Bilinen Son Dişi Öldü: Efsanelere Konu Olan Dünyanın En Büyük Tatlı Su Kaplumbağası Türü Yok Oluyor

Uzmanlar tatlı su kaplumbağası olan bir yumuşak kabuklu dev Yangtze dişisinin, bir yılda yüzlerce yumurta bırakabileceğini söylüyor.

Yumuşak kabuklu dev Yangtze kaplumbağası Rafetus swinhoei, ilk defa 1873’te tanımlandı ve uzun zaman nesli en çok tehlike altındaki kaplumbağa türü olarak kabul edildi. 24 Nisan 2023 tarihi itibarıyla neslinin tükenmesi neredeyse kesinleşmiş durumda.

Vietnam, Hanoi’deki Đồng Mô Gölü yakınlarında yaşayan bölge sakinleri ve koruma görevlilerinin karaya vurmuş bir yumuşak kabuklu dev Yangtze kaplumbağasının cansız bedenini bulmasının ardından türün geleceğine yönelik endişeler çığ gibi büyüyor.

Açıklamalara göre bulunan ceset, türün bilinen son dişi üyesine aitti. Böylelikle bilindiği kadarıyla türün hayatta, biri Çin‘in Suzhou Hayvanat Bahçesi’nde diğeri ise Hanoi’nin Xuân Khanh Gölü’nde olmak üzere, yalnız iki erkek üyesi kalmış durumda.

Bu bilgi, Hint-Myanmar Koruma Asya Kaplumbağa Programı yöneticisi Tim McCormack tarafından da doğrulanıyor:

“(Bulunan ceset) Son birkaç yıldır gözlemlediğimiz kaplumbağaya ait. Ne acı. Yüksek üreme kapasitesine sahip olduğu belli olan iri bir dişiydi. Yılda yüz civarı, hatta belki daha da fazla yumurta bırakma potansiyeline sahipti.”

Artan çevre kirliliğinin yanı sıra kaplumbağaların yıllar boyu et ve yumurtaları için avlanması nedeniyle türün nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.

Tatlı Su Kaplumbağası Türü Yangtze Efsanelere Konu Olmuştu

Bu türün Vietnam’da özel bir kültürel önemi olduğu düşünüldüğünde son dişinin kaybı oldukça trajik bir hâl alıyor. Asya Kaplumbağaları Programı’na göre, yumuşak kabuklu dev Yangtze kaplumbağası, Vietnam’da Hoàn Kiếm Kaplumbağası olarak tanınıyor. Bu kaplumbağa türü bir zamanlar, adını 15. yüzyıldan kalma bir efsaneden alan, Hanoi’nin merkezindeki Hoàn Kiếm Gölü’nde yaşıyordu.

Efsaneye göre zamanın birinde altın kaplumbağa tanrısı Kim Qui, Vietnam imparatoru Lê Lợi’ye Thuận Thiên olarak bilinen ve dev boyutlara ulaşmasını ve 1.000 erkeğin gücüne sahip olmasını sağlayacak büyüme gücü veren büyülü bir kılıç hediye etmişti. Bu sayede, Lê Lợi işgalci Çin ordusuna karşı savaşmış ve Vietnam’a özgürlüğünü kazandırmıştı.

Zaferin kazanılmasından kısa bir süre sonra kaplumbağa tanrı Kim Qui, Lê Lợi’ye bir kez daha görünerek güç onu yozlaştırmadan önce Thuận Thiên’i geri vermesini talep etmişti. Talebi yerine getiren Lê Lợi kılıcı göle fırlatmıştı. Kim Qui, Thuận Thiên’i ağzıyla tutup dinlenmek üzere gölün derinliklerine çekildi.

Bu olayın ardından Le Lợi, gölün adını “Geri Verilen Kılıç Gölü” anlamında “Hoàn Kiếm” olarak değiştirdi.

Ne yazık ki Cụ Rùa adındaki yumuşak kabuklu dev Yasngtze kaplumbağasının öldüğü 2016 yılından bu yana Hoàn Kiếm Gölü’nde yaşayan bir Rafetus swinhoei bulunmuyor.

Bilgelik ve İstikrar Sembolüydü

Sanat ve kültür dergisi Saigoneer’in editörü Khoi Pham konuyla ilgili konuşmasında şu ifadelere yer verdi:

“Kaplumbağalar; Vietnam kültüründe eski zamanlardan bu yana uzun ömür, bilgelik ve istikrarın sembolü olarak saygı görüyor. Bu canlı, tapınak ve anıtlarda dekoratif bir motif ve halk efsanelerinde yer alan mitolojik bir figür olarak karşımıza çıkıyor. Kaplumbağa tanrılarına bu kadar saygı duyan bir ülke olarak, onların gerçek hayattaki benzerlerini koruma konusunda böylesine kötü bir iş çıkarmış olmamız çok üzücü.”

Geçmişte, Çin’deki Suzhou Hayvanat Bahçesi’nde bir dişi yumuşak kabuklu dev Yangtze kaplumbağası, bir erkeğin yanında tutulmuş ve görevliler çiftin üremesi için yıllarca uğraşmıştı. Buna karşın çabaları boşa çıkmış ve dişi 2018’de ölmüştü.

Bir süreliğine nesli tükenmekte olan bu türü kurtarmaya yönelik tüm umutlar kaybolmuştu. Ancak Ocak 2021’de Hanoi’nin Đồng Mô Gölü’nde başka bir dişi bulunmuş ve doğaseverler bir kez daha türün yok olmaktan kurtulabileceğini düşünmeye başlamıştı. Ancak görünen o ki bu umutlar da kısa süre sonra boşa çıkacaktı.

McCormack, konuya dair açıklamalarında şu sözlere yer verdi:

“Tür üzerinde çalıştığım 20 yıl boyunca hiç yumurta görmedik. Đồng Mô Gölü’nde neredeyse 10 yıldır yapay bir yuvalama kumsalı inşa edilmiş durumda ve buraya hiç yuvalama yapılmamış. Bu yüzden elimizdeki soru işaretlerinden biri, bu dişinin gölde yalnız olup olmadığıydı. Orada daha fazlası olduğuna inanıyorum. Tür için hâlâ umut olduğunu düşünüyorum ancak iri bir dişinin kaybedilmesi oldukça üzücü.”

Siz bu gelişme hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum‘da bizlerle paylaşabilir, daha fazla bilimsel içerik için bizi Google News‘ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: All thats Interesting