2.000 Yıl Önceki Vezüv Yanardağı Felaketinde, Bir Gencin Beyninin Cama Dönüştüğü Keşfedildi

79 yılında meydana gelen Vezüv Yanardağı patlaması, yalnızca antik kentleri değil, insan bedenlerini de eşine rastlanmamış bir şekilde etkiledi. Yeni bir araştırma, patlama sırasında hayatını kaybeden genç bir adamın beyninin, aşırı sıcaklık ve ani soğuma sonucu camlaştığını ortaya koydu. Bu, insan dokusunun camlaşarak günümüze kadar ulaştığı ilk örnek olarak kayda geçti.

Vezüv Yanardağı’nın gölgesindeki Herculaneum kentinde bulunan genç adamın kalıntıları, yaklaşık 2.000 yıl boyunca volkanik kül ve malzeme altında kaldı. Herculaneum, Pompeii’ye yaklaşık 17 kilometre uzaklıkta yer alıyor. Kent patlama sonrası sıcak piroklastik akıntılar ile tamamen kaplanmış ve bölgede özel bir etki alanı yaratmıştı.

Akıntıların genellikle yavaş soğuduğu bilinse de, bu özel vakada sıcaklık koşullarının olağan dışı bir hızda değişmesi sayesinde beynin camlaşması gerçekleşti.

Araştırmacılar, genç adamın kafatasında siyah ve parlak, obsidiyen benzeri bir madde fark etti. Kimyasal ve fiziksel analizler sonucunda, bu maddenin organik cam niteliğinde olduğu ve sinir hücreleri ile aksonları içeren son derece iyi korunmuş beyin dokusu olduğu kesinleşti.

Bilim insanları, bu tür bir koruma sürecinin insan ya da hayvan dokusunda daha önce belgelenmediğini belirtti.

Vezüv Yanardağı Patlaması Sonrası Yaşanan Aşırı Isı ve Ani Soğuma, Camlaşmaya Neden Oldu

Araştırmaya göre piroklastik akıntıların sıcaklığı yaklaşık 465°C civarındaydı. Ancak beynin camlaşması için gereken sıcaklık 510°C’nin üzerinde olmalıydı. Bu da, patlamanın başlangıcında çok daha kısa süreli ve çok daha sıcak bir kül bulutunun oluştuğunu gösteriyor. Bu aşırı sıcak bulut, bölgede yaşayan canlıların aniden hayatını kaybetmesine neden olurken ardından gelen hızlı soğuma süreci de beynin camlaşmasına yol açtı.

Bilim insanları, bu olağanüstü olayın, Vezüv patlamasının evreleri hakkındaki mevcut bilgileri de tamamladığını belirtiyor. Araştırma, patlamanın ilk aşamasındaki aşırı sıcak kül bulutunun, Pompeii ve Herculaneum sakinlerinin büyük kısmını öldürdüğünü ve bu kişilerin daha sonra piroklastik malzeme altında kaldıklarını ortaya koyuyor.

Söz konusu çalışma Scientific Reports dergisinde yayımlandı. Elde edilen bulgular, eski çağlarda yaşanan felaketlerin insan bedenleri üzerindeki etkilerini anlamada önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

Daha önce yapılan bir başka çalışmaya göre de Herculaneum halkının bedenlerinin yakıcı sıcak bir gaz ve parçacık patlaması sonucu buharlaştığı tespit edilmişti.

Vezüv Yanardağı’nın etkilerine dair düşüncelerinizi yorumlarda veya Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, arkeoloji dünyasından yeni haberler için bizleri Google News ve WhatsApp’tan takip edebilirsiniz.

Kaynak: IFL Science