Hakan Tunç
Satürn’ün en büyük altıncı uydusu Enceladus’ta şaşırtıcı bir gözlem gerçekleştirildi. Gökbilimciler, James Webb Uzay Teleskobu’nu kullanarak uydudan uzaya püsküren devasa su buharı bulutu keşfetti.
Satürn’ün uydusu Enceladus, 504 km genişliğiyle bilinen bir uydu ve özellikle de gayzerleriyle ünlü. Şimdi uyduda yer alan çok daha büyük bir gayzer keşfedildi. Söz konusu gayzerden yükselen su buharı, yaklaşık 9.600 km uzunluğunda, ki bu da İngiltere’den Japonya’ya yapılacak bir yolculuğa eş değer.
Bilim insanları, Enceladus’taki suyun kaynağı olan yüzey altı tuzlu okyanusunun, yaşamın var olabilmesi için gerekli temel koşulları barındırabileceğini düşündüğü için bu uyduya özel bir ilgi duyuyor. NASA’nın Cassini görevi (2004-2017), bu gayzerlerin içinden geçerek su örnekleri toplamış ve önemli kimyasal kanıtlar sunmuştu. Ancak henüz doğrudan bir biyolojik tespit yapılamamıştı.
James Webb Teleskobu, yeni ve gelişmiş bir gözlemle devasa su buharı bulutunu gözler önüne serdi. Daha önceki gözlemler, buhar emisyonlarının yüzlerce kilometre boyunca yayıldığını göstermişti, ancak bu gayzer çok daha büyük bir ölçeğe sahip.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), bu su buharının saniyede yaklaşık 300 litre hızla püskürdüğünü hesapladı. Bu miktar, sadece birkaç saat içinde olimpik büyüklükte bir yüzme havuzunu dolduracak kadar büyük. James Webb Teleskobu, son derece hassas Yakın-Kızılötesi Spektrograf (NIRSpec) cihazını kullanarak bu bulutun özelliklerini haritalayabildi.
Satürn’ün Enceladus Uydusundan Yükselen Su Buharı Bulutları, Uzayda Yaşam Arayışına Yeni Bir Soluk Getiriyor
Teleskopun verileri, su buharının %30’unun Satürn’ün ünlü halkalarından biri olan E halkası olarak adlandırılan bulanık bir su halkasını beslediğini gösterdi.
Enceladus’un yüzey sıcaklığı eksi 200 santigrat derece olarak kaydedildi. Bu dondurucu soğukluk, uydunun çekirdeğinin bu suyu ısıtacak kadar sıcak olduğunu düşündürüyor. Bilim insanları, bu durumun devasa kabarcıkların ortaya çıkmasına neden olduğunu belirtiyor.
İskoçya Kraliyet Astronomu Profesör Catherine Heymans, gözlemle ilgili olarak şunları söylüyor:
“Dünya gezegenindeki okyanuslarımızın derinliklerinde, bu tür koşullarda yaşamın var olabileceğini biliyoruz. Bu nedenle, Enceladus’taki bu büyük su birikintilerini görmekten heyecan duyuyoruz. Bu gözlemler, ne yaşam olasılığını daha iyi anlamamıza yardımcı olacaklar. Ancak bu yaşam, sizin ve benim gibi olmayacak, derin deniz bakterileri gibi olacak.”
Bilim insanları, Enceladus’a Orbilander adında bir NASA görevi önerdiler. Bu görev, Cassini’nin yaptığı gibi gayzerleri örneklemek için uydu yörüngesine girecek ve daha gelişmiş bir teknoloji kullanacak. Ayrıca yüzeyden numuneler almak için iniş yapacak. Ancak Orbilander görevinin gerçekleşmesi, diğer öncelikler nedeniyle birkaç on yıl sürebilir.
Bu arada, NASA ve ESA’nın Jüpiter’in buzla kaplı uydularına yönelik sondaları bulunuyor. Bu uydular da su okyanuslarına sahip olup daha büyük boyutlara sahip oldukları için dünya dışı yaşam için daha iyi adaylar olabilirler. Benzer bir çalışma Uranüs’ün uydularına yönelik de yapılıyor.
James Webb Teleskobu’nun Enceladus gözlemleri hakkında ayrıntılı bir makale, yakında Nature Astronomy dergisinde yayınlanacak.
Satürn’ün uydusundan gelen heyecan verici bilgiler hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, diğer uzay haberleri bizi Google Haberler’den takip edebilirsiniz.
Kaynak: BBC
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.