Ethem Yekta Ulaş
Dünya, gezegenimizin yörüngesel döngüleri doğrultusunda yaklaşık 10.000 yıl sonra yeni bir buzul çağına girmeye hazırlanıyordu. Ancak bilim insanlarına göre insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim değişikliği doğal süreci sekteye uğratıyor. Karbon salınımlarının artışı ve küresel ısınma, gezegenin soğuma döngüsünü geciktirerek Dünya’nın gelecekteki iklimini kökten değiştirme potansiyeline sahip.
Cardiff Üniversitesi’nden Prof. Stephen Barker liderliğindeki uluslararası araştırma ekibi, son 900.000 yıllık iklim kayıtlarını inceleyerek Dünya’nın buzul döngülerini etkileyen faktörleri belirledi. Araştırmacılar, gezegenimizin yörünge hareketleri ile buzul çağları arasında şaşırtıcı derecede net bir bağlantı keşfetti.
Çalışmada, Dünya’nın eksen eğikliği (obliquity) ve presesyon (precession) adı verilen eksen salınımının, buzul çağlarının başlangıcını ve sonunu belirleyen temel faktörler olduğu ortaya çıktı. Eksen eğikliği 41.000 yıllık döngülerle değişirken, presesyon 21.000 yıllık periyotlarla gerçekleşiyor.
Buzul Çağlarının Gizemli Döngüsü
Bilim insanları okyanus tabanındaki tortul katmanlarında bulunan mikroskobik fosiller üzerinde yaptıkları analizlerle, bu döngülerin buzul hareketleriyle birebir örtüştüğünü tespit etti.
“Ortaya çıkan model o kadar tekrarlanabilir ki, son bir milyon yıldaki her buzul arası dönemin ne zaman gerçekleşeceğini ve ne kadar süreceğini doğru bir şekilde tahmin edebildik.”
Araştırma ekibine göre eksen eğikliği kutuplara ulaşan güneş ışığı miktarını etkilerken, presesyon daha çok ekvator bölgelerindeki mevsimsel değişimleri belirliyor. Bu iki parametrenin etkileşimi, büyük buz tabakalarının oluşumunu ve erimesini kontrol ediyor.
University College London’dan Prof. Chronis Tzedakis şu açıklamayı yapıyor:
“Şu anda Holosen adı verilen buzul arası bir dönemde yaşıyoruz ve iklimimizin ne zaman buzul dönemine geri dönebileceğine dair ilk tahminimizi yapabiliyoruz.”
İklim Değişikliğinin Buzul Çağına Uzun Vadeli Etkileri
Alfred Wegener Enstitüsü’nden Dr. Gregor Knorr ise “İnsan kaynaklı karbondioksit emisyonları atmosferde öyle bir değişiklik yarattı ki, 10.000 yıl sonra beklenen buzul çağına geçiş artık çok düşük bir ihtimal,” değerlendirmesinde bulunuyor.
Araştırmacılar, çalışmanın sonuçlarının uzun vadeli iklim modellemesi için bir temel oluşturabileceğini ve son 150 yıldaki insan faaliyetlerinin etkilerini inceleyen kısa vadeli iklim modelleriyle birleştirilebileceğini belirtiyor.
Science dergisinde yayımlanan araştırma, sera gazı emisyonlarının gelecekteki iklim değişikliklerini nasıl etkileyeceğine dair daha bilinçli kararlar alınmasına yardımcı olabilir. Prof. Barker son olarak şunları söylüyor:
“Artık iklimin bu uzun zaman ölçeklerinde büyük ölçüde öngörülebilir olduğunu biliyoruz ve geçmişteki değişiklikleri kullanarak gelecekte neler olabileceği hakkında daha net öngörülerde bulunabiliriz.”
Bilim insanları, doğal iklim döngülerinin insan faaliyetleri tarafından nasıl bozulduğunu anlamak için çalışmalarını sürdürüyor.
İlginizi Çekebilir: Son Buz Alanı Erime Tehlikesi Altında: Arktika’da Zaman Daralıyor
Bilim insanlarının buzul çağı konusundaki araştırmaları hakkında ne düşünüyorsunuz? Fikirlerinizi yorumlarda veya Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News ve WhatsApp kanalımızdan takip edebilirsiniz.
Kaynak: SciTechDaily
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!