Fehim Nadirli
Alman gazetesinde yer alan Dante Alighieri ile William Shakespeare kıyası, İtalya’da siyasi ve kültürel liderleri harekete geçirdi. İtalyancanın babası olarak tanımlanan İlahi Komedya’nın yazarı hakkındaki eleştirilere sert yanıtlar gecikmedi.
Almanya’nın Frankfurter Rundschau gazetesinde yer alan Arno Widmann imzalı yazıda, Dante Alighieri’nin modern İtalyancaya çağ atlatmasından bahsediliyor. Buna rağmen günümüzde okullarda çocuklar Dante’nin dizelerini anlamakta güçlük çekiyor. Çünkü on dördüncü asırdan bu yana İtalyanca çok değişti.
Dante İlahi Komedya’yı, ilk defa Latince yerine modern İtalyancanın kökü kabul edilen Toskana lehçesinde yazmıştı. Cennet, Araf ve Cehennem başlıklı üç parçadan oluşan eser, Dante’nin kutsal yolculuğunu anlatıyor. Eser o kadar etkili olmuştu ki, Toskana lehçesi ortak kullanılan dile dönüşmüş, modern İtalyancaya evrilmeye başlamıştı.
Widmann ayrıca Dante’nin o dönemki Fransız ozanlarından etkilendiğini ve onlara benzemek istediğini de vurguladı. Onların müzikle yaptığını Dante’nin müziksiz, sadece şiirler yapmaya çalıştığını, sürekli onlarla kendini rekabet içinde hissettiğini yazdı.
Ama yazının en çarpıcı kısmı, onu Shakespeare’le karşılaştırdığı noktada. “Shakespeare Dante’den senelerce daha öndeydi, daha moderndi. Çünkü Dante her şey hakkında fikrini yazmak istiyor, her şeyi kendi ahlakıyla yargılamaya çalışıyordu.”
Dante Alighieri İmzalı İlahi Komedya Hakkındaki Eleştiriler İtalya’dan Sert Yanıtlar Aldı
Makale, Dante’nin ölümünün 700. senesinin kutlandığı 25 Mart tarihinde yayınlandı. Ayrıca bilim insanları ve Dante araştırmacıları bu günün, İlahi Komedya’da yolcunun cehenneme indiği ilk güne denk geldiği konusunda fikir birliğinde.
Makaleye en sert karşılık yine Almanya’dan geldi. Floransa’daki Uffizi galerisinin sanat tarihçisi ve direktörü Eike Schmidt, bir radyoya röportajında gazeteciyi cahil olmakla suçladı.
“Widmann çocukların okulda Dante’nin yazılarını okumakta zorluk çektiği için onun modern iİalyanca için çok da önemli birisi olmadığından bahsediyor. Ama mesele böyle değil. 14. yüzyıl Almancasından ve İngilizcesinden farklı olarak, Dante’nin dili birkaç kelime ve teolojik kavramlar dışında günümüzde oldukça anlaşılır.”
İtalyan Kültür Bakanı Dario Franceschini de Dante’nin Cehennem’inden bir dizeyi Tweet attı:
“Non ragioniam di lor, ma guarda e passa.” (Söz etmeye değmez, yalnızca bak ve yürü.)
Dante Alighieri Cemiyeti Başkanı ve dil bilimci Luca Serianni, Adnkronos haber ajansına verdiği röportajda makalenin “çocukça” olduğunu söyledi.
Dante 1265’te Floransa’da doğdu ve 1321’de Ravenna’da defnedildi. Papa Francis ve İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella 25 Mart’ta ondan bahsederek saygılarını dile getirdiler. Papanın övgüleri özellikle sevindirici çünkü zamanında Dante’nin başı kiliseyle dertteydi.
700 yıl sonra bile bu tartışmaların yapılması hakkında sizin görüşleriniz neler? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.
Kaynak: The Guardian, (İlahi Komedya, çev.: Rekin Teksoy, Oğlak Yayınları)
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.