1873’te Teodor Kasap’ın Yayımladığı Mizah Gazetesi “Çıngıraklı Tatar” İlk Defa Latin Harflerine Aktarıldı

Teodor Kasap tarafından Osmanlı’nın ilk mizah dergisi Diyojen’in kapatılmasının ardından hazırlanan Çıngıraklı Tatar gazetesi Latin alfabeli Türkçede. Eser, İstos Yayınları tarafından basılıyor.

1835 – 1897 yılları arasında yaşayan, Rum kökenli Osmanlı gazeteci, yazar ve çevirmen Teodor Kasap’ın çalışmaları gün yüzüne çıkartılıyor. Özellikle Osmanlı dönemindeki gazete, mizah ve kültür dünyasına katkılarıyla edebiyat dünyasını şekillendiren Kasap’ın çalışmaları Latinize edilerek günümüz alfabesine taşınıyor.

Alexandre Dumas’nın asistanlığı dahil dolu dolu bir hayatı geride bırakan Teodor Kasap’ın Diyojen’in ardından kurduğu mizah gazetesi Çıngıraklı Tatar, ilk defa Latin alfabeli Türkçede ve orijinal tasarımına sadık kalarak yayımlanıyor. 1873 yılında toplam 29 sayı yayımlanan gazete, Osmanlı gazeteciliğinde önemli bir yerde duruyor.

Çalışmayı Seval Şahin, Alp Eren Topal ve Stefo Benlisoy birlikte hazırlıyor.

Seval Şahin, daha önce yine Teodor Kasap’ın oyunlarını Oyunlar: Pinti Hamit, İşkilli Memo ve Hayal’deki Diğer Oyunları başlığı altında bir araya getirmişti.

Şahin, Twitter hesabı üzerinden paylaştığı duyuruda yeni çalışmaların yolda olduğunu duyurdu:

“Teodor Kasap külliyatın çalışmaya devam. Külliyatın ikinci kitabı da çıktı. Pek yakında külliyat hakkında harika haberler de olacak.”

Çıngıraklı Tatar – Teodor Kasap | Arka Kapak Tanıtımı

Hayatı romanlara ve filmlere konu olacak ölçüde renkli bir sima olan, kendi neslinin en üretken ve nüfuz sahibi yazarı Teodor Kasap’ın 65 senelik ömrüne sığdırdıkları hayal gücünün sınırlarını zorlar. On sene boyunca Paris’te Alexandre Dumas’nın asistanlığını yapmış, İtalya’nın bağımsızlık mücadelesinde Giuseppe Garibaldi’nin yanında yer almış, 1870’te İstanbul’a döndükten sonra birbiri ardına çıkardığı gazetelerle henüz serpilmekte olan Osmanlı gazeteciliğine damgasını vurmuş, mizah basınının önderliğini yapmış, telif ve tercüme eserleriyle modern Türkiye tiyatrosunun oluşumuna hizmet etmiş ve Osmanlıcılık davasının iflah olmaz bir neferi olarak Osmanlı siyasetinde derin izler bırakmış bu Kayserili Rum, maalesef tarih yazıcılığımızda hak ettiği ilginin bir cüzünü dahi görememiştir.

Fikir ve kalem arkadaşları Namık Kemal ve Ahmed Midhat yirminci yüzyıl Türk edebiyat tarihçileri tarafından abideleştirilir, günümüze hâlâ seslenebilirken Kasap’ın entelektüel mirası, çöken Osmanlılık davasının yıkıntıları altında kaybolup gitti.

Çıngıraklı Tatar, Teodor Kasap’ın Diyojen’in kapatılmasının akabinde 1873 senesi baharında dört ay süreyle 29 sayı yayımladığı bir mizah gazetesi. Tamamı ilk defa Latin alfabeli Türkçede ve orijinal tasarımına sadık kalarak yayımlanan bu gazetenin sayfalarını çevirirken Kasap’ın alaycı üslubu, eleştiri ile ironiyi bir araya getirmekteki ustalığı, halk dilini kullanmaktaki vuzuhu, dönemin İstanbul’unun karmaşık toplumsal varoluşunun adeta bir fotoğrafını sunuşu ve Osmanlıcılığa tutkulu bağlılığı karşısında hayranlık duymamak mümkün değil. On dokuzuncu yüzyıl Osmanlı fikir dünyasının en müstesna figürlerinden biri olan Teodor Kasap, her satırında bizi hala gülümseterek ruhumuzu hafifletmekle kalmıyor, her türlü ayrımcılıktan azade ve insan olmak paydası üzerine inşa edilecek bir siyasetin imkânına dair de umut vadediyor.

Toplamda 136 sayfadan oluşan eser, Kasım 2022 itibarıyla raflardaki yerini almaya başladı.

Teodor Kasap ve Çıngıraklı Tatar gazetesi hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilir, en güncel edebiyat haberleri için bizleri Google Haberler üzerinden takip edebilirsiniz.