Hakan Tunç
Uzay çöpleri tahmin edilenden çok daha önce başımıza bela olmaya başladı. Araştırmacılar, çalışmayan uydular ve kullanılmış roket parçaları da dahil olmak üzere Dünya’nın etrafında dönen 9.300 tondan fazla (8,440 metrik ton) nesnenin, gece gökyüzünün genel parlaklığını gezegenin büyük bölümlerinde %10’dan fazla artırdığını keşfettiler.
Geçen ay yayınladığımız “Uzay Çöpleri İleride Ne Gibi Hasarlar Yaratabilir?” makalesinin üzerinden henüz pek de zaman geçmiş olmasına rağmen, aslında daha şimdiden hasarın boyutu endişe uyandırıcı noktalara ulaşmış durumda. Bilim insanları, söz konusu artışın gezegenin büyük bir bölümünün ışık kirliliğine maruz kalması anlamına geleceğini, bu durumun gökbilimcilerin doğru ölçümler yapmasını giderek zorlaştıracağını ve önemli keşifleri tamamen gözden kaçırma olasılığını artıracağını söylediler.
Slovak Bilimler Akademisi’nde kıdemli bir araştırmacı olan baş çalışma yazarı Miroslav Kocifaj, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde konuyla ilgili şunları yazdı:
“Gökyüzü parlaklığındaki artışın, eğer varsa bile çok düşük bir oranda olmasını bekliyorduk. Ancak ilk teorik tahminlerimiz son derece şaşırtıcı oldu ve bu nedenle bizi sonuçlarımızı derhal rapor etmeye teşvik etti.”
Çalışmada araştırmacılar, her bir enkaz parçasının ortalama boyutunu ve parlaklığını hesaba katan bir model geliştirerek parlaklıktaki değişikliği hesapladılar. Yapılan çalışmaya göre uydular ve uzay çöpleri, yansıyan güneş ışığını dağıtarak astronomik görüntüleri mahvediyor. Astrofiziksel açıdan ilgi çekici nesnelerden ayırt edilemeyen ve genellikle onlardan daha parlak olan parlak çizgiler oluşturarak net bir fotoğraf elde edilmesini oldukça zorlaştırıyorlar.
Uzay Çöpleri Birbirleriyle Çarpışarak Daha Fazla Parlak Nesne Oluşumuna Neden Olabilir
Söz konusu etkinin özellikle bireysel anlamda yapılan uzay araştırmacılığını tamamen öldürebileceği belirtiliyor. Düşük çözünürlüklü dedektörlerle yapılan görüntülemelerde bu tarz yansımaların daha belirgin olduğu ve tüm gece gökyüzünde dağınık bir parlaklıkla sonuçlandığı kaydedildi.
Yüksek açısal çözünürlüğe ve gelişmiş hassasiyete sahip teleskopların görüntülerinin bir kısmı da ışık kirliliğinden mahvolabilir. Araştırma sonucuna göre bu tarz teleskoplar büyük olasılıkla önemsiz yansıyan ışığı lekelere dönüştürebilirler. Yine de bu durum dünyanın yıldız gözlemcileri nerede olursa olsun, Samanyolu diski boyunca parlayan yıldız bulutları gibi astronomik manzaraları potansiyel olarak gizleyebilir.
International Dark-Sky Association kamu politikaları direktörü ve çalışmanın ortak yazarı John Barentine açıklamasında şunlara değindi:
“Yere dayalı ışık kirliliğinin aksine gece gökyüzündeki bu tür yapay ışıklar, Dünya yüzeyinin büyük bir kısmında görülebilir. Gökbilimciler karanlık gökyüzü aramak için şehir ışıklarından uzakta gözlemevleri inşa etseler de bu tür ışık kirliliğinden kaçmak pek mümkün gözükmemekte.”
Son olarak yapılan araştırmada, özellikle küresel internet erişimi sağlamayı amaçlayan geniş ticari uydu dizileri olan “mega takımyıldızların” devam eden kurulumuyla daha da parlak olabileceği uyarısı yapıldı. Bilindiği üzere SpaceX ve OneWeb dahil en az 12 operatörün yüzlerce uydu ile kablosuz interneti tüm dünya geneline yayma girişimleri devam etmekte.
Siz uzay çöpleri hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce önümüzdeki 10 yıl içerisinde bu durum daha da kötüleşecek mi? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da yazabilirsiniz.
Kaynak: Space
Ben astronotları uyarmıştım zamanında yiyorsunuz yiyorsunuz sonra çöpünü uzaya fırlatıyorsunuz diye ama dinlemediler
Bu da önemli ama bana kalırsa bilim insanlarının şu an önceliği daha acil bir sorun olan küresel ısınma olmalı.