Bilim insanları kuantum dolanıklık alanında son 20 yılın ilk yeni türünü keşfetti. Çığır açan gelişme, parçacıklar arasındaki bağın bilinen sınırlarını zorlayarak kuantum teknolojilerinin geleceğini kökten değiştirme potansiyeli taşıyor.
Technion-İsrail Teknoloji Enstitüsü araştırmacıları, fotonları nanometre ölçeğindeki yapılarda sıkıştırmayı başardı. Bilim dünyasını heyecanlandıran keşfin özellikle kuantum bilgisayarların minyatürleştirilmesi için önemli bir adım olduğu belirtildi.
Kuantum dolanıklık özetle parçacıkların kaderlerini birbirine bağlayan gizemli bir fenomen. En basit örneğiyle iki elektronun dönüşleri birbirine zıt yönde olmak zorunda. Birinin dönüşü değiştirildiğinde, aralarındaki mesafe ne olursa olsun diğerinin dönüşü de anında değişiyor.
Bu kavram Albert Einstein’ı o kadar rahatsız etmişti ki bunu “mesafeden bağımsız tekinsiz etki” olarak nitelendirmişti. Einstein’ın kuramsal düzeyde tartıştığı olgu, günümüzde giderek daha büyük mesafelerde ve daha fazla parçacıkla deneysel olarak kanıtlandı.
Fotonlar normalde iki tür açısal momentuma sahip: dönme (SAM) ve yörünge (OAM). Ancak fotonlar dalga boylarından daha küçük yapılara sıkıştırıldığında bu iki özellik toplam açısal momentum (TAM) adı verilen tek bir niceliğe dönüşüyor.
Kuantum Dolanıklık Alanında Çığır Açan Keşif Ne Anlama Geliyor?
Araştırmacılar foton çiftlerinin TAM’larını ilk kez birbirine dolanık hale getirmeyi başardı. Bunun da kuantum işlemcilerin minyatürleştirilmesine olanak sağlayabileceği belirtiliyor. Nano ölçekteki sıkıştırma aynı zamanda fotonların çevreleriyle etkileşimini artırarak daha geniş bir davranış yelpazesi sunuyor.
Doktora öğrencisi Amit Kam ve Dr. Shai Tsesses liderliğindeki ekip, insan saçının binde biri kalınlığındaki nanoyapılarda fotonları sıkıştırmayı başardı. Bu yapılarda fotonların geleneksel özellikleri yerine sadece toplam açısal momentum kullanıldı.
Bilim insanları fotonların nanoyapılara girişinden ölçüm sisteminden çıkışına kadar geçirdikleri süreci ayrıntılı olarak inceledi. Bu geçişin fotonların bulunabileceği kuantum durumlarını zenginleştirdiğini keşfetti.
Yeni Kuantum Dolanıklık Türünün Pratik Uygulamaları Neler?
Bu yeni dolanıklık türü, kuantum bilgi işlem teknolojilerinin küçültülmesinde önemli rol oynayabilir. Geleneksel sistemlerde fotonların ayrı özellikleri kullanılırken yeni bulgular birçok özelliği tek bir tanımda birleştiriyor.
Araştırmacılar toplam açısal momentum dolanıklığının kullanılmasıyla daha kompakt kuantum donanımların geliştirilebileceğini öngörüyor. Bu sayede daha fazla işlemin tek bir yonga üzerinde gerçekleştirilebilmesi mümkün olabilir.
Nature dergisinde yayımlanan çalışmanın aynı zamanda kuantum iletişim ve hesaplama bileşenlerinin tasarımı için yeni araçların geliştirilmesine öncülük edeceği dile getiriliyor. Nanofotonik alanındaki gelişme, kuantum teknolojilerinin geleceğini şekillendirebilecek önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
İlginizi Çekebilir: İmkânsız Olduğu Düşünülen Egzotik Kuantum Fazı İlk Kez Gözlemlendi
Yeni keşif hakkındaki yorumlarınızı aşağıda veya Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News ve WhatsApp kanalımızdan takip edebilirsiniz.
Kaynak: IFL Science
Dolana ay dolana. Dolana gün dolana