Çin, Ay’da Pamuk Yetiştirmeyi Başardı

Dünya dışında bir yerlerde üretim yapma fikri kulağa çok ütopik geliyor olabilir. Ancak gelecek çoktan geldi bile. Çin’in başarıyla sonuçlanan pamuk yetiştirme deneyi, Ay’ın uzak taraflarını keşfeden uzay aracı Chang’e 4 projesinin bir parçası olarak karşımıza çıktı.

Pamuk, arazi üzerinde bulunan bir atmosfer basıncı ile sadece 2,6 kilogram ağırlığındaki mini bir biyosferde bulunan birkaç organizmadan biri. Organizmalar yeni evlerinde, Dünya’dakine büyük ölçüde benzer bir ortamda yaşadılar. Ancak hem uzay radyasyonu hem de yer çekimsiz ortamla mücadele etmek onları çabuk yıprattı.

Mühendislik dergisi IEEE Spectrum ile yapılan röportajda, Çin Uzay Ajansı adına deneyin proje lideri Xie Gengxin, bitki yetiştiriciliğinin kısıtlı ortamdaki zorlukları hakkında daha fazla bilgi verdi. Chang’e 4 sondasının ağırlığı üç kilogramı geçmemeliydi. Dolayısıyla deneydeki biyolojik numuneleri dikkatlice seçmek önemliydi. Sonuç olarak ekip Ay’a göndermek için beş farklı biyolojik organizma seçti: Pamuk, patates, arabidopsis tohumları, maya ve meyve sineği yumurtaları.

Ay Yüzeyinde Bir İlk Gerçekleşti

Bununla birlikte, uzayda yetiştirilmeye çalışılan pamuk yaprakları Dünya’da iki haftaya denk düşecek bir süre içinde öldüler. Ay gecelerinde sıcaklıklar inanılmaz şekilde düşüyor ve herhangi bir dış ısıtma olmadan organizmalar dondurucu soğuğa mahkum kalıyorlar. Haliyle bu durum, beklenen bir sonuçtu. Ancak, ekipmanın dayanıp dayanamayacağını test etmek için Çinli bilim insanları deneyi süre daha sürdürmek istediler.

Başlangıçta, ekip küçük bir kaplumbağa da dahil olmak üzere deneyin parçası olarak birtakım hayvanlar göndermek istemiş. Fakat sınırlı oksijen kaynakları yüzünden bu fikir hayata geçirilemedi. Proje lideri Xie, kaplumbağa seçimi mantıklı bulsa da, muhafaza edebilecekleri oksijenin kaplumbağalar için yaklaşık 20 gün yeterli olması fikri; onları bu düşünceden vazgeçmeye itmiş.

Gelecek deneylerde, Xie ve ekibi Ay’a hayvanlar dahil daha karmaşık organizmalar göndermek istiyor. Çin Halk Cumhuriyeti’nin 2020’li yılların başında planladığı Chang’e 6 görevi onlar için büyük bir şans olacak.

---

* Uzayda Et Üretmek Yakında Mümkün Olacak