Mehmet Çakıcı
Jüpiter kutup ışıkları, dev gezegenin manyetik özelliklerinin Dünya’yla benzer olduğunu ortaya çıkarttı.
Kutup ışıkları, ya da daha bilinen ismiyle kuzey ışıkları Dünya ve Güneş Sistemi’ndeki pek çok gezegende görünebilen bir doğa olayı. Danslarıyla görenleri büyüleyen bu ışıklar, Güneş’in ışık partikülleri gezegenin manyetosferiyle çarpışınca ortaya çıkıyor. Işık, manyetik alan boyunca savaş verdikçe izleyenlere eşine zor rastlanacak bir görüntü sunuyor.
Jüpiter’in manyetik alanı, Dünya’nınkinden 20,000 kat daha güçlü.Bu yüzden manyetosferi de son derece büyük. Gözle görünebilir olsa Ay’ın birkaç katı daha fazla alan kaplardı. Bu manyetosfer sayesinde kutup ışıkları da daha güçlü. Yaydığı yüzlerce gigavat enerji, gezegenimizin ihtiyacını tamamen karşılayabiliyor.
Jüpiter’in kutup ışıklarındaki farklılıksa röntgen ışıkları da barındırması. Gezegenin volkanik uydusu Io’dan yayılan sülfür ve oksijen manyetosfere girince Güneş ışıklarıyla karışması sonucu bu radyoaktif röntgen ışıkları yayılıyor. Dakikalarca süren atımlar hâlinde gerçekleşen bu röntgen ışıkları, tek seferde bir gigavatlık enerji yayıyor. Bu da bir enerji santralinin birkaç günde ürettiği miktara eşit.
Jüpiter ve Dünya’da Kutup Işıkları Aynı Süreçle Gerçekleşiyor
Bu atımların tam oluşma şekliyse hiçbir zaman anlaşılamamıştı. Şimdi, NASA’nın Jüpiter yörüngesine soktuğu Juno uzay aracı, dev gezegenin manyetosferinde yapılan incelemeler sürecin detaylarını açıkladı. Bilim insanları röntgen ışıklarının Jüpiter’in manyetik alanı boyunca ortaya çıkan titreşimlerden doğduğunu ortaya çıkarttı. Bu titreşimler gezegen boyunca plazma dalgaları yayarak gezegenin atmosferine çıkıyor, burada da daha önce bahsi geçen pek çok manyetik maddeyle birleşerek röntgen ışıkları hâline geliyor.
Dünya’nın kutup ışıkları da aynı süreçle ortaya çıkıyor. Jüpiter’in Dünya’dan her açıdan daha büyük olmasına rağmen plazma dalgalarından başlayan süreç aynı şekilde işliyor. Bilim insanları bu durumun evrensel bir fenomenle karşı karşıya olduğumuz ihtimalini yarattığının altını çiziyor.
Jüpiter’in manyetik alanının düzenli titremeler yapmasının sebebiyse hâlâ tam olarak bilinmiyor. Bilim insanlarının tahminleri Güneş rüzgarıyla girilen etkileşimlerin buna sebep verdiği yönünde.
Bilim insanları şimdi çalışmayı diğer gezegenlere odaklayacak. Önce Satürn, Üranüs ve Neptün’de sonra da dış gezegenlerde kutup ışıklarının oluşma şekli araştırılarak, sürecin evrensel olup olmadığı anlaşılacak.
Sizler bu benzer evrimleşme süreci ile ilgili neler düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilirsiniz.
Kaynak: Live Science
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.