Mehmet Çakıcı
Boşluğun dingin sularında ilerleyen bir ışık parçacığı saniyede 300 bin kilometre hız yapar. Bu evrenin her noktasında herhangi bir birimin ulaşabileceği hızın katı sınırıdır. Bu kanunu ortadan kaldırmak mümkün durmuyor fakat ışığın bazı özellikleri, kuralı esnetebilecek güçte. Işığın hareketlerini manipüle ederek yıldızlara ulaşma süremizi kısaltmak mümkün değil fakat ışık hızı araştırmalarındaki gelişmelerle lazer teknolojilerinde yepyeni alanlar açılabilir.
Bilim insanları uzun süredir ışık nabızları üzerinde çalışmalar yapıyordu. Soğuk atomik gazlar, ışık kırıcı kristaller ve optik fiberler gibi araçlarla ışığın hızı arttırılıyor veya durma noktasına kadar yavaşlatılıyordu.
California’daki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuarı’nda yapılan yeni çalışmada plazma içinde hareket eden ışık dalgaları manipüle edilerek ışık hızı %30 arttırıldı. Peki, bunun anlamı ne?
Bir fotonun hız sınırını çevresindeki elektrik ve manyetik dokular belirliyor. Buna elektromanyetizma diyoruz. Tek bir fotonun hızını değiştirmek henüz imkânsız. Yeni çalışma, foton atımlarını dar frekanslara odaklayarak normal ışık dalgalarının hareketlerine odaklanıyor.
Yeni Işık Hızı Gelişmeleri, Lazer Teknolojisini Geleceğe Taşıyacak
Işık dalgalarının ritmik şekilde hızının artıp azalmasına grup sürati deniliyor. Bu dalgaların hızıyla oynayabiliyoruz. Etrafındaki elektromanyetik alanı manipüle ederek, ışığın hızını etkileyebiliyoruz. Hidrojen ve helyum iyonlarındaki elektronları lazer yardımıyla sökerek, fotonların kendi hızlarında değil, bütün ışık dalgasının hızında gitmesi sağlanıyor. İkinci bir ışık kaynağı eklendiği zaman orijinal dalgadaki fotonlar etrafındaki gazın oranına uyum sağlamak zorunda kalıyor.
Bu efekt plazma alanları ve kutuplaşmış ışık sayesinde oluşan kırılmanın etkisiyle meydana geliyor. Tekil fotonların hızı hâlâ normal seviyelerdeyken, ışık dalgalarınınki artıyor.
Bu buluş, yeni lazer teknolojileri için büyük öneme sahip. Eski lazerler katı hâldeki optik materyaller kullanıyordu. Bu materyaller de enerjiyle temas ettikçe zarar görüyordu. Işığın özelliklerini değiştirmek için plazma akımları kullanmak zarar konusunu ortadan kaldıracak ve şu an elimizde olanlardan çok daha güçlü lazerlerin oluşturulmasını mümkün kılacak. Parçacık hızlandırıcılar ve temiz füzyon gibi teknolojiler plazma lazer teknolojisi sayesinde filmlerdeki geleceği gerçek kılabilir.
Işık hızı konusundaki gelişmeler sizce bir gün bilimin, bilimkurguya kayacağı noktalara ulaşır mı? Yakın yıldızlara dakikalarla ifade edilecek sürelerde ulaşmak mümkün mü? Düşüncelerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilirsiniz.
Kaynak: Science Alert
Hocam burda kastedilen hız “group velocity” diye bir şey, konunun uzmanı değilim ama tamamen alakasız başka spesifik bir tanımı var. Anladığım kadarıyla bu metriğin sayı olarak bazen ışık hızından yüksek çıkabileceği biliniyormuş ama uygulayıp göstermiş bu dayılar. Sonuçta temiz deneysel iş ama ecnebilerin de dediği gibi: its just a number.