Bayram Sarıkaya
Yıllardır Blade Runner’ın devamını bekleyip duruyorduk. Özellikle de ilk filmin ve Philip K. Dick’in hayranları… Oyuncu seçimleri, çekimlerin başlaması, eleştirmenlerin beğenisi, yönetmenin filmin daha iyi anlaşılması için verdiği çaba derken heyecanımız iyice artmaya başlamıştı. Derken geçtiğimiz günlerde film nihayet vizyona girdi… Girdi girmesine fakat yurt dışındaki bazı ülkelerde +18 ibaresi taşımasına rağmen Türkiye’de +15 ile girdiği fark edildi. Haliyle bu durum bir merak uyandırdı hayranlarda. Ve çok geçmeden oldukça anlamsız, bir o kadar da üzücü bir sansür olayıyla karşı karşıya olduğumuzu öğreniverdik. Sahnelerin birkaçında tekniksel kullanım dışında, kurgu sonrasında eklenmiş yaklaştırmalar (zoom-in) var.
Sinema eleştirmenlerimizden Burak Göral, filmi izledikten sonra Twitter’da paylaştığı bir görselle durumu şöyle açıklamış ve uzayan bağlantıda akla gelen başka soruları cevaplamış:
“Bu sahneyi de ortadaki oyuncuların olduğu kısıma zoom yapılmış şekilde izledik… Sağda ve soldaki figürleri görmedik!
“yani biz bu planı netliği bozulmuş bir şekilde, yani neredeyse aşağıdaki gibi izledik. Enteresan olansa çoğu kişinin farketmemiş olması!”
İşin daha vahim tarafıysa sansürün Warner Bros. ve Sony tarafından “kendi kafalarına göre” uygulandığı ve yaş sınırını aşağı çekerek daha fazla bilet satıp daha çok hasılat elde etmeyi arzuladıklarına dair bazı duyumlar var. Daha insanlar komşularını bile adamakıllı tanımazken ya da bizden birisi çıkıp da yaşadığımız toplumla ilgili düzgün bir tespit yapamazken Sony Film, kendini bir otorite ve sosyolog ilan etmiş olacak ki kültürel bir sorun olmaması için Türkiye’ye filmin “hafifçe değiştirilmiş” bir kopyasını yollamış.
Bu tespitin ardından sansür dedikoduları da resmen doğrulanmış oldu ve hem izleyiciler hem de çeşitli sinema ve eğlence eleştirmenleri duruma büyük tepki gösterdiler. Türkiye’deki sinemaseverlerinin iç sesini duyan SİYAD (Sinema Yazarları Derneği) da çok gecikmeden gereken cevabı resmî bir dille verdi. Filmin dağıtımcısı firmaya, gösterilen “saygısızlığın” düzeltilmesi için yaptıkları açıklamanın içeriğiyse şöyle:
Buna ek olarak bu çirkin uygulamanın düzeltilmesi için bir Change.org kampanyası da başlatılmış durumda. Eğer filmin uğradığı sansürü yanlış buluyor ve kaldırılması için düzenlenen kampanyada yer almak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
Artık çoğu filmde siyahî oyunculara, feminizme, farklı etnik kökenlere yer vererek prim yapmaya çalışan firmalara alıştık derken bu sefer de film “sanayisinin” devlerinden birisi, kültürel bir karşıtlığa sebebiyet vermeme düşüncesinin arkasına sığınarak paragöz tutumunu belli ediyor. 35 yıllık hasretimizin böylesine anlamsız bir olayla noktalanması gerçekten de büyük talihsizlik oldu. Dileyelim de “büyük” firmalar ve her şeye kendi başına karar vermeyi hak gören sansürcü zihniyetler bu yaşananlardan bir ders çıkarırlar.
