Meksika’da tapınak piramitleri ve meydanları olan kayıp bir Maya şehri gün yüzüne çıkartıldı. Arkeologların Valeriana adını verdiği kent, bir doktora öğrencisinin orman izleme için yapılan eski bir lazer haritalama (LIDAR) projesinin verilerini incelediği sırada şans eseri tespit edildi.
Yüz yıllardır Meksika ormanları tarafından gözden uzak tutulan kayıp Maya kenti, lazer haritalama yöntemi aracılığıyla ortaya çıkarıldı.
Meksika’nın güneydoğusundaki Campeche eyaletinde yapılan keşif, Kuzey Arizona Üniversitesi’nde antropolog olan Luke Auld-Thomas’ın, LIDAR olarak bilinen son teknoloji lazer haritalamanın arkeolojik olmayan kullanımlarının Maya dünyasına ışık tutmaya yardımcı olup olamayacağını merak etmeye başlamasıyla gerçekleşti.
Auld-Thomas yaptığı keşfi şu sözlerle açıkladı:
“Maya uygarlığına ait örneklemimiz toplamda birkaç yüz kilometrekarelik bir alandı. Bu örnek, 1.500 yıl önce birinin evi olabilecek bir kaya yığınının üzerinde durup durmadıklarını görmek için her metrekarede özenle yürüyen, bitki örtüsünü palalarla kesen arkeologlar tarafından zorlukla kazanıldı.”
LIDAR, yüzey özelliklerinin şekli hakkında üç boyutlu bilgi üretmek için darbeli bir lazer ve bir alan üzerinde uçarak elde edilen diğer verileri kullanan bir uzaktan algılama tekniği olarak tanımlanıyor.
Kayıp Maya Şehrine Valeriana Adı Verildi
Auld-Thomas, bölgenin daha önceki LIDAR haritalarını incelerken ekoloji, ormancılık ve inşaat mühendisliği alanlarındaki bilim insanlarının çalışmalarından yararlandı.
2013 yılında bir orman izleme projesi, 122 kilometrekarelik bir alanda detaylı bir LIDAR araştırması gerçekleştirmişti. Tulane Üniversitesi, Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü ve Houston Üniversitesi Ulusal Havadan Lazer Haritalama Merkezi’nden araştırmacılarla birlikte Auld-Thomas, Campeche’nin arkeologlar tarafından hiç araştırılmamış 80 metrekarelik kısmını keşfetmek için araştırmanın verilerini analiz etmeye başladı.
Analizler sonucunda yakınlardaki bir tatlı su lagününden esinlenerek Valeriana adını verdikleri bir şehir de dahil olmak üzere, üzerinde çalışılmamış yoğun ve çeşitli Maya yerleşimleri ortaya çıktı.
Araştırmacılar, Antiquity dergisinde yayımlanan çalışmalarında şu ifadeleri kullandılar:
“Valeriana’nın iki anıtsal bölgesinden daha büyük olanı, klasik Maya siyasi başkentlerinin tüm özelliklerine sahip: Geniş bir geçitle birbirine bağlanan çok sayıda kapalı meydan, tapınak olarak kullanılan piramitler, bir top sahası, bir arroyoya (mevsimlik bir su yolu) baraj yapılarak oluşturulmuş bir rezervuar ve genel olarak MS150’den önceki bir kuruluş tarihini gösteren olası bir mimari düzenleme.”
Auld-Thomas’a göre ekibin bulguları, bölgede henüz keşfedilmemiş pek çok hazine olabileceğini gösteriyor.
“Sadece kırsal alanlar ve daha küçük yerleşimler bulmadık. Aynı zamanda bölgenin tek otoyolunun hemen yanında, insanların yıllardır kalıntılar arasında aktif olarak tarım yaptığı bir kasabanın yakınında piramitlerin bulunduğu büyük bir şehir de bulduk. Hükümet bunu hiç bilmiyordu, bilim camiası bunu hiç bilmiyordu. Henüz her şeyi bulmadık ve evet, keşfedilecek daha çok şey var.”
Saha Çalışmaları Yapılacak
Ekip, LIDAR analizlerini yeni keşfedilen alanlarda saha çalışmasıyla takip etmeyi planlıyor ve gezegenin bazı bölgelerinin kitlesel kentleşmenin talepleriyle başa çıkarken değerli dersler sunabileceğini söylüyorlar.
Auld-Thomas, antik dünyadaki şehirlerin, günümüzdekilerden ne kadar farklı olduğuna dikkat çekerek sözlerini tamamladı. O dönemde, geniş tarımsal alanlarla kaplı veya aşırı yoğunluk gösteren şehirlerin yanı sıra, oldukça eşitlikçi ya da tam tersi aşırı eşitsiz yerleşimler bulunduğunu vurguladı. Hızla artan nüfusla birlikte gelen çevresel ve sosyal zorluklar karşısında antik şehirleri incelemenin, kent yaşamına dair güncel anlayışı geliştirebileceğini belirtti.
Çalışma ayrıca Maya yerleşim bölgelerinde 10 milyon insanın yaşamış olabileceğini, yani büyük ölçekli gıda üretimine ihtiyaç duyulmuş olabileceğini de ortaya koyuyor.
İlginizi Çekebilir: Maya Elçisinin Zorluklarla Dolu Yaşamı
Siz Maya uygarlığı hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google Haberler’den takibe alabilirsiniz.
Kaynak: The Guardian
Kayıp Rıhtım’ın WhatsApp Kanalını Takip Etmek İçin Tıklayın
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!