Ethem Yekta Ulaş
İnsanlık, evrenin ilk milyar yılına ait olağanüstü bir olaya tanıklık etti. Astronomlar, “Kozmik Şafak” olarak bilinen bu dönemde, sadece 900 milyon yıl sonrasında birleşmekte olan ilk çift süper parlak kuasarı gözlemlemeyi başardı.
Evrenin Şafağı olarak bilinen bu dönem, yapıların oluşmaya başladığı ve ilk yıldızların parlamaya başladığı kritik bir evreydi. Kara deliklerin birleşmesi de bu şekillenme sürecinin bir parçasıydı. Gözlemler, iki ayrı süperkütleli kara deliğin çevresindeki devasa gaz ve toz bulutlarının ışımasını yakaladı.
Japonya’daki Ehime Üniversitesi’nden Yoshiki Matsuoka liderliğindeki ekip, bu ışınımları ilk kez Subaru Teleskobu’nun Hyper Suprime-Cam kamerasıyla tespit etti. Ardından detaylı spektroskopik analizler için Gemini Kuzey Teleskobu’nun imkânlarından yararlandılar.
Matsuoka, “Yeniden İyonlaşma Dönemi’ndeki birleşen kütleçekimlerin varlığı uzun zamandır tahmin ediliyordu. Şimdi ilk kez doğrulandı,” dedi. Gerçekten de araştırmacılar, kara deliklerin her birinin Güneş’in 100 milyon katı kütleye sahip olduğunu belirledi. Bu muazzam kütleler, aralarında barındırdıkları gaz köprüsüyle birleşme halindeler.
Evrenin İlk Şafağında Keşfedilen İki Çarpıcı Kara Delik ve Kozmik Birleşmenin Önemi
Peki bu buluşun önemi ne? Yeniden İyonlaşma Dönemi, evrenin ilk galaksileri, yıldızları ve kara delikleri nasıl oluştuğunu anlamamızı sağlıyor. Bu dönemde meydana gelen olaylar, günümüzün karmaşık evren yapısının temellerini attı.
Araştırmacılar, birleşen kütleçekimlerin ışınım özelliklerini inceleyerek bu kritik süreçleri daha yakından anlayabilecek. Kuasarların etrafındaki gaz ve toz bulutlarının ışımasının bir kısmının ev sahibi gökadalardan kaynaklandığını saptandı. Dolayısıyla araştırmacılar hem birleşen kütleçekimlerin hem de ilk yıldız oluşumlarının izlerini sürebiliyorlar.
Yeni gözlemler, gelecekte başlayacak Vera C. Rubin Gözlemevi’nin Legacy Survey of Space and Time (Uzay ve Zamanın Eski Araştırması / LSST) taramasıyla daha da önem kazanıyor. 2025’te çalışmaya başlayacak olan LSST, on yıl boyunca milyonlarca kütleçekimli kara delik adayını tespit edecek. Böylelikle Yeniden İyonlaşma Dönemi’ne ait daha nice örnekler incelenebilecek.
Yaklaşık 300 kuasar daha önce Yeniden İyonlaşma Dönemi’nde bulunmuştu. Ancak hiçbiri çift olarak gözlemlenmemişti. Yeni keşif, kuasarların evrimini ve devasa kara deliklerin ev sahibi galaksilerle olan etkileşimlerini anlamada önemli bir adım.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Büyük Patlama Sonrası Evrenin İlk Işıklarının Nereden Geldiği Ortaya Çıktı
Sizler de yeni bulgularla ilgili yorumlarınızı ve bu tür araştırmaların ilerisi için ne gibi önem arz ettiğini Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: Science Daily
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!