Zonguldak’taki 350 Milyon Yıllık Gökgöl Mağarası’nda Yeni Bir Canlı Türü Keşfedildi

Zonguldak’ın merkezinde yer alan, 350 milyon yıllık tarihiyle tanınan Gökgöl Mağarası’nda yeni bir canlı türü keşfedildi. Yangıç (Gammarus) türü, Türk bilim insanları tarafından dünya literatürüne kazandırılmış oldu.

Binali Yıldırım Üniversitesi Biyoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Mert Elverici ile Kıbrıs Yaban Hayatı Araştırma Enstitüsünde görevli araknolog (örümcekleri ve akrepleri inceleyen zoolojinin alt dalıyla ilgilenen bilim insanı) Kadir Boğaç Kunt, Gökgöl Mağarası’nda farklı türlerle ilgili çalışma yürüttü.

Mağara içerisinde toplanan kabuklular (crustacea) alt şubesinden çift ayaklılara ait örnekleri, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Özbek, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyeleri İsmail Aksu ve Hazel Baytaşoğlu ile paylaştı.

Ortaya konan incelemelerin ardından tespiti gerçekleştirilen canlıların diğer benzerlerinden farklı, daha önce tanımlanmamış bir tür olduğu fark edildi.

Zonguldak’taki Yeni Canlı Türünün Adı “Gammarus tumaf” Konuldu

Detayları Zoosystematics and Evolution dergisinde paylaşılan keşifte, gün yüzüne çıkartılan yeni yangıç türüne Türkiye Mağaracılık Federasyonuna (TUMAF) ithafen Gammarus tumaf ismi verildi.

Ege Üniversitesi’nden Prof. Dr. Murat Özbek’in de aralarında olduğu bir araştırma ekibi, daha önce Mersin’in Anamur ilçesindeki Peynirlikönü Mağarası’nda iki farklı yangıç türü daha tespit etmiş ve bunları Gammarus egmao ile Gammarus deryae olarak adlandırmıştı.

Genellikle serin kaynak sularında, derelerde ve göl kıyılarında yaşayan bu canlıların, boylarının 0,5 ila 1 santimetre aralığında olduğu ifade edildi. Canlıların isimleri ise zemine yakın bölgelerde, çoğunlukla yan tarafları üzerinde yüzdükleri için “yangıç” olarak anılıyor. Halk arasındaki isimlendirmesi ise nehir tırnağı.

Mağaranın turist ziyaretine açık olduğunu ve durumun mağaradaki canlılar üzerindeki olumsuz bir etkisi olduğuna dikkat çeken Özbek; Gökgöl Mağarası’ndaki bu nadir türün koruma altına alınması gerektiğini ifade etti.

“Biyolojik Zenginliğin Önemli Bir Parçası”

Özbek sözlerine şöyle devam etti:

“Bu çalışmayla Gökgöl Mağarası’nda oraya endemik, yani dünyada sadece orada bulunan, bir tür olduğu bulunmuş oldu. Bunu da bilim alemine kazandırmış olduk. Ülkelerin biyolojik zenginlikleri doğal zenginliklerinin en önemli parçalarından biridir. Bu tür dışarıdan bakıldığında aynı cinse ait diğer türlere çok benziyor.

“Ülkemizde 51 farklı türü var bu canlının. Biz burada 52’ncisini bulmuş olduk. Dünyada binden fazla türü var. Bunlar dışarıdan normalde bir insanın hatta belki benim bile baktığımda ’Bu, bu türdür.’ diyebileceğimiz canlılar değil. Bunlar dış görünüş açısından birbirine çok benzerler. Fakat moleküler veya detaylı mikroskobik incelemelerle türleri tespit edilebilir ve uzmanı karar verebilir.”

Özbek, 350 milyon yıllık Gökgöl Mağarası’ndaki canlının buraya adapte olduğunu belirterek, böylesine önemli bir keşfi gerçekleştirdikleri için mutlu olduklarını söyledi.

Yaptığı açıklamada ekip arkadaşlarına teşekkürlerini sunan Özbek, alanda yetişmiş bilim insanı sayısının az olduğuna dikkat çekerken bugüne dek alanın yabancılarının hakimiyetinde olmasını da bu duruma bağladı.

“Bundan sonraki çalışmalar artık koruma çalışmaları olabilir veya moleküler yönünden diğer farklı çalışmalar olabilir.”

Zonguldak’taki bu canlının keşfi hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, en güncel bilimsel gelişmeler için bizleri Google Haberler’den takip edebilirsiniz.

Kaynak: Anadolu Ajansı