Beyza Taşdelen
Başta Charles Baudelaire olmak üzere pek çok şaire ilham vermiş, onların eserlerine illüstrasyonlar çizmiş ressam Carlos Schwabe ile tanışma vakti.
Carlos Schwabe, 1866 yılında Almanya’da doğmuş olmasına ve sonrasında erken yaşta İsviçre’ye taşınıp bu ülkenin vatandaşlığını almış olmasına rağmen; ömrünün büyük bir kısmını Paris’te geçirmiş bir ressam ve kitap illüstratörüdür. Dönemin pek çok ünlü sanat insanını etkileyen ve yine onlardan etkilenen Schwabe alegori ve mitolojiyi bolca içeren çizerinin nevrotik yönünü yansıtan, rahatsız edici ve mistik resimleriyle sembolist ressamlar arasında önemli bir yer edinmiş ve sonrasında çizgileri belirginleşecek olan Art Nouveau akımının öncülerinden sayılmıştır.
Emile Zola’nın Rüya (Le Rêve) isimli eseri için çizdiği illüstrasyonlarla sanat çevrelerinde dikkat çeken ve kayda değer bir üne kavuşan Schwabe’nin hem sanat anlayışı hem de kişilik yönünden büyük zıtlıklar gösterdiği Zola’yla çalışması sanat tarihine de “ilginç bir ortaklık” olarak geçmiştir. Schwabe’nin, sembolist ve düşsel bir atmosfer yaratan illüstrasyonlarını gören Zola o sıralar 26 yaşında olan genç ressama, çizimlerde “kitaba koyduğunu hatırlamadığı pek çok şey bulunduğunu” söyler. Schwabe’nin cevabı ise “O zaman onları da kitaba koymalıydın.” olur.
Kariyerindeki bu dönüm noktasından sonra Schwabe’nin kapısını çalan isimler şöyledir: Stéphane Mallarmé, Albert Samain, Maurice Maeterlinck, José-Maria de Heredia ve Pierre Louÿs. Bu yazar ve şairlerin arasında bir isim vardır ki, ressamın hayal dünyasına ve estetik anlayışına en uyumlu eserleri bu şairin verdiği rahatlıkla söylenebilir. Bu yüzdendir ki Schwabe’nin en bilinen ve sevilen eserlerinin çoğu Charles Baudelaire’in Kötülük Çiçekleri (Les Fleurs du mal) adlı kitabı için çizdikleri arasındadır.
“Destruction”
Destruction da yine Baudelaire’in aynı isimli şiirinden alınan ilhamla çizilmiştir. Schwabe, serbest biçimde yorumlamaktan çekinmediği şiire uygun gördüğü illüstrasyonda, diğer çizimlerinde de olduğu gibi odak noktasına kadın bir figürü koymuştur. Belki de, “En güzel kadınlara dönerek” Baudelaire’i “aldatan“ Şeytan’ın bir portresi olarak yorumlayabileceğimiz resimde, kırmızı rengin baskınlığı, meme uçlarından çıkan yılanlar ve kadın figürün tehditkar bakışları şiirin özellikle de ilk iki dörtlüğündeki tekinsiz fakat bir yandan da baştan çıkarıcı havanın yankılarını çizgilere taşımaktadır.
Kendi kendini öğütmenin en güzel yapıtlarından birini veren Baudelaire’in bahsi geçen şiirini ise Abdullah Rıza Ergüven çevirisiyle okuyabilirsiniz.
YIKIM
Durmadan kımıldanır iki yanımda Şeytan,
Yüzer çevremde ele gelmeyen hava gibi.
Duyarım ciğerimde onu yanan, tutuşan
Sonsuz, tedirgin salar içime istekleri.
Ara sıra bilip sanata düşkünlüğümü
Döner en güzel kadınlara döner dünyada.
Aldanıp sudan sözlerine tanrının günü,
Alışır dudaklarım en alçak şuruplara.
İşte böyle giderim, Tanrı gözünden ırak,
Yorgun, tedirgin, soluk soluğa ağlıyarak
Issız, derin Can sıkıntısı ovalarına.
Atar böylece şaşkınlık dolu gözlerime
Kirli giysiler, açılmış yaraları sonra,
Korkunç Yıkım’ın kanlı takımını yıllarca!
Charles Baudelaire
Şiir ve illüstrasyon hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı bizlerle paylaşmayı unutmayın!
Bu şiirden bu resim mi çıkmış şimdi ? Bence tamamen bakış açısı. İnsanların şiirden ne anlam çıkarttıkları ile alakalı bir durum. Ruh hali de önemli. Resim daha çok kurgusal gibi duruyor. Şiirle bir bağlantı kuramadım ben.