100 Yılı Aşkın Süredir Fotoğraflanamadılar: Bilim İnsanları ‘Kayıp’ Kuş Türleri için Harekete Geçti

Uzun zamandır fotoğraflanmamış veya kaydedilmemiş kuş türlerinden oluşan bir liste yayınlandı. Bilim insanları, kayıp kuşlar için açık bir çağrıda bulunuyor.

Vahşi doğada yaklaşık 12.000 kuş türü bulunuyor. Bu türlerin birçoğu hemen her gün kaydedilen görüntülerle belgeleniyor. Ancak bazı kuş türleri yıllardır (kimileri ise yüz yılı aşkın süredir) görüntülenebilmiş değil.

Şimdi ise bilim insanları bu kayıp türleri bulmak için güncel bir liste hazırladı. Araştırmacılar halktan bu hayvanlara karşı dikkat kesilmelerini istiyorlar.

Geçen son 130.000 yılda tahminen 1.430 kuş türünün soyu insanlık tarafından tüketildi. Ancak listede yer alan bu kuş türlerinin tamamen yok olduğuna inanılmıyor. Yayınlanan listede en az on yıldır fotoğraflanamayan ya da kaydedilemeyen kuş türleri yer alıyor.

Kayıp Kuş Türleri Listesi için Çeşitli Dijital Kütüphanelerden Milyonlarca İçerik Analiz Edildi

Araştırmacılar listeyi oluşturmak için amatör kuş gözlemcileri tarafından çekilip iNaturalist, Xeno-Canto ve Macaulay Kütüphanesi gibi vatandaş bilimi platformlarına yüklenen 42 milyondan fazla fotoğraf, ses kaydı ve videoyu analiz etti. Ayrıca bilimsel makalelere, müze koleksiyonlarına ve arama motorlarındaki medyaya baktılar ve yerel uzmanlara danıştılar.

Haziran ayında Frontiers in Ecology and the Environment dergisinde yayımlanan bir makalede ekip, on yıldan uzun bir süredir belgelenmemiş 144 kuş türünü tanımladı. Amerikan Kuş Koruma Kurumu’ndan yapılan açıklamaya göre bu analiz iki yıl önce yapıldı ve o zamandan bu yana, yeni gözlemler ve bazı sınıflandırma tekniği bu sayıyı 126 kayıp kuşa indirdi.

Birçok Tür Tükenme Tehlikesi Altında

Kayıp 126 kuş türü, bilinen toplam 11.849 kuş türünün yaklaşık yüzde 1’ini temsil ediyor. Louisiana Eyalet Üniversitesi’nde ornitolog olan ve Amerikan Kuşları Koruma Kurumu’nun eski kayıp kuşlar bilim koordinatörü Cameron Rutt, çalışmanın ortak yazarı sıfatıyla yaptığı açıklamada nesli tükenmekte olan ya da kritik tehlike altındaki birçok türün listede yer aldığını ve bunların bulunmasının yok olmalarını önlemek için “elzem” olduğunu söyledi.

New York Times’a konuşan Rutt, “Küresel ornitoloji ve kuşçuluk ağlarında daha fazla yer alarak, az bilinen ve yüksek tehdit altında olan kuşlar hakkında daha fazla bilgi edinmek için büyük bir potansiyel var,” ifadelerine yer verdi.

Kayıp kuşlar dünyanın her yerinde yaşıyor ve küçük sinek kuşlarından tombul ördeklere kadar çeşitlilik gösteriyorlar. Bu türler, çeşitli nedenlerden dolayı kayıp olarak kabul ediliyorlar. Bazıları uzak, ulaşılması zor yerlerde yaşarken kimilerinin ise sayıları iklim değişikliği, yaşam alanı kaybı ve diğer insan kaynaklı nedenlerden dolayı azalıyor.

Cornell Üniversitesi’nden yapılan açıklamada, çalışmanın yazarlarından Amerikan Kuş Koruma Kurumu’nda ornitolog olan Eliot Miller, “Bu çalışmayı yaparken öğrendiğim şeylerden biri de ne kadar çok akbalıkçıl ve kıvırcık kuşu akrabasının neslinin tükenmiş olabileceği ya da o yöne doğru gitmekte olduğudur,” diyor ve ekliyor: “İnsanlarla arası iyi olmayan bir kuş grubu gibi görünüyor.”

Bakır diken kuyruk, Yeni Kaledonya lorikeeti ve Jamaika pauraque’ı da dahil olmak üzere bazı türler 150 yıldan uzun süredir görülmedi. Bu sırada en son 13 yıl önce belgelenen Papua kırbaç kuşu gibi diğerleri ise daha yakın zamanda kayboldu.

Kuzey Amerika’da, listede 1956’dan beri resmi olarak görülmeyen fildişi gagalı ağaçkakan gibi türler yer alıyor. Hawaii’den ise toplam altı yerli tür listeye giriyor.

Daha önce kayıp olarak tanımlanan bazı kuşlar son yıllarda bulundu. Örneğin yanardöner yeşil ve mavi tüyleri olan büyük bir sinekkuşu olan Santa Marta sinekkuşu, 2022 yılında Kolombiya’da gözlemlendi. O zamandan bu yana araştırmacılar, nesli kritik derecede tehlike altında olan bu kuşlardan yaklaşık 50 tane buldular ve türün beslenme, ötme ve kur yapma davranışlarını inceliyorlar.

Yine 2022’de auwo olarak da bilinen siyah enseli sülün-güvercin, 140 yıl boyunca gözden kaybolduktan sonra Papua Yeni Gine’de yeniden tespit edildi.

“Tek Boynuzlu At Bulmak Gibi”

American Bird Conservancy’nin Kayıp Kuşları Arama programını yöneten ve siyah tüylü sülün güvercinini belgeleyen keşif ekibinin bir üyesi olan ornitolog John C. Mittermeier, 2022’de verdiği bir demeçte, “Tek boynuzlu at ya da Koca Ayak bulmak gibi bir his. Bu olağanüstü sıra dışı bir durum,” değerlendirmesini yapmıştı.

Yayınlanan son makale bazı türleri “bulunması imkansız” olarak tanımlasa da, diğerlerinin “insanlar doğru yerlere ulaşırsa nispeten hızlı bir şekilde ortaya çıkabileceğini” savunuyor.

Eğer çalışma yankı uyandırabilirse bazı kuş türlerinin soyları tamamen tükenmeden koruma altına alınabilirler.

Makalenin kapanış cümlesi ise şu şekilde özetleniyor:

“Bu kuşların neden kaybolduğunu bulmak ve sonra onları bulmaya çalışmak bir dedektiflik hikâyesi gibi gelebilir.”

İlginizi çekebilir: Nesli Tükenmiş Devasa Bir Kuş Türü Yeniden Dirilebilir

Siz bu çalışmayı nasıl değerlendiriyorsunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: Smithsonian Mag