Ayşenur Ütnü
Japonya’da geleneksel anime yapım yöntemleri yerini dijital yöntemlere bıraksa da, eski tekniklerle devam etmek isteyen Studio Ghibli stüdyolar ve anime yapımcıları hâlâ mevcut. Evangelion ile tanıdığımız Hideaki Anno da onlardan biri oldu.
Senaristliği ve yönetmenliği Anno tarafından yapılan mecha anime Neon Genesis Evangelion, psikolojik ve kıyamet sonrası türlerinin önemli örneklerinden biri. Evangelion’un son filmi ise Evangelion: 3.0+1.0 Thrice Upon a Time geçen mart ayında vizyona girdi.
Hikâyelerinde işlediği gizemli ve kasvetli tema ile tanınan Anno’nun anime sektörüne adım attığı zamanlar ise Studio Ghibli ile başlıyor. Kariyerinin ilk yıllarında Hayao Miyazaki ile tanışma ve çalışma imkanı elde eden Anno, Rüzgarlı Vadi animesi ile adını duyurdu.
Japonya’daki çoğu animasyon stüdyosunda geleneksel yöntemler yerini modern dijital animasyon yöntemlerine bıraktı. Evangelion’un stüdyosu Khara da kurulduğu günden beri dijital yöntemlerle ilerliyor. Evangelion 3.0 + 1.0 filminin yapımcıları günümüz dijital yöntemlerinin aksine, çizimlerin kare kare taranması üzerine kurulu olan geleneksel yöntemlerle çalışmak istiyorlardı. Studio Ghibli eski teknikleri canlı tutmak adına gereken materyalleri bünyesinde tutmaya devam ediyor. Bu yüzden Evangelion filminin yapımcıları çizimler için Ghibli ile çalıştı.
Evangelion Yönetmeni Hideaki Anno’nun Studio Ghibli ile Olan Bağları Uzun Yıllar Öncesine Dayanıyor
Macross gibi Mecha Anime serilerinde çalışan Anno’nun adı, yolu Ghibli ile karşılaşana kadar anime dünyasında fazla bilinmiyordu. Studio Ghibli’nin Rüzgarlı Vadi (Nausicaa of the Valleyof the Wind) animesi için animatör arayışına girdiği zamanlar Anno, Animage dergisinde iş ilanını görüp başvurdu. Daha sonra başvurusu kabul edildi ve filmin animatörlerinden biri oldu.
Hideaki Anno 1984’te Neon Genesis Evangelion, Royal Space Force, Gunbuster ve Nadia: The Secret of Blue Water gibi animelere ev sahipliği yapacak olan Gainax stüdyosunun kurucularından biri oldu. Nadia’nın yapımından sonra 4 yıllık ağır bir depresyon geçirdiği sıralarda Evangelion karakterlerini oluşturmaya başladı. Anno’nun o zamanlar içinde bulunduğu psikolojik durum, animenin genel temasını şekillendirdi.
Rüzgarlı Vadi’den sonra Studio Ghibli ile ortak projelerde çalışmaya devam eden Anno, Ghibli müzesi için kısa filmler ve Rüzgar Yükseliyor animesindeki ana karakter Jiro Horikoshi’nin seslendirmenliğini yaptı.
8 Mart 2021’de yayınlanan Rebuild of Evangelion serisinin dördüncü ve son filmi Evangelion: 3.0+1.0 Thrice Upon a Time olumlu eleştiriler aldı ve serinin en çok hasılat yapan filmlerinden oldu.
Peki ya siz Evangelion’un yeni filmi hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum üzerinden paylaşabilirsiniz.
Kaynak: CBR
CBR’deki yazıyı Anno’nun kariyerini büyük ölçüde Nausicaa üzerinden şekillendirme hatasına düştüğü için başarısız buldum. Kendisi Nausicaa’da animatörlerden birisi olarak çalışmadan önce zaten kendi convention’larında Daicon III ve Daicon IV kısa filmlerini hazırlamıştı, ayrıca Nausicaa ile Macross: Do You Remember Love filminin vizyon tarihleri arasında sadece 2 ay var yani Anno’nun Macross’da animatör olması ile Nausicaa’nın sandığınız kadar bir etkisi yok. Anno eğer bir ihtimal Nauusicaa için kadroya alınmasa zaten Macross ekibinde yeralacaktı çünkü Anno’nun Mobile Suit Gundam üzerine hayran materyalleri üretip çeşitli teoriler üzerine kafa patlattıkları “Gunsight One” isimli fanzinini çıkarttıkları arkadaş çevresi zaten Macross projesinde kadrodaydı, örnek: Shoji Kawamori, Haruhiki Mikimoto ve Hiroshi Ohnogi.
Bu konuda her röportajda söylediği gibi tümü Nausicaa’dan çok önce yapılan işler olan Ultraman, Kamen Rider, Mobile Suit Gundam, Uchuu Senkan Yamato ve Godzilla olmasa bugün olduğu kişi olamayacağını söylemiştir.
Son Evangelion filminde (Shin Evangelion: Thrice Upon Time) Anno’nun Ghibli ile çalışıldığı yazılmış ki, bu iki açıdan yanıltıcı. 1- Anno zaten Nausicaa ile Evangelion’un önceki döngüsü arasında köprü kurmak için 2012’deki 3. Rebuild of EVA filminde zaten filmin başında yayınlanan “Giant God Warriors” segment’ini Ghibli stüdyosu imkanları ile yapmıştı. 2- Shin Evangelion’daki Ghibli varlığı filmin sadece son çeyreğini kapsıyor, Anime News Network’deki sayfasından görülebileceği üzere film halen büyük ölçüde bir Khara işi. (Son yayınlanan “A” ve “B” başlıklı bol spoiler’li fragmanları izlerseniz ne kastettiğim anlaşılacaktır. “A” fragmanında Ghibli izleri hissedilebiliyorken -ki bunların filmin son dakikaları olduğu çok bariz- ) filmin genelini oluşturan görüntülerden luşan “B” fragmanı Ghibli tarzıyla en ufak tarz benzerliği taşımıyor.
Ayrıca daha ilk cümleden Ghibli’yi “geleneksel şekilde Anime yapan son stüdyo” diye belirtmek de -bence- an itibariyle yanlış çünkü daha bu sene tamamı CGI bir uzun metraj film çıkarttılar ve bu son da olmayacak zaten.
Son olarak her ne kadar kurgusal kısımları olsa da Anno’yu anlamak ve hangi yollardan geldiğini görmek açısından Blue Blazes dizisinin izlenmesini hayati şekilde önemli buluyorum.
Elbette tüm yukarıda söylediklerim Anno’nun Miyazaki’nin işlerinin gerçek bir hayranı olduğunu ve Miyazaki’nin de olası bir Nausicaa projesi için ona icazet vermiş olduğu gerçeğini değiştirmiyor.