Afrika’da Halüsinojenik Özelliklere Sahip Yeni ‘Sihirli Mantar’ Türleri Keşfedildi

Güney Afrika’da bilim dünyası adına tamamen yeni olan iki sihirli mantar türü keşfetmeyi başardı.

Dünya halüsinojen psilosibin içeren yüzlerce sihirli mantar türüne ev sahipliği yapıyor. Ancak Psilocybe cinsinin sistematik saha araştırmaları dünyanın birçok bölgesi için oldukça eksik düzeylerde.

Mycologia dergisinde yayımlanan yeni bir makaleye göre Güney Afrika’da bilim için tamamen yeni olan iki sihirli mantar türü tanımlanıyor. Bu keşifle birlikte kıtada bugüne dek bildirilen Psilocybe mantarı sayısı da dörtten altıya çıkmış oluyor.

Psilocybe maluti adı verilen türlerden biri Afrika’da hem geleneksel hem de ruhani kullanımları olan ve bilimsel olarak belgelenmiş ilk sihirli mantar.

P. maluti ilk olarak 2021 yılında Güney Afrika’nın Free State eyaletinde inek gübresi üzerinde büyürken fotoğraflandı. Meyveli gövdenin altın karamel kapağı, kendi kendini yetiştirmiş mikolog Daniella Mulder tarafından toplandı ve Mulder, sıra dışı görünümlü örnekleri ve bazı görüntüleri daha fazla morfolojik ve genetik analiz için Güney Afrika’daki Stellenbosch Üniversitesi’nden mikolog Breyten van der Merwe’ye gönderdi.

Keşfin yeni bir tür olduğu belirlenince Cullen Clark adlı bir başka mikolog, Stellenbosch’taki bilim insanlarıyla birlikte buna benzer başka mantarlar aramaya başladı. Güney Afrika tarafından tamamen çevrelenmiş, denize kıyısı olmayan bir ülke olan Lesotho Krallığı’nda eşleşen örnekler buldular.

Yeni Keşfedilen Sihirli Mantar Türleri Afrika’da Geleneksel Tıpta Kullanılıyordu

Ekip, krallığın en önde gelen etnik grubu olan Basotho halkının geleneksel şifacısı Mamosebetsi Sethathi ile temasa geçti. Sethathi, P. maluti’nin meyve veren gövdeleri için geleneksel kullanımlarını onlarla paylaştı.

Aktarılanlara göre lingaka (çoğul) veya ngaka (tekil) olarak adlandırılan yerel Basotho şifacıları, ruhani geleneğin bir parçası olarak konik kapaklı mantarları tüketiyor. Linohe adı verilen Basotho şamanları mantarları “geleceği öngörmek” için kullanılıyor.

Ngaka-chitja olarak bilinen diğer şifacılar ise zaman zaman mantarları “engin şifalı bitki ve ilaç bilgileri” ile birlikte başkalarını tedavi etmek için kullanıyorlar. Psikoaktif bitki Boophone disticha ile birlikte, sihirli mantarlar koae-ea-lekhoaba olarak bilinen ve bazen geleneksel tıpta ya da av zehirlenmelerinde kullanılan güçlü bir çayın içinde demleniyor.

Bir hasta demi içtiğinde “trans benzeri bir duruma” giriyor ve yansıtıcı bir yüzeyin önüne yerleştiriliyor. Böylece gördüklerini şifacıya aktarabiliyor. Şifacı daha sonra sonuçları yorumluyor ve hastaya en iyi nasıl ilerleyeceği konusunda tavsiyelerde bulunuyor.

Stellenbosch Üniversitesi liderliğindeki ekip makalede şu ifadelere yer veriyor:

“Bu, Afrika’da geleneksel olarak kullanılan halüsinojenik mantarların kaydedilmiş tek ilk elden raporu ve Sahra Altı Afrika’da halüsinojenik mantar kullanımına dair ilk söz gibi görünüyor.

“Bu çalışmada paylaşılan ve tartışılan bilgiler nesilden nesle ağızdan ağıza aktarılmıştır.”

Afrika’da bulunan ve yeni tanımlanan diğer türe ise P. ingeli adı verildi. Amatör mikolog Talan Moult tarafından 2023 yılında Güney Afrika’nın bir kıyı eyaletinde bulunan bu yeni türün meyve veren gövdeleri, yağmur mevsiminin sonuna doğru inek gübresiyle zenginleştirilmiş çimenlerin üzerinde yetişiyordu.

Türün Asya’daki en yakın genetik akrabası olan P. keralensis’e kıyasla solungaçları açık renkli, şapkası ise koyu renkli. Ayrıca P. maluti’den farklı olarak sadece bu eyalette yetiştiği de tespit edilmiş durumda.

Stellenbosch’taki araştırmacılar, makalelerinin Güney Afrika’nın mantar çeşitliliği konusunda daha fazla araştırma yapılmasını teşvik edeceğini umuyor. Araştırmanın başyazarları van der Merwe ve mikrobiyolog Karin Jacobs, Afrika’nın Psilocybe mantarlarını araştırmaya yardımcı olan kendi kendini yetiştirmiş mikologlara minnettar olduklarını söylüyor.

Yerel Halkla İşbirliği İçinde Çalışılıyor

Stellenbosch’taki laboratuvarı yöneten Jacobs ise açıklamasını şu sözlerle noktalıyor:

“Afrika’da yerel biyoçeşitliliği belgeleyen sadece bir avuç mikolog var.

“Bu nedenle vatandaş mikologlarla işbirliği yapmak son derece faydalı. Daha fazla materyalin yanı sıra işbirliği, Afrika kıtasında mikofilinin (mantar sevgisi) belgelenmesine yol açabilecek sohbet ve keşif yollarını da açıyor.”

İlginizi Çekebilir: Mantarlar, Yağmurdan Sonra Kendi Aralarında ‘Konuşuyorlar’

Yeni keşfedilen bu mantar türü hakkındaki görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takibe alabilirsiniz.

Kaynak: Science Alert