Yüzüklerin Efendisi Serisi ve Hobbit’in taslakları başta olmak üzere Tolkien’in çalışmalarıyla ilgili materyallerden oluşan dünyanın en geniş koleksiyonuna sahip olan Oxford’daki Bodleian Kütüphanesi, üzerinde ünlü yazarın kendi el yazısıyla yazılmış pek çok not ve açıklama bulunan bir haritayı arşivlerine ekledi. Harita, coğrafi işaretler de dahil olmak üzere Yüzüklerin Efendisi Serisi’nin efsanevi dünyasının yaratım sürecine ışık tutan pek ilginç detay barındırıyor.
Coğrafi yönergeler Tolkien tarafından, yarattığı dünyanın haritasını çizen Pauline Baynes’a hikayedeki mekanların özellikleriyle ilgili ipuçları vermek amacıyla kaleme alınmış aslında. 1969 yılında kağıda dökülen Yüzüklerin Efendisi evreninin haritasının aklındaki gibi yansıtılması konusunda oldukça hassas davranan Tolkien, üzerinde Baynes’in de notlarının bulunduğu bu harita taslaklarını çizerle birlikte geliştirerek daha sonra pek çok nüshada karşılaşacağımız ünlü poster haritanın temellerini atmış.
Taslak olarak kullanılan harita ise Tolkien’in en küçük oğlu Christopher tarafından kitabın 1954 baskısı için çizilen haritanın Baynes’ın kendi Yüzüklerin Efendisi kitaplarından aldığı bir kopyasıymış. Baynes, Tolkien’in onayladığı tek illüstratör olmasının yanı sıra, Tolkien tarafından C.S. Lewis ile tanıştırılarak daha sonra Narnia Serisi’ni de çizme şansı da yakalamış.
Yeşil mürekkeple ve kurşun kalemle alınan notlar Tolkien’in gözünde, yarattığı dünyanın ne kadar gerçek olduğunu ortaya koyuyor. “Hobiton yaklaşık Oxford genişliğinde olmalı,” yazmış ünlü yazar haritanın üzerine ve yarattığı dünyayı gerçekliğe yaklaştırabilmek için başka pek çok not daha eklemiş .
Minas Tirith yaklaşık Ravenna kadar ( fakat Habitton’un 1450 km. doğusunda bulunduğundan Belgrad’a daha yakın). Haritanın altı ise yaklaşık Jarusalem genişliğinde (2250 km.)
Minas Tirith’in dışında gerçekleşen büyük savaşta filler de vardı (İtalya’da Pyrrhus komutasında yapıldığı gibi).
Üzeri notlarla kaplı bu nadide haritanın varlığı, Oxford’da bulunan Blackwell’s Rare Books adlı kitapçı tarafından online olarak satışa çıkardığı 2015 yılına kadar bilinmiyordu. Haritanın keşfinin haberi ise kısa zamanda yayılarak koleksiyoncular, serinin hayranları ve medyada büyük heyecan yaratmıştı. Haritanın bir önceki sahibi ise 2008 yılında vefat eden Baynes’ın ta kendisiydi.
Dünyadaki en geniş Tolkien koleksiyonuna sahip Bodleian Kütüphanesi yetkilileri de Blackwell tarafından değeri 60,000 sterlin olarak belirlenen bu haritayı arşivlerine ekleyebilmek için V&A Purchase Fund‘dan borç aldı ve bağış topladı.
Bodleian’ın özel koleksiyonlarından sorumlu yetkili olan Chris Fletcher bu fedakarlığı yapmalarının sebebinin haritanın Tolkien’in yaratım sürecinin temelini oluşturması olduğunu söyledi ve haritanın yurt dışına ya da özel bir koleksiyoncunun arşivine gitmesinin yazık olacağına değindi.
Bu özel harita, şimdilerde hepimizin aşına olduğu Orta-Dünya’nın ilk resimlerinin yaratım sürecine göz atabilmemizi sağlıyor. Bu haritayı elde edebilmiş olmaktan oldukça memnunuz ve onu Oxford‘da bulundurmak da kesinlikle duruma uygun. (…) Tolkien yetişkin yaşamının büyük kısmını bu şehirde geçirdi ve haritayı oluştururken de açık bir şekilde, şehrin coğrafi özelliklerini düşünüyordu. Eğer harita özel bir koleksiyona katılarak ortadan kaybolsaydı ya da yurt dışına gitseydi bu oldukça hayal kırıklığı yaratırdı.
Tolkien gibi büyük bir üstadı, bilmiyorum yeter mi ömürümüz bir daha görmeye…