere vardır. Edgar Allan Poe, 1849 yılında ölmüştür. Altıncı kitap Arthur Poe’nun çocuklara refakat ettiği son kitaptır.

Ayrıca çocuklar ilk çatı katına girdiklerinde bir kadının, “Bırak pasta yesinler!” dediğini duymuşlardır. Bu da Marie Antoinette’in meşhur sözüne gönderme yapmaktadır.

13. Dedektif Dupin

Serinin 7. kitabı Karga Laneti’ndeki karakter Dedektif Dupin ise yine ismini Edgar Allan Poe’nun karakteri Auguste Dupin’den almaktadır.

Bu göndermeler ışığında artık Talihsiz Serüvenler Dizisi çocukluğumuzdaki masum seri olmaktan çıkıp bambaşka alt metinler içeren bir seri haline dönüşüyor. Anlaşılan Lemony Snicket büyüdüğümüzde keşfetmemiz amacıyla bizlere ‘küçük sürprizler’ hazırlamış. Tabii sayın Handler’ın bilgi birikimini örtülü bir şekilde aktarmayı sevdiği de gözden kaçmamalı. Çocukluğumuzda şaşkınlık içerisinde ve merakla okuduğumuz Talihsiz Serüvenler Dizisi aradan yıllar geçtiğinde de yine bizleri şaşırtmaya devam ediyor.

Elbette seri boyunca yapılan göndermeleri saymakla bitmez. Sizin okurken ya da izlerken fark ettiğiniz noktalar varsa, bizlerle paylaşmayı unutmayın!