Mars bugün çorak ve radyasyon dolu bir gezegen olsa da geçmişinde okyanuslara ve kıyı şeritlerine ev sahipliği yapıyordu. Yeni kanıtlar, Kızıl Gezegen’de bir zamanlar büyük bir su kütlesi olduğunu gösteriyor.
Çin’in Zhurong keşif aracıyla yapılan yeni araştırmalar, Mars’ın geçmişindeki su varlığına dair önemli veriler sağladı.
Çin’in Tianwen-1 misyonuna ait Zhurong gezgini, Mayıs 2021’de Mars’a iniş yaparak Utopia Planitia adlı bölgeyi incelemeye başladı. Araç, NASA’nın Curiosity ve Perseverance keşif alanlarından uzakta bulunan taşlık bir düzlükte araştırmalarını sürdürüyor. Araştırmanın yapıldığı bölge, 1976’da ABD’nin Viking 2 aracının indiği bölgeyle aynı konumda.
Araştırmacılar, Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımladıkları çalışmada, Zhurong’un sağladığı yeraltı radar görüntülerinin Mars’ın yüzeyinin altında gömülü kıyı şeritlerine işaret ettiğini belirtti.
Çalışmanın ortak yazarlarından Penn State Üniversitesi’nden Dr. Benjamin Cardenas, “Zhurong, uydu verilerine dayanarak eski kıyı çizgileri haritalanmış olan Utopia Planitia’nın güneyine gönderildi,” dedi.
Mars’taki Kıyı Şeritleri Dünya’dakilere Benziyor
Araştırmaya göre Mars’ın kuzey düzlüklerinde elde edilen veriler, Dünya’daki kıyı şeritlerinde yeraltı radar teknolojisiyle gözlemlenen yapılarla benzerlik gösteriyor. Hem Mars’ta hem de Dünya’da, yüzeyin altında yer alan tortul tabakalar belli bir açıyla eğim yapıyor ve bu eğimin okyanusun yönüne doğru olduğu belirtiliyor.
Cardenas, bu durumun radarın farklı boyutlardaki tortul tabakaları algılama yeteneğiyle ilgili olduğunu vurgulayarak, “Muhtemelen burada da radar, tortu boyutundaki ince değişiklikleri tespit ediyor,” ifadelerini kullandı.
Elde edilen veriler, bu kıyı şeridinin zaman içinde konum değiştirdiğini de gösteriyor. Araştırmacılar, kuzeye doğru eğimli bir dizi jeolojik oluşum tespit etti. Cardenas, bu durumun kıyının okyanusa doğru ilerlediğini gösterdiğini belirterek, “Bu kıyı şeridi en az 1.3 kilometre kuzeye doğru genişlemiş,” ifadelerini kullandı.
Mars’ın Geçmişini Anlamak Adına Önemli Bir Keşif
Bilim insanları, bu jeolojik yapının yalnızca suyun varlığını değil, aynı zamanda gezegende bir dönem gelgitler, dalgalar ve nehirlerin aktif olduğunu gösterdiğini belirtiyor.
“Bu basit bir yapı gibi görünebilir, ancak burada gelgitlerin, dalgaların ve tortu taşıyan nehirlerin bulunmuş olması gerekiyor. Tüm bu süreçlerin uzun bir süre boyunca aktif olduğunu söyleyebiliriz,” dedi Cardenas.
Araştırmacılar, bu tür eğimli tortul tabakaların farklı doğal süreçlerle de oluşabileceğini, ancak volkanik hareketler, rüzgarla taşınan kum tepeleri ya da nehirler gibi diğer olasılıkların bu verilere uymadığını ifade etti. “Mars’ta sıkça görülen bu süreçleri göz önüne aldık, ancak bu yapıların hiçbiri elimizdeki verileri açıklamıyor,” dedi Cardenas.
Bu keşif, Mars’ın geçmişte yaşanabilir olup olmadığına dair yeni soruları da gündeme getiriyor. Cardenas, “Bir kıyı şeridi, sığ su, hava ve kara arasındaki etkileşim bölgesidir. Dünya’da yaşamın ortaya çıkışına dair en önemli senaryolardan biri de bu tür ortamlardır. Bu nedenle, Mars’ta geçmiş yaşam izleri aramak için harika bir nokta olabilir,” diye ekledi.
Ancak Mars’taki kıyı şeritleri, Dünya’daki plajlarla tam anlamıyla benzer değil ve gezegenin geçmişte de oldukça soğuk bir ortama sahip olduğu biliniyor. Yine de Cardenas, “Bunu görmek harika olurdu. Jeolojiyle ilgilenmek ve bu eski manzaraları yeniden inşa etmek gerçekten büyüleyici,” dedi.
İlginizi Çekebilir: Kızıl Gezegen’e Ne Kadar Hakimsiniz? | Test
Sizce Mars geçmişte nasıl bir gezegendi? Düşüncelerinizi yorumlarda veya Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, bilim dünyasından yeni haberler için bizleri Google News ve WhatsApp’tan takip edebilirsiniz.
Kaynak: The Guardian
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!