Alan Turing ismi size aşina geliyor mu? Hani 2. Dünya Savaşı’nda Nazilerin kodlarını kırarak İngilizlerin lehine savaşın seyrini değiştiren, ünlü matematikçi, bilgisayar bilimci ve kriptolog… İngiltere Merkez Bankası, yeni 50 sterlinlik banknotlarda onun resmini kullanacağını açıkladı.

Peki bu neden önemli? Bu adımla birlikte İngiltere, aslında Turing’e itibarını iade etmeye çalışıyor.

Nazı askerlerinin Enigma makinesiyle hazırladığı şifreleri kıran Turing, savaşın Müttefikler’ce kazanılmasında önemli rol oynamıştı. Geliştirdiği algoritma sistemiyle bugünkü bilgisayarların temelini atan, yapay zekâ konusunda Turing Testi’ni hazırlayarak o zamanlardan bir makinenin “zeki” olup olmadığını anlamamızı sağlayan bu ismin bilime hizmetleri saymakla bitmez.

Dünya tarihini değiştiren bu başarılı isim, eşcinsel olduğu ortaya çıkınca karalanmaya başlanmıştı. Nihayetinde de hükûmet tarafından kimyasal hadım cezasına çarptırıldı. Turing bu cezadan sonra intihar ederek hayatına son vermişti.

Şimdi, Alan Turing’in ölümünden 65 yıl sonra İngiltere mucidin resmini parasının üstüne basıyor.

Kararı duyuran İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney şöyle konuştu:

“Alan Turing bugünkü hayatımızda etkisi son derece yüksek olan sıra dışı bir matematikçiydi. (…) Bilgisayar bilimi ve yapay zekanın babası olmanın yanı sıra bir savaş kahramanı olan Turing’in dünyamıza katkısı çığır açıcı nitelikteydi. Pek çok kişi Turing’in omuzlarında yükselerek var oldu.”

Yeni 50 sterlinlik banknot, İngiltere’nin kâğıt paradan plastik paraya geçişinin de son halkası olacak. Yeni banknotların 2021’de tedavüle girmesi bekleniyor.

Turing ölümünden uzun bir süre sonra, 2013 yılında affedilmişti. Mirası ise günümüzde bilime ve topluma etki etmeye devam ediyor.

İngiltere’de yeni 50 Sterlin’lik banknotların üstünde Turing’in algoritmalarının formülleri, Otomatik Hesaplama Motoru Pilot Makinası’nın tasarımı, Enigma şifrelerinin kırılmasını sağlayan British Bombe’nin eskizleri ve ikili kod ile yazılmış doğum günü de yer alacak.