Kuantum teknolojileri, yalnızca teorik değil, uygulamalı alanlarda da sınırlarını zorlamaya başladı. Enerji bilimi, bu dönüşümün en kritik test alanlarından biri olabilir.
Her geçen hafta kuantum bilgisayarlarda yeni gelişmeler kaydediliyor. Daha çok kubit, daha az hata, daha net sonuçlar elde ediliyor. Ancak bu ilerlemeler, enerji bilimindeki karmaşık hesaplamaları çözmek için yeterli olacak mı? ABD Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı (NREL) bilim insanları, işte bu soruya yanıt arıyor.
Enerji Bilimi İçin Kuantum Ölçütleri Geliştiriliyor
NREL, yerel kuantum teknolojisi şirketleriyle birlikte enerji alanında kritik öneme sahip problemler için kuantum bilgisayarlara yönelik ölçütler geliştiriyor. Bu ölçütler sayesinde yeni nesil kuantum donanım ve yazılımların pratik kullanım alanları daha net biçimde belirlenebilecek.
NREL’in araştırmacısı Caleb Rotello, “Kuantum hesaplama ile ilgili çok sayıda iddia var, ancak bu bilgisayarlar hazır olmadığı sürece bu iddialar kesin olarak doğrulanamaz,” diyerek öncelikle uygulanabilirliğin test edilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Rotello’ya göre enerji uygulamalarına odaklı ölçütler, kuantum bilgisayarlar kullanıma hazır hale geldiğinde bu testlerin devreye sokulmasını sağlayacak.
Enerji Depolama ve Elektrik Ağı Güvenliği Sorunları Çözülebilir
Kuantum bilgisayarların çözüm üretebileceği olası problemler arasında enerji depolama katalizörlerinin modellenmesi veya elektrik ağı güvenilirliğinin sağlanması gibi çok yüksek hesaplama gücü gerektiren alanlar bulunuyor.
NREL, şu anda kendi kuantum bilgisayarına sahip değil, ancak bu teknolojilerin aktif olarak geliştirildiği bir bölgede yer alıyor.
2024 yılının temmuz ayında, ABD Ekonomik Kalkınma İdaresi tarafından “Teknoloji Merkezi” olarak tanımlanan Colorado, New Mexico ve Wyoming’de yer alan kuantum firmaları, federal ve eyalet fonlarından 127,5 milyon dolarlık yatırımla desteklendi. Bahsi geçen firmalar, NREL ile ortak çalışarak kuantum sistemlerin bilgi işleme yöntemlerini test ediyor.
İki Önemli Kuantum Test Problemi
NREL ekibi, enerji alanında sıkça kullanılan temel matematiksel modelleri alarak bu modelleri kuantum bilgisayarların çözebileceği biçimde yeniden formüle ediyor. Araştırmalarının ilk aşamasında iki önemli problem üzerinde durdular:
Stokastik Optimizasyon
İlk çalışma belirsizlik içeren sistemlerde karar verme süreçlerini modelleyen stokastik optimizasyon problemlerine odaklandı.
“Calculating the expected value function of a two-stage stochastic optimization program with a quantum algorithm” başlıklı makalelerinde, klasik bilgisayarların çözmekte zorlandığı bu problemin, kuantum algoritmalarıyla daha verimli çözülebileceği teorik olarak gösterildi.
Anderson Safsız Modeli
İkinci makale, 1961 yılında geliştirilen ve malzeme bilimi ile batarya teknolojilerinde kullanılan Anderson impurity modeline odaklandı.
“Dynamic, Symmetry-Preserving, and Hardware-Adaptable Circuits for Quantum Computing Many-Body States and Correlators of the Anderson Impurity Model” başlıklı bu çalışma, modelin kuantum işlemlerle uyumlu biçimde nasıl hazırlanabileceğini ortaya koydu.
Yol Haritası Belli
NREL yöneticisi Dr. Wesley Jones, “Kuantum bilgisayarlar ancak şimdi enerji teknolojilerine dair fenomenlere ışık tutabilecek seviyeye gelmeye başladı,” diyerek sektörün henüz erken bir dönemde olduğuna dikkat çekiyor.
Jones, “Amacımız ilgilendiğimiz problemleri kuantum mimarilerinden bağımsız şekilde formüle etmek ve performans testleriyle gerçek yararlılığı gözlemlemek,” diyor.
Dr. Jones’a göre bu ölçüt çalışmaları, kuantum bilgisayarların enerji alanında ne zaman ve ne yönlerden etkili olabileceğine dair yol haritası oluşturmada önemli bir adım niteliği taşıyor.
İlginizi Çekebilir: 113 Milyon Yıllık ‘Cehennem Karıncası’ Fosili Bulundu
Kuantum bilgisayarların geleceğini siz nasıl görüyorsunuz? Düşüncelerinizi yorumlarda veya Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, bilim dünyasından son gelişmeler için bizleri Google News ve WhatsApp’tan takip edebilirsiniz.
Kaynak: Phys
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!