Maya uygarlığının küçük köylerden büyük şehirlere doğru zaman içinde geliştiği tezlerini silip atan bir keşfe imza atıldı. Aguada Fénix ile tanışma zamanı!
Meksika’daki Aguada Fénix adındaki yeni bulunan alan Mayalıların kurduğu en eski ve en büyük şehir. Arizona Üniversitesi’nden Takeshi Inomata ve ekibinin LIDAR teknolojisiyle (Light Detection and Ranging) keşfettiği toprak ve kilden oluşan yapıların Milattan Önce 1.000-800 yılları arasında inşa edildiği düşünülüyor. Önceki büyük Maya şehirleri M.S. 250-900 arasında inşa edilmişti.
LIDAR teknolojisi havadan lazerlerle bir bölgenin yapısını ortaya çıkartmasıyla özellikle ormanlık alanlarda arkeolojik çalışmaların kolaylaşmasını sağlıyor. Geçen senelerde LIDAR kullanılarak Guatemala’daki bir başka Maya şehri Tikal, Asya’daki Khmer İmparatorluğu’nun bazı yapıları ve İskoçya’nın kimi antik kalıntıları bulunmuştu.
Meksika’nın Tabasco eyaletinde yapılan yeni çalışmada eyaleti kaplayan ormanlar boyunca LIDAR lazerleri kullanıldı ve 21 yeni alan ortaya çıkartıldı. Her bir alan Maya’ların ritüellerini gerçekleştirmek için kullandığı batıdan-doğuya uzanan dikdörtgen tümseklere sahip alanlara sahip oluşuyla Mayaların ilerleyen zamanlarda kurdukları şehirlerle benzerlik gösteriyor.
Maya Uygarlığının Aguada Fénix Şehri Bölgedeki En Eski Yerleşim Yerlerinden Birisi
Inomata’nın ekibi sonrasında 1.400 metre uzunluğu ve 400 metre genişliğiyle en büyük Maya yapısı olan Aguada Fénix’e odaklandı. Ritüel alanının etrafında onlarca ev, meydan ve su deposu keşfedildi. Inomata bu gelişmenin sadece Krallar ve bir yönetici sınıfın etrafında kurulan şehirlerin bu kadar büyük inşaat projelerine giriştiği düşüncesini yıktığını belirtiyor. Diğer Maya şehirlerinde bulunan yönetici sınıfa ait heykel benzeri yapıların Fénix’te bulunmayışı bu şehrin daha demokratik bir yapıda kurulduğunu ima ediyor:
“Muhtemelen planlama ve organizasyonda liderliği ele alan insanlar vardı. Ancak esas işi insanların gönüllü işbirliği yapmış, bunun için de merkezi bir hükûmete ihtiyaç yok.”
Inomata alanın etrafında yaşan kalabalık bir nüfusun Fénix’i önemli tarihlerde toplanıp ritüellerini gerçekleştirmek için kullandığını düşünüyor. Alana giden dokuz ayrı yolun oluşu Fénix nüfusunun büyüklüğünü gösteren işaretlerden birisi. Brown Üniversitesi’nden Andrew Scherer, Inomata’yı destekliyor:
“Aguada Fénix’in halka açık bölümleri devasa ve bu alanların elit bir gruba özel olduğunu gösteren hiçbir işaret yok. Ritüel alanında kalkerden yapılmış bir pekari veya koati heykeline rastlanması ilginç. Aynı dönemde yaşayan Olmek ve Maya toplulukları mitolojik yaratıkların ve liderlerinin heykelini yapıp alana taşıyorlardı.”
Heykelin, heykeli yapanlar için ne anlam ifade ettiğini henüz bilinmiyor. Ancak liderlerin hayvanlarla sembolize edildiği bir Maya yapıtına daha önce rastlanmamış oluşu olasılıkları azaltıyor.
Fénix’in bulunuşuna kadar Olmeklerin Maya medeniyeti için bir üst kültür görevi gördüğü düşünülüyordu. Olmekler 3.500 yıl önce kadar kurulup 2.400 yıl önce yıkılarak Maya’lardan asırlarca eski bir medeniyet olarak kabul ediliyorlardı. Fakat Fénix’in 3.000 yıllık tarihi iki medeniyetin arasında bir anne-çocuk değil büyük küçük kardeş ilişkisi olduğunu gösteriyor.
Yeni buluş hakkında düşüncelerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da belirtebilirsiniz.
* Olmekler: Antik Zamanın Sırlarla Dolu Uygarlığı Hakkında 10 Gerçek
Kaynak: Science News
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!