Mayalar Arasında Tütün Kullanımı Hakkında Beklenmedik Keşif: Yalnızca Sigara Olarak Tüketmiyorlardı

Mayalar hakkında yeni bir keşfe imza atıldı. Orta Amerika’da bulunan Guatemala’da gün yüzüne çıkartılan vazolar, Maya uygarlığından insanların tütün kullanımına dair bazı fiziksel kanıtlar sunuyor.

M.S. 500’lerde Orta Amerika’nın en önemli medeniyetlerinden biri hâline gelen Mayalar hakkında her geçen gün yeni keşiflere imza atılıyor.

Mayaların kurban, banyo ve doğumla ilgili çeşitli ritüeller sırasında tütün demlediklerine dair daha önce benzeri görülmemiş arkeolojik kanıtlar Guatemala’nın Pasifik ovalarında ortaya çıkarıldı.

Geç Klasik döneme tarihlenen Kolomb öncesi Maya arkeolojik alanı Cotzumalhuapa’daki El Baúl bölgesinde çalışan bilim insanları, büyük seramik kap örneklerinde kakao izleri arıyordu. M.S. 600 ila 900’lü yıllara tarihlenen kaplar, tütün de dahil olmak üzere birçok kalıntının varlığını sorgulamak üzere test edilmişti.

Ancak analiz sonuçları ekip için oldukça şaşırtıcı oldu. Araştırmayı yöneten Oswaldo Chinchilla Mazariegos, History dergisine yaptığı açıklamada, “İçki içmeye uygun silindirik vazolarda nikotin izlerine rastlamayı beklemiyorduk,” ifadelerini kullandı.

Maya Kültürü için Tütün Önemliydi

Maya kültürünün kökleri M.Ö. 2600’lere kadar uzanıyor. Maya devletleri M.S. 16. yüzyılda İspanyollar tarafından yenilgiye uğratılıp sömürgeleştirilene kadar Orta Amerika’da hüküm sürmüşlerdi. Siyasi olarak hiçbir zaman birleşmemiş olsalar da, bölgede yaşayan Mayalar her zaman dil, kültür ve din ile birbirlerine bağlı olmuşlardı.

Antik Maya uygarlığında tütün kullanımı hakkında bilinenler çoğunlukla görsel tasvirler ve sözlü açıklamalardan geliyor.

16. yüzyıl kaynakları “tanrıların yiyeceği” anlamına gelen teotlaqualli adlı siyah bir merhemi tarif ediyor. Zehirli hayvanlar, tütün ve psikoaktif tohumlardan yapılan bu merhem ruhlarla iletişim kurmak için kullanılırdı. Kutsal metinlerdeki imgeler ve betimlemeler, tütün kullanımının genellikle içilerek Maya’nın günlük yaşamına da nüfuz ettiğini gösteriyor.

Ölümcül Bir Ritüel

Nikotinin fiziksel kanıtları daha önce 2012 yılında bir Maya gemisinde bulunmuştu. El Baúl’daki son keşifle birlikte tarihçiler artık Mezoamerika’da sıvı tütün kullanımına dair ilk fiziksel kanıta sahip oldular. Sıvı tütün tüketiminin oldukça zehirli ve ölümcül olabileceği biliniyor. Mayalar ise bu uygulamayı büyük ihtimalle kontrollü bir tören ayininin parçası olarak kehanet getireceklerine inandıkları translarını tetiklemek ve tanrılara kurban edilen insanların acısını azaltmak indirmek için kullanılıyordu.

Nikotin izleri taşıyan vazolar ter banyolarının yakınında ortaya çıkartılmıştı. Bu da vazoların tedavi uygulamaları ve ritüellerle ilgili olduğunu gösteriyor. O zaman da şimdi de Mayalar için dünya, canlı ve cansız arasında hiçbir ayrımın olmadığı homojen bir ruhani varlıktı. Binaların, bu vazolar gibi sunularla uygun şekilde ödüllendirilmezse içinde yaşayan sakinlerine zarar verebileceği düşünülürdü.

Maya kültüründe ter banyoları ebelik tanrılarıyla ilişkilendiriliyor ve tedavi edici ve ritüel doğum prosedürleri için kullanılıyordu. Bulunan vazoların bazılarında göbek kordonlarını kesmek için kullanılmış olabilecek obsidyen bıçaklar da vardı.

Araştırmacı Mazariegos, yeni bulguların Mezoamerika’daki sıvı tütün kullanımına ilişkin Pasifik Kıyısı bölgesinde daha fazla araştırma yapılmasını teşvik edeceğini umuyor.

İlginizi Çekebilir: Mayalar, Kırık Aynaları Öte Dünyaya Yol Olarak Görüyordu

Mayalar hakkındaki yeni keşfi siz nasıl değerlendiriyorsunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: National Geographic