Ethem Yekta Ulaş
Mantar enfeksiyonlarının evrim geçirerek tedavide kullanılan ilaçlara karşı direnç kazanması, bazı araştırmacıların “sessiz salgın” olarak adlandırdığı ve acilen ele alınması gereken bir soruna yol açıyor.
Dünya, her yıl yaklaşık 5 milyon insanın ölümüne katkıda bulunan bir antibiyotik direnci kriziyle karşı karşıya. Ancak bilim insanları sadece bakterilerin değil, mantar enfeksiyonlarının da ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguluyor. Manchester Üniversitesi’nden moleküler biyolog Norman van Rhijn ve uluslararası bir araştırma ekibi, hükûmetleri, bilim camiasını ve ilaç endüstrisini “sadece bakterilerin ötesine bakmaya” çağırıyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 2022 yılında yayımladığı “Mantar Öncelikli Patojen Listesi”, insan sağlığı için en tehlikeli patojenleri sıralıyor. Bu listede solunum sistemini etkileyen Aspergillus fumigatus, maya enfeksiyonuna neden olan Candida, ürogenital sistemi veya kan dolaşımını enfekte edebilen Nakaseomyces glabratus ve deri, saç ve tırnakları enfekte edebilen Trichophyton indotineae gibi türler yer alıyor. Özellikle yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, bu enfeksiyonlara karşı daha savunmasız durumda.
Sessiz Salgın Olarak Nitelendirilen Ölümcül Mantar Enfeksiyonlarını Etkileyen Unsurlardan Biri Tarım Uygulamaları
Araştırmacılar mantar enfeksiyonlarının yılda 6,5 milyon kişiyi etkilediğini ve 3,8 milyon can aldığını belirtiyor. Ancak mantarların bakterilere ve virüslere kıyasla daha karmaşık organizmalar olması bilim insanlarının etkili ilaçlar geliştirmesini zorlaştırıyor. Şu anda derin veya invaziv mantar enfeksiyonlarını tedavi etmek için sadece dört sistemik antifungal sınıfı mevcut ve mevcut sınıflara karşı direnç artık istisna değil, kural haline geliyor.
Van Rhijn ve ekibi, tarım uygulamalarının da soruna katkıda bulunduğunu belirtiyor. Çiftçilikte kullanılan fungisitler insanları etkileyen mantarlarda çapraz dirence neden olabiliyor. Haliyle dünya çapında mahsulleri koruma ve mantar enfeksiyonlarını tedavi etme arasında bir denge kurulması gerektiği vurgulanıyor.
Bilim insanları gıda güvenliği ile mevcut ve gelecekteki dirençli mantar patojenlerini tedavi etme yeteneği arasında nasıl bir denge kurulabileceği sorusunu gündeme getiriyor. Bu konuda antibiyotikler için uzun süredir tartışılan ancak antifungaller için yeterince ele alınmayan bir ikilem söz konusu. Van Rhijn ve ekibi, belirli antifungal ilaçların kullanımını sınırlandırmak için küresel bir anlaşma yapılmasını ve gıda güvenliği ile sağlık arasında denge kuracak işbirlikçi düzenlemeler getirilmesini öneriyor.
Birleşmiş Milletler Konuyu Toplantıda Konuşacak
Eylül ayında Birleşmiş Milletler’in New York’ta düzenleyeceği antimikrobiyal direnç toplantısı bu konuda koordineli ve çeşitli bir yaklaşımın başlangıç noktası olarak görülüyor. Bilim insanları hiçbir mikroorganizmanın göz ardı edilmemesi gerektiğini vurgulayarak, mantar enfeksiyonlarının da antimikrobiyal direnç tartışmalarına dahil edilmesinin önemini belirtiyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Bilim İnsanları Endişeli: Tarihte İlk Defa Bacağında Mantar Filizlenen Canlı Bir Kurbağa Gözlemlendi
Bilim insanlarının “sessiz salgın” olarak nitelendirdiği durum hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda veya Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takibe alabilirsiniz.
Kaynak: Science Alert
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!