Bilim İnsanları Ay’ın İçinde Ne Olduğunu ‘Resmen’ Ortaya Çıkardı

“Ay’ın içinde ne var?” sorusunun artık resmi bir cevabı var. Bilim insanları uydunun iç yapısı hakkında uzun süredir devam eden tartışmalara son noktayı koydu.

Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden Arthur Briaud liderliğindeki uluslararası bir ekip, Ay’ın iç çekirdeğinin katı bir küre olduğunu ve yoğunluğunun demire yakın olduğunu kesin olarak ortaya koydu.

Araştırma ekibi, uzay görevlerinden elde edilen verileri ve Ay lazer mesafe ölçüm deneylerini bir araya getirerek uydunun çeşitli özelliklerini içeren detaylı bir profil oluşturdu. Profil, Ay’ın Dünya ile olan çekim etkileşimi sonucu oluşan şekil bozukluğunu, Dünya’ya olan mesafesindeki değişimleri ve yoğunluğunu içeriyordu. Daha sonra farklı çekirdek türleriyle modellemeler yaparak, hangi modelin gözlemsel verilerle en çok örtüştüğünü belirlemeye çalıştılar.

Ay’ın İçinde Ne Var? Sorunun Cevabı Dünya’nınkine Oldukça Benzer

Sonuçlar, Ay’ın çekirdeğinin Dünya’nınkine çok benzediğini gösterdi. Buna göre Ay’ın dış çekirdeği sıvı bir katmandan oluşuyor ve yaklaşık 362 kilometre yarıçapında. İç çekirdek ise katı ve yaklaşık 258 kilometre yarıçapında, bu da Ay’ın toplam yarıçapının yaklaşık %15’ine tekabül ediyor. İç çekirdeğin yoğunluğu ise metreküp başına yaklaşık 7.822 kilogram olarak belirlendi, ki bu değer demirin yoğunluğuna oldukça yakın.

Söz konusu bulgular 2011 yılında NASA Marshall Uzay Uçuş Merkezi’nden Renee Weber’in liderliğindeki ekibin Apollo verilerini kullanarak yaptığı çalışmanın sonuçlarıyla da örtüşüyor. O dönemde yapılan çalışmada da Ay’ın iç çekirdeğinin yaklaşık 240 kilometre yarıçapında ve metreküp başına 8.000 kilogram yoğunluğa sahip olduğu tahmin edilmişti.

Araştırmanın bir diğer önemli bulgusu da Ay’ın mantosunda aktif bir devrilme hareketinin varlığını doğrulaması oldu. Devrilme hareketi Ay’ın içindeki daha yoğun malzemenin merkeze doğru düşerken, daha az yoğun malzemenin yukarı doğru yükselmesi anlamına geliyor. Bu hareket uydumuzun volkanik bölgelerinde bulunan bazı elementlerin varlığını açıklamada önemli bir rol oynuyor.

Ay’ın Evrimi Hakkında Yeni Sorular

Ancak yeni bulgular Ay’ın manyetik alanının evrimi hakkında da yeni sorular ortaya çıkarıyor. Bilindiği üzere Ay oluştuktan kısa bir süre sonra güçlü bir manyetik alana sahipti, ancak bu alan yaklaşık 3,2 milyar yıl önce zayıflamaya başladı. Manyetik alanın çekirdekteki hareket ve konveksiyon tarafından oluşturulduğu düşünüldüğünde, Ay çekirdeğinin yapısı, manyetik alanın nasıl ve neden kaybolduğunu anlamak açısından büyük önem taşıyor.

Nature dergisinde yayımlanan araştırma aynı zamanda Ay’ın bombardıman tarihçesi hakkında da yeni bilgiler sunuyor. Mantonun devrilme hareketi, Güneş Sistemi’nin ilk milyar yılında Ay’ın maruz kaldığı yoğun bombardımanın zamanlaması hakkında önemli ipuçları veriyor.

İnsanlığın yakın gelecekte Ay’a dönme planları göz önüne alındığında, bu bulguların sismik yöntemlerle doğrulanması için çok beklemeyeceğimiz düşünülüyor. Gelecekteki Ay görevleri, bu yeni bilgileri kullanarak daha detaylı sismik ölçümler yapabilir ve Ay’ın iç yapısı hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlayabilir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: “Ay’da Atmosfer Nasıl Oluştu?” Sorusu Cevap Buldu

Yeni bulgular hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takibe alabilirsiniz.

Kaynak: Science Alert