Ethem Yekta Ulaş
Bilim insanları, evrenin en gizemli parçacıklarından biri olan nötrinoları araştırırken Akdeniz’de şimdiye kadar tespit edilen en yüksek enerjili hayalet parçacığını keşfetti. Dünya’ya ışık yılları öteden ulaşan bu olağanüstü güçlü nötrino, evrenin en şiddetli olayları hakkında ipuçları sunabilir. Peki keşif ne anlama geliyor ve hayalet parçacıklar neden bu kadar önemli?
13 Şubat 2023’te, Malta kıyılarından yaklaşık 3.450 metre derinlikte bulunan Kilometre Küp Nötrino Teleskobu (KM3NeT) tarafından tespit edilen gizemli parçacık, bilim dünyasını heyecanlandırdı. Keşfedilen nötrino, şimdiye kadar gözlemlenen en yüksek enerjili hayalet parçacık olma özelliğini taşıyor ve bir önceki rekor sahibinden tam 30 kat daha fazla enerjiye sahip.
Hayalet parçacıklar olarak bilinen nötrinolar, elektrik yükü taşımayan ve neredeyse kütlesiz olan parçacıklardır. O kadar gizemlidirler ki, her saniye vücudumuzdan 100 trilyon nötrino geçmesine rağmen bunu hissetmeyiz. Fotonlardan sonra evrendeki en yaygın parçacık olan nötrinolar, maddeyle çok zayıf etkileşime girdikleri için tespit edilmeleri oldukça zordur.
Tespit edilen parçacığın enerjisi 220 petaelektronvolt (PeV) olarak ölçüldü. Bu değer, dünyanın en büyük parçacık hızlandırıcısı olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın ürettiği enerjiden 30.000 kat daha fazla. Enerjiyi daha anlaşılır kılmak için, bir ping pong topunun 1 metre yükseklikten düşerken kazandığı enerjiye eşit olduğunu söyleyebiliriz.
Akdeniz’in Derinliklerinde Keşfedilen En Güçlü Hayalet Parçacığın Gizemi
Bilim insanları olağanüstü enerjili nötrinonun kaynağı konusunda iki ana teori üzerinde duruyor. İlk teori, parçacığın blazarlardan gelmiş olabileceği yönünde. Blazarlar, süper kütleli kara deliklerin bulunduğu galaksi çekirdeklerinin Dünya’ya doğru yönelmiş yüksek enerjili jet akımları yayan özel türleridir. Araştırmacılar, Samanyolu dışında 12 potansiyel blazar kaynağı belirledi.
İkinci teori ise daha da ilginç: Bu yüksek enerjili nötrino, ultra yüksek enerjili bir kozmik ışının, Büyük Patlama’dan kısa süre sonra oluşan Kozmik Mikrodalga Arka Planı (CMB) fotonlarıyla çarpışması sonucu ortaya çıkmış olabilir. Eğer bu teori doğruysa, keşif ilk “kozmojenik nötrino” tespiti olarak tarihe geçecek.
KM3NeT ekibinden Rosa Coniglione, keşfin önemini şöyle açıklıyor:
“Nötrinolar, evrenin en uzak köşelerinden bize ulaşan özel kozmik habercilerdir. En yüksek enerjili kozmik olaylar hakkında benzersiz bilgiler taşırlar.”
Daha da önemlisi, incelemenin henüz inşası süren KM3NeT detektörü tarafından yapıldı. Paschal Coyle, “Yeni bir ’enerji penceresi’ açtığınızda ne bulacağınızı asla bilemezsiniz. Bu tamamen keşfedilmemiş bir alan,” diyerek gelecekteki potansiyel keşiflere işaret ediyor.
Önümüzdeki yıllarda KM3NeT’in daha fazla veri toplaması ve açısal çözünürlüğünün artmasıyla, gizemli parçacığın kaynağı hakkında daha kesin sonuçlara ulaşılması bekleniyor. Böylece bu gözlemlerin geleneksel astronomi, gravitasyonel dalga astronomisi ve nötrino astronomisini birleştiren çok haberci astronomisi için yeni bir çığır açabileceği öngörülüyor.
İlginizi Çekebilir: 4.5 Milyar Yıllık Bennu Asteroidinden Gelen Örnekler, Dünya’daki Yaşamın Kökenine Işık Tutuyor
Yeni bulgularla ilgili fikirlerinizi yorumlarda veya Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News ve WhatsApp kanalımızdan takip edebilirsiniz.
Kaynak: Space
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!