Genel olarak Dünya’nın ve diğer gezegenlerin Güneş’in etrafında döndüğünü bilinir. Bu herkesin okulda öğrendiği ve bildiği basit bir gerçektir. Ancak bu anlatım aslında gerçeğin önemli bir kısmını göz ardı eder: Gerçekte gezegenler Güneş’in etrafında değil, bir “barycenter” (çift merkezi) etrafında dönerler. Peki bu barycenter nedir ve neden bu kadar önemli?
Türkçede çift merkezi olarak bilinen barycenter, iki veya daha fazla nesnenin ortak kütle merkezi etrafında döndüğü bir noktadır. Bu nokta nesnelerin kütlelerine bağlı olarak belirlenir. Örneğin Güneş ve Dünya’yı ele alalım. Güneş’in kütlesi gezegenimizin kütlesinden yaklaşık 333.000 kat daha büyük olduğundan, bu ikili sistemin çift merkezi Güneş’in merkezine çok yakın bir yerdedir. Ancak daha doğru bir açıklama yapmak gerekirse, Güneş ve Dünya aslında bu ortak kütle merkezinin etrafında dönerler.
Güneş Sistemi’nin çift merkezi gaz devleri Jüpiter ve Satürn gibi büyük gezegenlerin etkisiyle, Güneş’in merkezinin dışında bir noktaya denk geliyor. Bu yüzden teknik olarak Güneş Sistemi’ndeki gezegenler Güneş’in kendisi etrafında değil, bu ortak kütle merkezi etrafında dönüyor.
Aşağıdaki videoda döngüye göz atabilirsiniz:

Dünya “Teknik Olarak” Güneş’in Yörüngesinde Dönmüyor: Gerçek Yörüngeler Nasıl Çalışır?
Barycenter konsepti, sadece Güneş ve gezegenler için değil, aynı zamanda daha küçük sistemler için de geçerlidir. Dünya ve Ay sistemi bu duruma güzel bir örnek. Ay, gezegenin çevresinde dönüyor gibi görünse de, ikisi aslında ortak bir barycenter etrafında dönerler. Söz konusu barycenter Dünya’nın merkezinden yaklaşık 5.000 kilometre uzaklıkta, bu da gezegenimizin içinde ve yüzeyine oldukça yakın bir yerde olduğu anlamına geliyor. Ay’ın yavaşça Dünya’dan uzaklaştığı biliniyor. Haliyle bu barycenter noktası da zamanla değişiyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Ay, Dünya’dan Her Geçen Yıl Uzaklaşıyor: Peki Uydumuzu Bir Gün Tamamen Kaybedecek miyiz?
Tüm bu ayrıntılar günlük hayata pek yansımasa da ilginç bir gerçeği hatırlatıyor: Her şey sandığımızdan biraz daha karmaşık. Öğretilenlerin basitleştirilmiş hali olduğunu unutmamak gerekiyor. Söz konusu bilgiler Güneş Sistemi’nde ve evrende her şeyin birbiriyle etkileşimde olduğu ve karmaşık dansın bir parçası olduğu gerçeğini hatırlatıyor.
Okulda öğretilen basit yörünge modellerinin aksine gezegenimizin Güneş’in yörüngesinde dönmediği gerçeği sizler için ne ifade ediyor? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takibe alabilirsiniz.
Kaynak: IFL Science
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!