Beyza Taşdelen
İlahi Komedya, 14. yüzyılda edebiyat dünyasına dahil olduktan sonra kendisinden sonra gelen, çeşitli alanlardan pek çok sanatçı için kaynak görevi görmüş ve görmeye devam eden bir başyapıt. Yazarı Dante Alighieri tarafından da, “Hem yerin hem göğün elinden çıkmış kutsal bir manzumedir,” şeklinde tanımlanan İlahi Komedya barındırdığı sınırsız hayal gücü, onlarca eşsiz sahne ve betimlemeyle çağlar boyu pek çok ressam ve illüstratörün hem en tutkulu hem de en zorlu çalışmalarından biri olmuş. Bu pek çok ressam içerisinde, Dante’yi ressam gözüyle olduğu kadar edebiyatçı gözüyle de görebilen William Blake’in çizdiği illüstrasyonlar bir hayli ilgi çekicidir.
Şair kimliğiyle olduğu kadar ressam kimliğiyle de pek çok başarılı ise imza atmış olan ve gelmiş geçmiş en büyük sanatçılardan biri kabul edilen Blake’in, tüm çizimleri arasında fırçadaki maharetini ve yaratıcılığını en olgun şekliyle sergilediği eser dizisi hiç şüphesiz İlahi Komedya için çizdiği illüstrasyonlardır.
Blake’in 1825 yılında, 65 yaşındayken el atmaya cesaret edebildiği bu iş, kısa bir süre sonraki ölümüyle yarım kaldı. Yine degeride bıraktığı 102 -taslak halde ya da tamamlanmış- illüstrasyon; Dante’nin bilinmeyene yaptığı yolculuğu renklere ve çizgilere döken daha nice büyük ressamın eserleri yanındaki önemli yerini aldı.
İlahi Komedya, Blake’in deliliğe yakın dehasına (Tanrı’yı ve melekleri gördüğünü iddia etmesinin yanı sıra İlahi Komedya’yı resimlerken de bizzat Dante’nin hayaleti tarafından ziyaret edildiğini söyler.) ve romantizmin mistisizme yakın taraflarına eğilimli sanat anlayışına oldukça uygun bir eser olsa da ilham verdiği tek sanatçı o değildi. Blake’in yanı sıra İlahi Komedya illüstrasyonlarıyla ün kazanmış bir diğer sanatçı da Fransız ressam ve illüstratör Gustave Doré idi.
Gustave Doré’nun Cehennemi
Blake’in sulu boyayla renklendirdiği ve İlahi Komedya’nın sürreel tonunu destekleyen -ve onu romantik sanatçıların öncülerinden biri yapan- çizimlerinin yanında; Doré’nun siyah beyaz çalışılmış, ölçülü ve ağır illüstrasyonları aynı esere ne denli farklı yaklaşılabileceğini şaşırtıcı bir netlikte ortaya koyar.
Peki bu çalışmalardan siz en çok hangisini beğendiniz? Blake mi Doré mi? Yorumlarınızı bizlerle paylaşın!
Kesinlikle Doré…
Dante gerçekten de cennet ve cehennemi görmüş olabilir mi, yoksa hayal gücü bu kadar güçlü mü? Şaşkınlık verici.