J.R.R. Tolkien’in Yahudi Olup Olmadığını Merak Eden Nazilere Yazdığı Mektup

İkinci Dünya Savaşı döneminde Hitler tarafından Yahudilere yapılan baskı hepimizin malumu. Çeşitli alanlarda uygulanan bu baskı, fiziksel şiddetin yanı sıra kültürel kısıtlamaları da içeriyordu. Bu politika kapsamında, Yahudileri kültürel etkinliklerden tamamen uzaklaştırma çalışmaları da başlamıştı. Anlaşılan o ki Nazilerin bu konudaki katı tavrı, zamanında çalışmalarının Almancaya çevrilmesini isteyen yazarlar için de zorluk çıkarmış.

1938’de J.R.R. Tolkien, yayıncısıyla birlikte Hobbit’in Almanca çevirisi için Berlin merkezli bir yayınevi olan Rütten&Loening’le görüşmelere başlamış. Alman yayınevindense ilginç bir istek gelmiş. Tolkien’in Aryan ırkından olduğunu kanıtlaması istenmiş. Tabii ki Tolkien bu istek karşısında öfkelenmiş ve ders verici nitelikte bir mektup kaleme almış.

Alman yayınevine gönderilen mektupta Tolkien, Nazilerin sözünü ettiği “Aryan” ırkının Kuzey Avrupa değil, Hint-Avrupa kökenli olduğundan bahsediyor. Yahudi olmadığını belirterek sert bir tavırla da ekliyor: “Bu yetenekli insanlar arasından bir atam olmadığı için hayli üzgünüm.”

Tolkien, bu soruyu kendisine hakaret olarak görmüş olacak ki Nazilerin ırkçı yaklaşımlarına karşı “bir Alman soyadının gururla taşınamayacağı zamanların yakın olduğunu” söyleyerek kendi soyadına da atıfta bulunuyor.

Üstadın Alman yayınevine gönderdiği mektup şu şekilde:

25 Temmuz 1938 – 20 Northmoor Road, Oxford

Sayın Yetkililer,

Mektubunuz için teşekkür ederim. Ne yazık ki Aryan ırkıyla ne kastettiğinizi tam olarak anlamadım. Aryan kökenli değilim, ki bu soy Hint-İran asıllıdır; bildiğim kadarıyla atalarımdan hiçbiri Hintçe, Farsça, Romanca ya da bunlarla alakalı diğer dilleri konuşmazdı. Lâkin öğrenmek istediğiniz asıl husus benim Yahudi kökenli biri olup olmadığımsa, o yetenekli insanlar arasında bir atam olmadığı için hayli üzgün olduğumu söyleyebilirim. Büyük büyük dedem, XVIII. yüzyılda Almanya’dan İngiltere’ye göç etmiş. Bu sebeple kökenimin bütünüyle İngiliz olduğunu söyleyebilirim, ki bu kadarı sizin için kâfi olmalıdır. Her şeye rağmen bugüne dek Alman soyadımı gururla taşıdım ve İngiliz ordusuna hizmet ettiğim talihsiz savaşta bile bundan vazgeçmedim. Ancak bu münasebetsiz ve alakasız sorular edebiyat dünyasında bir kural hâline gelecekse, bir Alman soyadının gururla taşınamayacağı zamanların yakın olduğunu belirtmeden de geçemeyeceğim.

Bu soruyu ülkenizin yasalarına uymak için sorduğunuza şüphe yok; ancak böyle bir davranış başka bir ülkenin vatandaşına sergilendiğinde son derece çirkinleşiyor. Eserimin değeri ve yayınlanabilirliğinin bu konuyla bir alakası olsaydı bile (ki yok) kökenime başvurma gereği duymadan da kendisini okumaktan keyif aldığınız çok açık.

Umarım cevabımı tatmin edici bulursunuz.

Saygılarımla,

J.R.R. Tolkien

---

Kaynak: Good.is