Balıkları, İnsanlara ‘Yakınlaştıran’ Keşif: Birbirlerinin Korkularını Hissedebiliyorlar

Balıklar hakkında keşfedilecek hâlâ çok gerçek var. Bilim insanları, zebra balığı üzerinde yaptığı bir araştırmada empatinin kökenine dair önemli verilere ulaştı.

“Balıklar acı hissetmez,” sözü 17. yüzyıl Fransız felsefesine dek uzanan yaygın bir efsane. Yine de René Descartes’ın bu düşüncesi, yıllar içerisinde bilim tarafından sıkça yalanlanmıştı. Balıklar ve diğer tüm omurgalı hayvan sınıfları, insanlarda ve diğer memelilerde olduğu gibi çarpmalardan, kesiklerden ve delinmelerden etkileniyor. Balıkların fiziksel acı hissettiği bilimsel bir gerçek. Yapılan yeni araştırma ise balıkların duygusal yönünü inceliyor. Yeni bilgiler, balıkların iç dünyalarının daha incelikli anlaşılmasına fırsat tanıyor.

Zebra balıkları, insanın sosyal davranışını yönlendirdiği düşünülen aynı kimyasal yollardan biri tarafından etkinleştirilen kendine has empatinin bir başka versiyonuna sahip olabilir. Science dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre korku hissi zebra balığı için bulaşıcı bir etkiye sahip, bunun ardında yer alan ise oksitosin hormonu.

Balıklar Korku Hissini Paylaşabiliyor

Kimi zaman yanıltıcı bir şekilde “aşk hormonu” olarak anılan oksitosin, hayvan ya da insan duygu ve davranışlarını tek başına açıklamaya yeterli değildir. Oksitosin hormonu “sevgiye sebep olmaz” ya da ahlakı dikte etmez. Fareler üzerinde yapılan son araştırmalara göre, hormon muhtemelen olumlu olduğu kadar olumsuz davranışlarda da kendisine yer buluyor. Yine de oksitosin, insanlarda ve diğer memelilerde her türlü duygusal tepkiye aracılık ettiği gösterilen önemli bir kimyasal haberci olarak biliniyor. Son araştırmalar, bu hormonun balıklar için de önemli bir rol oynadığını ortaya koyuyor.

Tıpkı insanların diğer insanların duygusal durumlarını anlayıp onlardan etkilenmeleri gibi, zebra balıkları da akranları arasındaki korkuyu fark edebiliyor; sanki kendileri de aynı duruma korku besliyormuş gibi tepki verebiliyor. Yeni çalışmayla birlikte oksitosini denklemden çıkartan araştırmacılar, balıkların korkularının bulaşıcılığına aracılık eden beyin bölgesinin; bazı açılardan memeli beyninin duygusal merkeziyle karşılaştırılabilir olduğunu keşfetti.

Empatinin Tarihi Yeniden Şekilleniyor

Bir bütün olarak ele alındığında, bulgular empatinin daha önce düşünülenden çok daha uzun bir evrimsel geçmişi olabileceğini gösteriyor. Bu araştırma, empatinin 375 milyon yıl önce balıklar ve insanlar arasındaki son ortak ataların varlığından önceye uzandığını gösteriyor.

Araştırma, halihazırda biyoloji deneylerinde yaygın olarak kullanılan küçük çizgili yüzücüler olan zebra balığının, hayvanlar aleminde geniş çapta davranışları incelemek için yararlı olabileceği anlamına geliyor. Bu aynı zamanda insanların sezgi aleminde sanılandan çok daha fazla arkadaşa sahip olabileceğini de gösteriyor.

Teksas Üniversitesi’nden nörobiyolog Hans Hofmann, verdiği demeçte şunları kaydediyor:

“Bu, insan olmanın gerçekte ne anlama geldiği ve bir hayvan olmanın ne anlama geldiği hakkında soruları hatırlatıyor. Şahsen bu balıkların bilinçlilik sahibi olduğunu söyleyebilirim. Duygusal bir yaşama sahip olma yetenekleri var.”

Araştırmacılar, balık beyinlerini çok ince katmanlar halinde dilimleyerek, onları boyayarak ve parçaları mikroskop altında inceledi. Deneyde farklı tanklarda bulunan bir grup zebra balığına korkuya sebep olacak kimyasallar verildi. Sonucunda ise kimyasal verilmeyen tanktaki balıkların da korku içerisinde olduğu gözlemlendi.

İnsan dışındaki canlıların birbirlerinin korkularını hissetmeleri hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazla bilim haberi için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: Gizmodo