Astronomlar James Webb Uzay Teleskobu’nun verilerini kullanarak Dünya’dan 64 ışık yılı uzaklıktaki bir ötegezegenin atmosferinde ’çürük yumurta’ kokusuna sebep olan hidrojen sülfür tespit ettiler.
Araştırmacılar uzun zamandır merak konusu olan ve Jüpiter büyüklüğündeki HD 189733b adlı gezegeni incelemeye devam ediyor. Bu gezegen aşırı sıcaklıkları, şiddetli rüzgarları ve cam yağmurlarıyla dikkat çekiyor. James Webb Uzay Teleskobu’ndan elde edilen yeni veriler, bu ilginç gezegenin atmosferinde daha önce Güneş Sistemi dışında hiç rastlanmamış bir molekül olduğunu ortaya çıkardı.
“Çürük Yumurta” Gibi Kokan Gezegen
HD 189733b, Jüpiter büyüklüğünde olup Dünya’dan 64 ışık yılı uzaklıkta Vulpecula takımyıldızında bulunuyor. Gezegenin atmosferinde tespit edilen hidrojen sülfür, bu dev gaz gezegeninin çürük yumurta gibi kokmasına neden oluyor. Bu gaz daha önce Güneş Sistemi’nde yalnızca Jüpiter ve Uranüs gibi gezegenlerde tespit edilmişti. Fakat ilk kez bu kadar uzak bir dış gezegende bulunması bilim insanlarının ilgisini çekti.
Hidrojen sülfürün yanı sıra gezegenin atmosferinde su, karbondioksit ve karbonmonoksit gibi bileşenler de tespit edildi. Yeni bulgular bilim insanlarının gaz devlerinin kimyasal yapısını daha iyi anlamasına yardımcı oluyor. James Webb Uzay Teleskobu’nun hassas gözlem yetenekleri, bu tür detaylı analizleri mümkün kılıyor ve dış gezegenlerin atmosferik kimyasını daha önce hiç olmadığı kadar ayrıntılı incelememize olanak tanıyor.
Ölümcül Hava Koşulları ve Ağır Metaller
HD 189733b, Jüpiter’e benzer bir kimyasal bileşime sahip. Ancak çok daha yüksek sıcaklıklara sahip bir “sıcak Jüpiter” olarak sınıflandırılıyor. Gezegen, yıldızına Merkür’ün Güneş’e olduğundan 13 kat daha yakın bir yörüngede bulunuyor. Bu yakınlık gezegenin ortalama sıcaklığının 926 santigrat dereceye ulaşmasına neden oluyor.
Gezegenin en ilginç özelliklerinden biri de cam yağmurları. Yüksek bulutlardan saatte 8.046 kilometre hızla yağan bu cam benzeri silikat parçacıklar, gezegenin zorlu hava koşullarını gözler önüne seriyor.
Yaşam İhtimali ve Gelecek Araştırmalar
HD 189733b’nin aşırı sıcaklıkları nedeniyle üzerinde yaşam olması beklenmiyor. Ancak gezegendeki kükürt varlığı gezegen oluşumu hakkında önemli bilgiler sağlıyor. Johns Hopkins Üniversitesi’nden astrofizikçi Guangwei Fu şunları söylüyor:
“Kükürt, daha karmaşık moleküllerin oluşturulması için hayati bir elementtir. Karbon, azot, oksijen ve fosfat gibi, bilim insanlarının gezegenlerin nasıl oluştuğunu ve nelerden yapıldığını tam olarak anlamak için daha fazla incelemesi gereken bir elementtir.”
Gelecekte araştırmacılar James Webb Uzay Teleskobu’nu kullanarak diğer “sıcak Jüpiter” gezegenlerini incelemeyi ve bunlarda da hidrojen sülfür olup olmadığını araştırmayı planlıyorlar. Ayrıca yüksek kükürt konsantrasyonlarının bazı gezegenlerin yıldızlarına olan yakınlığını nasıl etkilediğini belirlemeye çalışacaklar.
Astrofizikçi Fu gelecekteki araştırmaların önemini şu cümlelerle vurguluyor:
“HD 189733b bir kıyaslama gezegeni, ancak sadece tek bir veri noktasını temsil ediyor. Tıpkı insanların benzersiz özellikler sergilemesi gibi, toplu davranışlarımız da açık eğilimler ve kalıplar izler. Webb’den gelecek daha fazla veri setiyle, gezegenlerin nasıl oluştuğunu ve Güneş Sistemimizin galakside benzersiz olup olmadığını anlamayı amaçlıyoruz.”
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Gökbilimciler Karanlık Madde Teorisine Meydan Okuyan ve ‘Neredeyse Görünmez’ Bir Cüce Galaksi Keşfetti
Yeni gözlemlerle ilgili yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilirsiniz.
Daha fazlası için bizleri Google News’ten takibe alabilirsiniz.
Kaynak: Live Science
Kim bilir daha bilmediğimiz belki üzerinde canlı barındıran nice gezegen var. Uçsuz bucaksız bu evrende yalnız olmadığımızı düşünüyorum.