Filipinler Dağlarının Zirvelerinde Bulunan Yüzlerce Yıllık ‘Ateş Mumyaları’ Yok Olma Riskiyle Karşı Karşıya

Filipinler’in dağlık Kabayan bölgesinde bulunan ateş mumyaları yok olma tehdidi ile karşı karşıya. Yüzlerce yıldır rahatsız edilmeden istirahatlerini sürdüren cesetler, çevresel değişiklikler nedeniyle tehlike altında.

Yerel halk tarafından meking olarak bilinen bu iyi korunmuş cesetler, yerli İbaloilerin atalarına ait. İklim krizi ve çevresel değişiklikler ise mumyaları geri dönüşü olmayan hasarlarla karşı karşıya bırakmak üzere.

“Ateş mumyası” ifadesi, bu cesetlerin korunmasını sağlayan süreçten hareketle ortaya çıkıyor. Mumyalama yönteminin detayları tam anlamıyla yazıya aktarılmamış olması nedeniyle yöntem artık büyük ölçüde unutulmuş durumda. Yine de uzmanlar meking işlemi sırasında mumyanın uzun süreler boyunca tütsülendiğine ve bu sayede mükemmel bir biçimde korunduğuna inanıyor.

Mumyalanmış bu cesetler daha sonrasında Benguet bölgesinin en yüksek dağlarındaki mağaralara yerleştiriliyor. Yaklaşık 3.000 metre yükseklikteki ortamın sağladığı soğuk dağ koşulları cesetlerin bozulmaya ve çürümeye karşı korunmasına yardımcı oluyor. Ancak iklim değişikliği ve insan müdahalesi bu mumyalardan bazılarının küf ve böcekler tarafından istila edilmesine yol açıyor.

Filipinler’deki Ateş Mumyaları için Seferberlik İlan Edildi

Meking’i korumak amacıyla Melbourne Üniversitesi mensubu araştırmacılar, bu eski çağdan kalma mumyalara ev sahipliği eden mağaraların bazılarına çevresel izleme sistemleri yerleştirdi. Bu çalışma, bilim insanlarının mumyaları korumak için en doğru eylem planına karar vermeden önce nem ve sıcaklıktaki değişiklikleri izlemelerine olanak tanıyacak.

Ekip, ateş mumyalarının geleceğini güvence altına alacakları konusunda umutluyken diğer araştırmacılar ise hâlâ kalıntıların tarihindeki eksik parçaları bir araya getirmeye çalışıyor. Kabayan mumyalama işleminin sırları yalnızca kulaktan kulağa aktarıldığı için geleneğin sona ermesi, pek çok ayrıntının artık kaybolduğu anlamına geliyor.

Örneğin kimse tam olarak kaç mumyanın bulunduğunu ve onları saklayan mağaraların nerede olduğunu bilmiyor. Yerel efsane, ateş mumyası olarak saklanan ilk kişinin 12. yüzyıldan kalma bir hükümdar ve Apu Anno adında bir yarı tanrı olduğunu öne sürüyor. Ancak bu geleneğin nasıl ve ne zaman başladığı hâlâ belirlenebilmiş değil.

Apu Anno’nun Mumyası Çalınmıştı

Diğer birçok ateş mumyası gibi Apu Anno’nun vücudu da o kadar iyi korunmuştu ki vücudunu kaplayan dövmeler hâlâ görülebilir vaziyetteydi. 1918’de bu efsanevi hükümdarın mezarından çalınan mumyası, sonraları Manila’da bir karnaval objesi olarak sergilendi. Bunun ardından bir antika dükkânına götürüldü ve en nihayetinde takvimler 1999 yılını gösterirken Ibaloi’ye geri getirildi.

Apu Anno’nun mumyalanmış bedeni şu anda mantar sporlarının istilasına uğramış durumda. Bilim insanlarının koruma altına aldığı ceset halkın erişemeyeceği bir mağarada yatıyor.

Şu ana kadar araştırmacılar Apu Anno’nun kalıntılarının tarihlemesini doğru bir şekilde yapamadı. Diğer ateş mumyalarının radyokarbon tarihlemesi bazılarının 150 ilâ 200 yaşında olduğunu gösteriyor. Bu da Kabayan mumyalamasının 19. yüzyıla dek uygulandığına işaret ediyor.

Mumyalama sürecinin kendisi de büyük ölçüde bilinmiyor. Ancak cesetlerin “ölüm sandalyesi” adı verilen bir mekanizmaya bağlanıp tuzlu suyla temizlendiğine ve yanan bitkilerin dumanıyla kurutulduğuna inanılıyor. Yaşlı yerlilerle gerçekleştirilen görüşmelerde, Embelia philippinensis adı verilen yerel bir bitki türünün de dahil olduğu çok sayıda bileşenin antimikrobiyal özellikleri nedeniyle özel olarak seçildiği belirtilmiş olsa da kimse hangi bitkilerin kullanıldığını kesin olarak bilmemekte.

Yerel inanışlara göre meking’ler, tanrılara daha yakın olabilmeleri için dağların tepelerine yerleştirilmişti. Hatta kimileri, yok olmalarının önlenmediği takdirde Ibaloi’nin mevcuttaki ve gelecek nesillerinin başına bir felaket geleceğine inanıyor.

Filipinler’deki bu mumyaların yok olma tehlikesi altında olması hakkında sizin görüşleriniz neler? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: IFL Science