Neandertallerin Nüfusunda 110.000 Yıl Önce Büyük Bir Daralma Yaşandığı Ortaya Çıktı

Neandertaller, yaklaşık 40.000 yıl önce Avrasya’da varlıklarını sürdüren son hominid türlerinden biriydi. Ancak yeni araştırmalar, bu türün yaklaşık 110.000 yıl önce büyük bir nüfus çöküşü yaşadığını gösteriyor. Bu düşüş, Neandertal popülasyonundaki genetik ve fiziksel çeşitliliğin azalmasına neden olmuş ve türün son temsilcilerinde görece homojen özelliklerin baskın hâle gelmesine yol açmıştı.

Bilim insanları, Neandertallerin nasıl bu kadar belirgin morfolojik özellikler geliştirdiğini tam olarak anlamış değil. Neandertaller, Orta Pleistosen döneminde ortaya çıkan karmaşık ve örtüşen insan türlerinin bir sonucu olarak evrimleşti. Bu süreç, “Muddle in the Middle” (Ortadaki Karmaşa) olarak adlandırılan bir evrimsel dönemi kapsıyor.

Bu evrimsel çeşitlilik içinden “ön-Neandertaller” olarak bilinen ilk formlar ortaya çıktı. İspanya’daki Sima de los Huesos bölgesinde bulunan 430.000 yıllık iskelet kalıntıları, bu erken dönem Neandertallere ait en iyi korunmuş örnekler arasında yer alıyor. Zamanla Neandertallerin karakteristik fiziksel özellikleri belirginleşmeye başladı ve 120.000 ila 130.000 yıl önce Hırvatistan’ın Krapina bölgesinde bulunan erken Neandertal fosilleri bu geçiş sürecini temsil ediyor.

Ancak yalnızca son 110.000 yıl içinde klasik Neandertaller olarak bilinen ve Neandertal türüne özgü morfolojik özellikler taşıyan bireyler ortaya çıktı. 2010 yılında tamamlanan ilk tam Neandertal genomu, bu geç dönem bireylerinin modern insanlara kıyasla çok daha az genetik çeşitliliğe sahip olduğunu gösterdi. Bu durum, tarihsel süreçte bir genetik darboğaz veya büyük bir nüfus çöküşü yaşandığını düşündürdü.

Neandertallerin Genetik Darboğazı Ne Zaman Yaşandı?

Bu büyük nüfus düşüşünün kesin zamanı bilim dünyasında tartışmalı bir konu. Bazı araştırmacılar, bu olayın Neandertal soyunun erken dönemlerinde gerçekleştiğini öne sürerken diğerleri “klasik Neandertaller” olarak bilinen grupların ortaya çıkışı ile bağlantılı olduğunu düşünüyor. Ancak erken dönem Neandertallerden yeterli DNA örneği bulunmadığı için bu soyun genetik tarihini tam olarak ortaya koymak zor.

Bu soruna yanıt arayan yeni bir çalışma, farklı Neandertal popülasyonlarına ait bireylerin iç kulak yapılarını karşılaştırarak morfolojik çeşitliliklerini analiz etti. Sima de los Huesos’taki ön-Neandertaller, Krapina’daki erken Neandertaller ve daha sonra ortaya çıkan klasik Neandertaller incelendiğinde tür içindeki morfolojik değişimlerin zaman içindeki seyri gözler önüne serildi.

Nature Communications dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarına göre Krapina Neandertalleri Sima de los Huesos’taki bireylere kıyasla daha fazla çeşitliliğe sahipti. Bu da 430.000 ile 120.000 yıl önce Neandertallerin genetik çeşitliliğinde bir artış yaşandığını gösteriyor. Araştırmacılar, bu verilerin Neandertal soyunun erken dönemlerinde bir genetik darboğaz yaşanmadığını ortaya koyduğunu belirtti.

Buna karşın klasik Neandertallerin morfolojik çeşitliliğinde belirgin bir azalma gözlemlendi. Bu durum, genetik darboğazın Krapina popülasyonunun ardından yaşandığını gösteriyor. Tam olarak ne zaman ve neden bu çöküşün meydana geldiği henüz netleşmiş değil, ancak bazı bilim insanları bu olayın yaklaşık 110.000 yıl önce gerçekleşmiş olabileceğini düşünüyor.

Neandertal Evrimine Dair Kapsamlı Bir Tablo Elde Edildi

Çalışmanın ortak yazarı Mercedes Conde-Valverde, araştırma hakkında şu değerlendirmeyi yaptı:

“Geniş bir coğrafi ve zamansal aralıktan fosilleri dahil ederek Neandertal evrimine dair kapsamlı bir tablo elde etmeyi başardık. Krapina örnekleri ile klasik Neandertaller arasındaki çeşitlilik azalması özellikle çarpıcı ve bu durum, güçlü bir genetik darboğaz kanıtı sunuyor.”

Başyazar Alessandro Urciuoli ise şu ifadeleri kullandı:

“Sima de los Huesos’taki ön-Neandertallerin, Krapina’daki erken Neandertaller ile benzer seviyede morfolojik çeşitliliğe sahip olduğunu görmek bizi şaşırttı.

“Bu, Neandertal soyunun en başında bir genetik darboğaz yaşandığına dair yaygın görüşe meydan okuyor,” diye ekledi.

İlginizi Çekebilir: Yeni Bir Kan Grubunun Evrimi, Neandertallerin Yok Oluşlarında Rol Oynamış Olabilir

Neandertal soyunun tükenme nedenleri hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlarda veya Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, arkeoloji dünyasından yeni haberler için bizleri Google News ve WhatsApp’tan takip edebilirsiniz.

Kaynak: IFL Science