Fehim Nadirli
ABD’de 2020 yılında en çok yasaklanan kitaplar hakkında bir liste yayınlandı. Buna göre ülkede yasaklanan kitaplardan çoğu ırkçılık karşıtı olanlar ve polis şiddeti meselesini gözler önüne serenlerden oluşuyor.
Yasaklanan, reddedilen ya da bir şekilde sansüre maruz kalan kitaplar arasında ırkçılık karşıtlığı ve polis şiddeti temalı eserler, transseksüel birey içeren bir çocuk kitabı ve cinsel taciz sonrasını konu alan bir genç-yetişkin romanı yer alıyor.
The American Library Association, kâr amacı gütmeyen, eğitime ve kütüphaneye adanmış kuruluş. Amerikan Kütüphane Derneği, geçen yıl yasaklanan kitaplar hakkında bir liste yayımladı. 10 kitaplık listede ABD’de çeşitli mecralarca en çok sansürlenen ya da reddedilen eserler yer alıyor.
Kuruluş 2020’de gerçekleşen 156 sansürlenme vakasının peşine düştü. Bunlar kütüphanelerin, okulların, yayın organlarının gönderdiği raporlardı. Toplamda 273 kitabın reddedildiği ortaya çıktı. Çoğu kitabın (%82-97 arası) raporlanmadan reddedildiği öğrenildi.
2020 Yılında Yüzlerce Kitap İçerdiği Konular Nedeniyle Türlü Otoriteler Tarafından Yasaklandı
The American Library Association kitapların neden reddedildiği, sansürlendiği ya da yasaklandığıyla ilgili sebepler sunuyor. On kitaptan dördü ırkçılık probleminden ya da polis şiddetinin vardığı noktadan bahsediyor. Ibram X Kendi ve Jason Reynolds’un kitabı “Stamped: Racism, Antiracism, and You” listede ikinci sırada. Yasaklanma nedeni yazarların anlatıda seçilmiş olayları kullanması, ırkçılığı tamamen kapsamaması.
Jason Reynolds ve Brendan Kiely’nin yazdığı “All American Boys” polis şiddeti hakkında bir roman. Yasaklanma nedeni içinde barındırdığı uyuşturucu ve alkol kullanımı. Asıl nedeniyse polis karşıtı düşünceleri. Bu mesele şu sıralar Amerika toplumunda fazlasıyla hassas bir konumda.
Marianne Celano, Marietta Collins ve Ann Hazzard’ın yazdığı “Something Happened in Our Town: A Child’s Story About Racial Injustice” listede altıncı sırada. Bölücü bir dil kullanıldığı ve polis karşıtı düşünceleri yaydığı için yasaklanmış.
New York Times en çok satan romanlarından biri olan “The Hate U Give” de listede onuncu sırada. Angie Thomas’ın kaleme aldığı eser polis şiddetinin ölümcül sonuçlarını konu alıyor. Yasaklanma nedeniyse yine polis karşıtı düşünceleri yaygınlaştırması ve küfür kullanması. Yazar The New York Times’a verdiği röportajda, “Kitap neredeyse çıktığından beridir listede,” diyor. “Hep insanlara şaka yaparım. Benim kitabımı iki listede bulabilirsiniz: Bir en çok satanlar listesi, bir de en çok yasaklananlar listesi.”
Listede bir numara Alex Gino’nun 2015’te kaleme aldığı “Georgia” romanı. Roman transseksüel bir bireyi konu alıyor. Çıktığından beri her sene yasaklı listelerindeki yerini almayı sürdürüyor. Yasaklanma nedenlerinin LGBTQIA+ içeriği ve toplumun yapısına aykırı içerik bulundurmasından kaynaklandığı iddia ediliyor.
Listedeki bir diğer kitap Laurie Halse Anderson’in 1999’da yazdığı “Speak” romanı. Sınıf arkadaşı tarafından tecavüze uğrayan bir kızı konu alıyor. Tecavüzü açık bir şekilde işlemesi ve bölücü düşünceler uyandırması yüzünden yasaklanmış. Roman New York Times en çok satanlar listesindeydi. Speak ayrıca National Book ödülüne aday gösterilmişti.
Black Lives Matter olayları 2020 yılında ABD’ye damga vuran gelişmelerden birisiydi. Yasaklı kitaplar listelerinde polis şiddeti ve ırkçılık meselelerinin öne çıkmayı sürdürmesi ise dikkat çekici bir gelişme.
Toplumların sansür mekanizmasına dair görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.
Kaynak: The Independent
Laurie Halse Anderson “Speak” romanı 6 yıl önce ülkemizde yayınlanmış.Kristen Stewartın oynadığı filmide vardır.