Türkiye Uzay Ajansı’nın kurulmasından sonra hazırlılar da başladı. Açıklanan 10 yıllık uzay programının ilk adımlarından birisi de astronot / kozmonot kelimeleri yerine Türkçe bir sözcük bulmak. Uzay Ajansı’nın başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım’ın bu konudaki önerisi ise gündem oldu. Yıldırım, Astronot yerine Fezagir kelimesini öne sürdü.
Türkiye Uzay Ajansı Programı kapsamında hedeflerin en büyüğü 2023 yılında Ay’a bir Türk astronot göndermek. Ancak tek hedef bu değil. 10 maddelik programda, Astronot kelimesinin Türkçe karşılığının ne olması gerektiğine dair bir çalışma da yürütülüyor.
Bu konuda biz de Kayıp Rıhtım olarak en çok gelen öneriler arasından bir anket düzenlemiştik. En çok oy alan seçenek ise Evrenot kelimesi olmuştu. Türkçe isim çalışmalarında bir başka öneri ise Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım’dan geldi. Yıldırım, “Benim, Orta Asya’da eskiden kullanılmakta olan bir kelime hoşuma gitmişti: Fezagir,” ifadesini kullandı.
Astronot Kelimesinin Türkçe Karşılığı için “Fezagir” Önerildi
Sputnik’in sorularına cevap veren Yıldırım, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “Madem ki bir vatandaşımız uzaya gidecek, artık astronot ya da kozmonot kelimelerine bir Türkçe karşılık bulmamız gerekiyor,” açıklamasını işaret etti.
Gelen teklifler hakkında konuşan Yıldırım, şu ifadeleri kullandı:
“Binlerce teklif geldi. Açıkçası çok tatmin eden bir şeyi şu ana kadar göremedim. Ama çıkacağını düşünüyorum. Ali Kuşçu, Fatih, Alparslan gibi özel isim olmamalı. Çünkü kozmonot veya astronot kelimesi birçok ülkenin uzay insanları için kullanılan bir cins isimdir. Türk kelimesinin geçmesini de bu manada uygun görmüyorum çünkü Amerika, Rusya gibi diğer ülkelerin göndereceği uzay insanları için de bu kelimeyi kullanacağız.”
Yıldırım, kendi önerisini ise şu şekilde dile getirdi:
“Benim, Orta Asya’da eskiden kullanılmakta olan bir kelime hoşuma gitmişti: Fezagir. Biraz eski bir kelime ama o da çağrışım olarak ne kadar doğru bulunur bilemiyorum.”
Cihangir Esintisi
Yıldırım, seçilecek kelimenin Amerika ve Rusya gibi diğer ülkelerin uzaya gönderdiği kişiler için de kullanılacağının altını çizdi.
Fezagir kelimesini çağrıştıran “cihangir” sözcüğü, Farsça kökenli bir kelime. Dünyanın büyük bir bölümünü eline geçiren kimse anlamında kullanılıyor.
İngilizcede astronot olarak geçen sözcük, Rusçada kozmonot, Çincede taykonot, Fransızcada spasolog olarak karşımıza çıkıyor.
Astronot için henüz bir Türkçe karşılık bulunabilmiş değil? Peki sizin bu konudaki önerileriniz neler? Geçen zamanla birlikte hangi sözcükte ikna olmaya başlıyorsunuz? Kayıp Rıhtım Forum yorumlarında buluşalım.
Kaynak: Sputnik
Uzay Ajansı’nın tek işi şov. Astronotun Türkçe karşılığını bulasıya kadar hükûmetten bütçe talep etsinler. 38 milyon ₺ ile nereye gideceksin?
Gerçi kurulma amacı şov olan bir kurumun başkanı da şovmen olur zaten.
Ekleme: Kelime hoşmuş. Şahsen ben beğendim.
Feza, uzay demek tamam ama gir nedir? ‘‘Uzay gir’’ mi oldu yani
Arapça kökenli Feza, sınır anlamında Moğol kökenli gir. Fezagil/ler olsaydı fonetik olurdu Jetgiller gibi. Bulunan isim saçma bence.
Zaten o bütçe mevcut tarihlerde halihazırda uzaya gönderilecek bir yabancı ülkenin uzay roketi. Adamların yol masrafına sponsor oluyoruz sadece.
Ya çok uzatmasınlar uzay insanı deyip geçsinler.
Bu arada şöyle bir saçma durum da var:
Astronaut ingilizce
Astronot türkçe zaten
Bu şekilde düşünürsek jilet, gram, market, jet, dinamik, gaz bunlarda ingilizce…
Astronaut, astronot olamıyorsa gas da gaz olmamalı. Başka bir isim bulunmalı.