in

Zaman ve Entropi İlişkisinde Yeni Araştırma: Doğru Saatler Düzensizlik Yaratıyor

Saatler doğrulaştıkça oluşan entropi de artıyor. Termodinamiğin ikinci kanununa göre saati tam olarak bilmenin bir bedeli var.

saat zaman entropi düzensizlik
- Reklam -
- Reklam -

Tam doğru zamanı gösteren bir saatin bedeli nedir? Yeni bir çalışmaya göre, entropi.

Entropi, ya da düzensizlik ve kaos, bir saatin sarkacı her sallandığında artıyor. Bilim insanları yeni bir çalışmayla zaman-entropi ilişkisinin yeni bir boyutunu ortaya çıkarttı: Bir saat ne kadar doğruysa o kadar çok düzensizlik oluşuyor.

Termodinamiğin ikinci yasasına göre herhangi bir izole sistemdeki entropi zaman ilerledikçe artmak zorunda. Yani, zaman nesneleri ve olguları çürütür. Yeterince uzun zaman verildiğinde insanlar ölür, imparatorluklar yıkılır, en yaşlı ağaçlar içten içe çürüyüp hiç kimse duymazken devrilir. Entropi, fiziğin zamanın belli bir yönde gittiğini kanıtlamak için kullandığı kısıtlı birkaç olgudan birisidir. Geçmişte az olan bu olgu, çok olduğu geleceğe doğru sürekli bir yolculuk yapar.

- Reklam -

Evrenin düzensizliğe ilerleme eğilimi pek çok şeyi de açıklar. Bir kokteyl hazırlamak, kokteylin içindeki bütün sıvıları ayrıştırmaktan çok daha zordur. Cebe itinayla yerleştirilen kulaklık, yeterince zaman verildiğinde düğümlenir. Ağızdan çıkan söz geri alınamaz.

Zaman ile entropi arasındaki bu ilişki bilim insanlarını her zaman büyülemiştir. Makineler de, yarattıkları ısıyla entropi oluştururlar. Bir saat, tik-takladıkça bozulma zamanını yakınlaştırır. Yeni çalışmayla minik kuantum saatlerinin, zamanı daha doğru ölçerek daha çok entropi yarattığı ortaya çıktı. Bilim insanları lazerle soğutulmuş atomlarla çalışan atomik saatleri inceleyerek şimdiye kadar bir teori olan iddiayı kanıtladı.

Entropi Üzerinde Anlayışımız Arttıkça Kuantum Alanındaki Bilgiler de Artıyor

saat zaman entropi düzensizlik

Yeni çalışmanın başındaki isim, Oxford Üniversitesi’nden Natalia Ares, bulgularını şöyle açıklıyor:

“Saatinizin daha dakik olmasını istiyorsanız, ücretini de ödemeniz gerekiyor. Zamanı her ölçüşümüzde, evrendeki entropiyi arttırıyoruz.

Saatler buhar makineleriyle aynı mantıkta çalışıyor. Zamanı ölçebilmek için enerji harcamanız lazım. Tik tak tik tak seslerini duyabilmek için makineyi çalıştırmanız gerekiyor. Yani, üretim için entropi yatırımı yapmak zorundasınız.

- Reklam -

Henüz emin değiliz fakat hem kuantum hem de sıradan saatlerde gördüklerimiz, kesinlik ile entropi arasında orantılı bir ilişki olduğu. Her zaman düz bir çizgi olmak zorunda değil ama zamanı doğru ölçebilme yetkimiz, termodinamik yasalarına doğrudan bağımlı.

Bugünlerde minik makineler üzerinde mutlak keskinlik düzeyinde kontrolümüz var. Bu da termodinamiği yeniden keşfetmemize olanak sağlıyor. Nano boyutlarda bir endüstriyel devrim yaşıyoruz.”

Çalışma için hazırlanan saat 50 nanometre kalınlığında ve 1,5 milimetre uzunluğunda bir zarın elektrik nabızlarla zarı titreten iki minik direğe bağlanmasıyla oluşturuldu. Her nabız, bir tik olarak düşünülürse; gönderilen elektrik sinyallerinin gücü arttıkça, saatin tiklerinin daha düzenli ve doğru olduğu ortaya çıktı. Elektrik miktarı arttıkça, sisteme gönderilen ısı da arttı ve bu da daha çok entropi üretilmesine sebep oldu.

Saat tasarımları ve diğer nano araçlar için kullanışlı olması bulguların bir avantajı. Bilim insanlarını heyecanlandıran gelişmeyse, termodinamik yasalarının kuantum seviyesinde incelenme imkânının doğması.

Zamanın ve kaosun birbirlerinden besleniyor olmasını bir bakıma bilimsel olarak da kanıtlayan bu çalışma hakkında sizler neler düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilirsiniz.

Kaynak: Live Science

Mehmet Çakıcı

1999'da Balıkesir'de doğdu. Küçük yaştan beri fantastik edebiyata ilgi duydu, büyüdükçe diğer edebiyatlara da yaklaştı. Şu sıralar İstanbul Üniversitesi'nde bu ilginin üstüne iyice düşüyor. Uzun bir süre araknofobinin nasıl yazıldığını öğrenemedi.

Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.

hapishane aylık öykü seçkisi

Aylık Öykü Seçkisi 140. Sayısı Yayında: “Hapishane Öyküleri”

Hotel Transylvania 4: Transformania Fragmanı

Hotel Transylvania 4: Transformania Fragmanı – İkonik Karakterler Geri Dönüyor