Hakan Tunç
Ferdydurke yıllar sonra yeni baskısı ile yıllar sonra bir kez daha Türkçe raflarındaki yerini alıyor. Witold Gombrowicz’in ilk romanı olma özelliğini taşıyan eser, bu sefer Yapı Kredi Yayınları etiketini taşıyor.
Witold Gombrowicz, 4 Ağustos 1904’te Polonya’nın Maloszyce kasabasında soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Varşova Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde hukuk eğitimini tamamladıktan sonra Paris’te felsefe ve ekonomi eğitimi gördü. Ancak hukuk kariyeri kısa sürdü; edebiyata olan ilgisi baskın gelerek tamamen yazarlığa yöneldi. İlk eseri Bir Ergenlik Çağı Günlüğü (1933) ile edebiyat dünyasına adım attı ve ardından gelen Ferdydurke (1937) ile dikkat çekti.
1939’da Arjantin’e göç eden Gombrowicz, burada yirmi dört yıl boyunca yaşamını sürdürdü. Bir süre Buenos Aires’teki Polonya Bankası’nda çalışsa da bu iş onu tatmin etmedi ve edebi çalışmalarına ağırlık verdi. Arjantin’de uluslararası üne kavuşan yazar, Günlük (Dziennik) adlı üç ciltlik eserini bu dönemde kaleme aldı. 1963’te Avrupa’ya döndü ve hayatının geri kalanını Batı Berlin ile Fransa’da geçirdi. Eserlerinde, insan ilişkileri ve bu ilişkilerin dayatmalarla şekillenen yapısını sorgulayan Gombrowicz, Polonya’da sosyalist gerçekçi edebiyat anlayışına uymadığı için eleştirilere maruz kaldı.
Sıradışı kişiliğiyle tanınan Gombrowicz, yaşamının son yıllarında Nobel Ödülü’ne aday gösterilse de bu ödülü kazanamadı. 24 Temmuz 1969’da Fransa’nın Vence kentinde hayata veda etti.
Yazar, ilk romanında yetişkinliğe geçiş ve kimlik arayışı temalarını işliyor: genç bir adamın zorla çocuklaştırılması ve toplumun dayattığı olgunluk ve birey olma kavramlarına karşı verdiği mücadeleyi anlatıyor. Ayrıca bireyin sosyal roller ve beklentilerle şekillenen kimliğini hicivsel ve absürt bir üslupla sorguluyor.
Ferdydurke – Witold Gombrowicz | Arka Kapak Tanıtımı
Romanın başkarakteri, otuz yaşındaki Yujo kaderin bir cilvesiyle yeniden öğrenciliğe döner. Okuldayken ve okul dışında, kendisini baskı altında tutan normlardan ve teamüllerden kurtarıp özgürleştirebilecek tek çözüm yolu olarak gördüğü “uygun biçim arayışı”na dair takıntısını besler ve büyütür. Sonunda, saflığından kurtulmak için tüm çabalamalarına karşın yenilgiye uğrar ve “saf”lığını korur.
Witold Gombrowicz’in 1937’de yayımlanan ilk romanı Ferdydurke, “sonsuz olgunlaşmamışlık üstüne bir tez”in roman biçiminde anlatımıdır.
“Yüzyılımızın en büyük roman yazarlarından biri.”
Milan Kundera
“Kültürel yalanların acımasız avcısı.”
Bruno Schulz
Toplamda 280 sayfadan oluşan eserin çevirisi, ilk baskısında da olduğu gibi Osman Fırat Baş’a ait. 20 Eylül 2024 itibarıyla raflardaki yerini almaya başlayan romanın tadımlık ön okumasına buradan ulaşabilirsiniz.
Ferdydurke eserinin konusunu nasıl buldunuz? Fikirlerinizi yorumlarda veya Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, yeni çıkan kitaplardan haberdar olmak için bizleri Google News’ten takibe alabilirsiniz.
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!