NFT Pazarı “Balinaların” Egemenliği Altında: Yeni Araştırma Çarpıcı Eşitsizliği Ortaya Koydu

NFT pazarı hakkında yapılan yeni bilimsel bir araştırma, sektördeki eşitsizliği verilerle ortaya koydu. “Dijital geleceğin” önemli bir parçası olacağı öngörülen NFT şimdiden balinaların istilası altında. Sektörde ticaret yapanların yüzde 10’u, bütün işlemlerin neredeyse yüzde 85’ini kendileri gerçekleştiriyor.

Metaverse ile birlikte son dönemlerin en çok konuşulan dijital unsurlarından olan NFT hakkında yeni bir araştırma yayınlandı. Nature adlı bilimsel hakemli dergide yayınlanan makaleye göre, dijital dünyayı demokratikleştirdiği iddia edilen NFT pazarının görünenden çok daha farklı olduğunu gösterdi.

Bilim insanlarının açıklamalarına göre NFT pazarında yapılan ticaret, en az reel ekonomi dünyası kadar eşitsiz hamleler barındırıyor.

NFT Pazarı Hacmini Genişletirken Yapılan Araştırmalar “Balina Etkisine” Dikkat Çekti

Non-fungible Token yani Türkçesiyle değişimi mümkün olmayan dijital varlıklar bir süredir hayatımızın parçası hâline gelmiş durumda. Quentin Tarantino, Pulp Fiction’dan yayınlanmamış parçaları NFT formatında satışa çıkarmayı tasarlarken Vikipedi yayınlanan ilk içeriğini bu formata dönüştürdü bile. Öte yandan geçen haftalarda Collins Sözlüğü de NFT’yi 2021 yılının kelimesi seçtiğini açıkladı.

Özellikle dijital varlıkların ve sanat eserlerinin satışı için sıklıkla tercih edilen bir ürün hâline gelen NFT, kripto para dünyasının da önemli bir parçası. Bu dijital varlıkların alım-satım işlemi kripto para birimleri üzerindne gerçekleştiriliyor. Birçok insanın “geleceğin” önemli bir parçası olacağını ve sanatı özgürleştireceğini ifade ettiği NFT hakkında akademik çalışmalar da hız kazanmış durumda.

Nature’da yayınlanan bir makale, işin özgürlük boyutunun beklenenden farklı olabileceğini gösteriyor.

NFT’ler En Çok Ethereum ve VAX Kripto Paraları ile Satıldı

Haziran 2017 ve Nisan 2021 tarihleri arasındaki 4,7 milyon NFT bu araştırma için analiz edildi. Sonuçlara göre 160 farklı kripto para birimiyle toplamda 6,1 milyon işlem yapıldı. Ethereum ve VAX en çok tercih edilen kripto para birimleri olarak kayıtlara geçti.

Sonuçlar, NFT ticareti yapanların yüzde 10’unun, bütün işlemlerin yüzde 85’ini gerçekleştirdiğini gösterdi. Bu yüzde 10’luk kesimin, bütün NFT’lerin yüzde 97’si üzerinde yapılan işlemlerde parmağı olduğu görüldü.

Sanat ürünü olarak tanımlanan NFT’ler ortalama 6 bin 290 dolardan (yaklaşık 70 bin TL) işlem gördü. Metaverse NFT’lerinde bu tutar 9 bin 485 doları (yaklaşık 105 bin TL) buldu. Ancak NFT’lerin dörtte üçünün ortalaması 15 dolar (yaklaşık 165 TL) oldu. NFT’lerin sadece yüzde 1’i 1594 dolardan (yaklaşık 17 bin TL) fazla para etti.

NFT Pazarında Balina Hakimiyeti Manipülasyona Kapı Aralıyor

Vice dergisinde konu hakkında şunlar kaydedildi:

“Araştırma, NFT pazarının neredeyse tamamen ’balinalar’ tarafından ele geçirildiğini gösteriyor.”

Araştırma ekibinden Andrea Baronchelli ise şöyle konuştu:

“Basında yayılan ’Sanat pazarını açtık. Artık herkesin koleksiyonculara doğrudan erişimi var. Bu sayede eşyalarını satabilirler’ düşüncesi güzel. Ama muhtemelen gerçekle çok fazla örtüşmüyor.”

Yapılan başka analizlerde Ethereum’daki işlemler için gereken “gas” ücreti nedeniyle NFT pazarında sadece birkaç kişinin hakimiyet kurduğu savunuluyor.

Baronchelli, bu durumun kendi çalışmalarında bir rol oynayabileceğini söylese de tam bir açıklama getirmediğini vurguladı. Çünkü VAX adlı kripto parada bu tür bir ücret yok.

Bununla birlikte bu piyasanın manipülasyona son derece açık olması da endişe yaratıyor. NFT’lerin fiyatları, kimi zamanlar bu manipülasyon yöntemleri aracılığıyla olduğundan çok daha yüksek bir şekilde değerlenebiliyor.

Baronchelli buna dair resmi bir kanıt bulamamış olsalar da verilerin manipülasyon ve kara para aklama ile uyumlu olduğunu kaydediyor.

Bu pazar hakkında sizin görüşleriniz neler? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.

Kaynak: The Independent