in ,

Deniz Romanları: Kara Deryalarda Geçen 7 Kitap Önerisi

Deniz romanları okuru içsel bir yolculuğa davet etmek için en iyi alternatiflerden birisi. İşte kara deryalarda geçen 7 kitap önerisi!

Deniz Romanları - Kitap Önerileri
- Reklam -
- Reklam -

Deniz romanları okur için neyi ifade eder? İşte sizin için kara deryalarda geçen kitap önerileri ve bu eserlerin perde arkasındaki detaylar.

Yazarlar, sonsuzmuş gibi gelen denizaşırı yolculukları, insanlığın içsel yolculuklarına çevirirler. Okyanusların dehşet veren fırtınalarında ve çoğu kez insanı dinden çıkaran büyüleyici güzelliğinde yapayalnız kalan denizcinin bir insan olarak portresidir anlatılan.

İnsanın denizle olan ilişkisi, yeni dünyalar keşfetmek için onunla boy ölçüşme mücadelesidir. Kendi gelişimine paralel olarak önce nehirleri sonra küçük denizleri ve sonra Akdeniz’i aşmak için tekneler tasarlayan insanlar, zamanla gözünü okyanuslara dikmiş, gözün alamadığı ve aklın sınırlarını zorlayan uzaklıklara gitmeye çalışmıştır. Bu mücadele aynı zamanda coğrafya biliminin ve haritacılığın gelişmesine, yön bulma kabiliyetinin artmasına yardımcı olmuştur. Her ne kadar sekstant aletinin düşünsel temellerini Araplar atmış olsa da, onu yıldızlar ile yeryüzü arasındaki mesafeyi ölçerek denizcilere yön ve yer tayin etme aracı olarak kullanılmasını sağlayan Batılı kaşiflerdir.

- Reklam -

Yön bulma kabiliyetinin gelişmesi ve açık denizlere uygun gemilerin yapılmasıyla birlikte uzun deniz yolculuklarına çıkmak mümkün olmaya başladı. Henüz keşfedilmemiş, keşfedilmediği için  haritaya konmamış adalar şeytanın saklandığı yerlerdi ve gemiciler oralara yelken açmaya korkarlardı. Gemiciliğin gelişmesiyle birlikte binlerce denizciyi öldüren iskorbüt, sıtma ve çiçek hastalıklarıyla mücadele etmenin yolları da bulundu. Geçit vermez su çölleri olan okyanuslar artık geçilebilir hale gelmişti. Yeni yerleri keşfedip oraları Hıristiyanlaştırmak, Vatikan’ın da teşvik ettiği bir yolculuktu. Portekizliler Müslüman olmayan toprakları alabilmek için kendilerine gereken Papalık iznini 1452’de aldılar. Papa 5.Nicholas, Portekiz Kralı Alphonso’ya verdiği izin mektubunda, dinsel müsaadenin ömür boyu olduğunu ve hiçbir şekilde kısıtlanmadığını belirtir. Yani bu “kutsal yolda” her şeyi yapmak serbesttir. Denizcilik kendi edebiyatını doğurmuştur.

Yazarlar, sonsuzmuş gibi gelen denizaşırı yolculukları, insanlığın içsel yolculuklarına çevirirler. Okyanusların dehşet veren fırtınalarında ve çoğu kez insanı dinden çıkaran büyüleyici güzelliğinde yapayalnız kalan denizcinin bir insan olarak portresidir anlatılan. Jack London bunu en iyi yapan yazarlardan birisidir. Kuşkusuz, 14 yaşında okulu bırakarak bir gemiyle Japonya’ya gidip-gelmesi, onun denize ve denizcilere yakın olmasının nedenidir.

İşte Mutlaka Okumanız Gereken Deniz Romanları

Denizkurdu – Jack London

Denizkurdu - Jack London

Jack London’ın Denizkurdu romanı tamamen denizde geçer. London, bu romanında hayatın acımasızlığını Kaptan Wolf Larsen ile gösterir. Yasalara ve geleneksel değerlere uygun davranan kişi ise varlıklı bir aileden gelen Van Weyden adlı yolcudur. Biri hayatın değersizliğini tekrarlarken, diğeri üyesi olduğu üst sosyal sınıfın yükümlülüklerini sorgular. Denizde geçirdikleri süre boyunca Kaptan Larsen ona korkusuzluğunu gösterirken ölümle burun buruna yaşamanın kişiliğine yüklediği ilkesizlikle denizcilikten başka hiçbir kural tanımaz ve ahlaksızlığını saklamak gereği duymaz. London’ın deyimiyle, endüstriyel örgütlenmenin başkalarının yaşamını kontrol etme hakkını kendilerine verdiği bu adamların duyarsızlığı dehşet vericidir. [1]

Tüm gemilerde olduğu gibi Hayalet adlı bu gemide de kadın yoktur ve aylarca sadece erkeklerin ve denizin egemen olduğu bu ıslak dünyada gemi adamları daha da vahşileşir. Bilinen bir kavram, uyulan bir kural kalmaz.

Define Adası – Robert Louis Stevenson

Define Adası - Robert Louis Stevenson

Robert Louis Stevenson’ın 1881’de yayımlanan Define Adası romanında da para ve iktidar için birbirini öldürenleri okuruz. Yasalar ve ahlak kuralları Avrupa’da, eski topraklarda kalmıştır. Define Adası’na gömülen altınları bulmak, birkaç kişi hariç herkes için bir kişilik sorunu haline gelmiştir. John Silver’ın eylemleriyle hayata ve paranın insanları ne hale getirdiğine bakarız. Bu romandaki geminin adı ise Hispaniola’dır. [2]

Nantucketlı Arthur Gordon Pym’in Öyküsü – Edgar Allan Poe

Nantucketlı Arthur Gordon Pym’in Öyküsü - Edgar Allan Poe Deniz Temalı Roman

Ernest Hemingway’in Yaşlı Adam ve Deniz ve Edgar Allan Poe’nun Nantucketlı Arthur Gordon Pym’in Öyküsü de denizlerin kokusunu taşır. Poe’nun kitabı yazarın ilk ve tek romanı olması açısından önemlidir ve 1827’de geçen olayları anlatır. Eserin yazıldığı tarihteki baskın ırkçılık Poe’nun satırlarına sinmiştir. [3]

Yaşlı Adam ve Deniz – Ernest Hemingway

Yaşlı Adam ve Deniz - Ernest Hemingway Deniz Romanı Önerisi

Hemingway’in defalarca filme çekilen romanı, dünyanın en çok okunan ve izlenen novellası diye tanımlanabilir. İhtiyar balıkçının okyanusta bir kılıç balığıyla olan mücadelesi, insanoğlunun mücadeleci ruhunu ve azmini temsil eder. sabırla bekleyen balıkçı kılıç balığıyla aynı kaderi paylaşacağını anladığında ona “kardeşim” demeye başlar. Onu avlamak için hile yaptığını itiraf eder. onu bir balıkçı olduğu için gururu için öldürdüğünü düşünür ve üzülür. Balıkla kurduğu dostluk sayesinde karakterlerini değiş tokuş ederler. Av ve avcı yer değiştirmiştir. Deniz, aynı ruhu paylaşan canlıların arenasıdır. Ölürsünüz yahut yaşarsınız.[4]

- Reklam -

Deniz İşçileri – Victor Hugo

Deniz İşçileri - Victor Hugo

Victor Hugo’nun “Deniz İşçileri” romanı Guernsey adasının Saint Sampson kentinde yaşayan denizci Gilliatt’ın öyküsüdür. Şehrin ileri gelenlerinden birinin yeğenine aşık olan Gilliatt, onun uğruna kayalıklara bindiren Durande adlı geminin buharlı motorunu kurtarmaya kalkışır. Durande, Manş Denizi’ni geçen ilk buharlı gemilerden biridir. Gilliatt’ın mücadelesi,  insanüstü bir mücadele olacaktır.

Hugo romanda denizciliği iyi bildiğini gösterir. Onun satırlarında rüzgarı, fırtına öncesini, ahtapotların özelliklerini okuruz. Deniz ve rüzgar insanın asla başa çıkamayacağı güçlerdir ve onları yenmek için bazen aklımızı kullanmak bile para etmez. İnsanoğlu doğanın karşısında bazen bir hiçtir bazen her şeydir.  [5]

Redburn – Herman Melville

Redburn - Herman Melville

Herman Melville, Redburn romanında kendi denizcilik macerasını anlatmıştır. Redburn Wellingborough evden ayrılıp Highlander (İskoçyalı) adlı ticari gemiye tayfa olarak yazılır ve denizciliği öğrenmeye başlar. Gemideki adı “düğmeli”dir çünkü babasının verdiği avcı ceketiyle yola çıkmıştır. Kültürlü bir çocuktur Redburn, yolculuk sırasında Adam Smith’in “Ulusların Zenginliği” kitabını okumaya çalışır. Romanda sadece denizi ve denizciliği okumakla yetinmeyiz, Liverpool limanının 19.yüzyıldaki halini de öğreniriz. Şehrin karasında  denizdekinden daha fazla köpekbalığı vardır. Genç denizci seferini tamamlar ve ardından bir balina uskunasında görev almak için yeni macerasına yelken açar.

Redburn, bir gencin kitaplarda okuduğu uzak diyarlara doğru yola koyulma ve bu uğurda denizciliği öğrenme öyküsüdür. Yazar Melville için ise Moby Dick’in provasıdır. R.W.B Lewis “Moby Dick, Redburn’ün bıraktığı yerden başlar” demiştir ki öyledir. [6]

Önceki Günün Adası – Umberto Eco

Önceki Günün Adası - Umberto Eco

Umberto Eco Önceki Günün Adası’nda Roberto de la Grive’in öyküsünü anlatır. Onun 1643’te yazdığı günlüklerden yola çıkarak oluşturulan roman, büyük ölçüde denizde geçer. Kahramanımız Daphne adlı bir gemiye çıkar. Gemi terk edilmiş bir adanın açığındadır ve Roberto yapayalnızdır. Yola çıkma amacı Avrupalı kaşiflerin yön bulmak için ihtiyaç duyduğu meridyenleri kesinleştirmek ve Malta Gözlemevi’ni kurmaktır. Roman giderek yalnızlığın ve varoluşun felsefesine dönüşür. Umberto Eco’nun kaleminden boşluğu, hiçliği ve sonsuzluğu okuruz. [7]

Özgürlüğe Yelken Açmak

Tüm yazarlar denizde geçen romanlarda adı ne olursa olsun gemiden ibaret bir dünya kurarlar. Bu gemi, dış dünyanın bir mikrokozmozudur. Dışarısının kopyasıdır. Güce, paraya tapanlar ve bu uğurda her türlü zorbalığı yapanlar her romanda ve her gemide vardır. Eğitimin, hukukun ve ahlakın yanında olanlar ise kuşkusuz iyi adamlardır.

Okuduğum her deniz romanında o gemicilerle yelken açarım. Hayallerimin binlerce kilometre öteye uzandığını, kör inançların ulaşamadığı diyarlara dokunduğunu hissederim. Bilinmezliğe ve bilinmezliğin harikulade heyecanını duyarım. Hayatta kalmak için dökülen kanın tuzlu tadını, fırtınaya göğüs germek için tutulan halatın avucumdaki izini hissederim. Açık denizdeyken gemiyle birlikte sallanırım, limana selametle yanaştığımızda huzur bulurum. Ne kadar korksam da bilinmezliğin ve keşfetme isteğinin verdiği merak beni daima cezp eder ve ben her çıkan deniz romanını okumaya çalışırım. Kuşkusuz dünya edebiyatında deniz üzerine yazılan romanlar bunlarla sınırlı değil ama ben Kayıp Rıhtım’a yazdığım bu ilk yazıda fazla açılmak istemedim.

Denizlerin ve özgürlüğün ruhu sizinle olsun.

Sizler de denizlerde geçen kitap önerilerini Kayıp Rıhtım Forum üzerinden bizlerle paylaşabilirsiniz.


[1] Jack London “Denizkurdu” Çeviren: Fadime Kahya. İş Bankası Yayınları. 3.Baskı 2016
[2] Robert Louis Stevenson “Define Adası” Çeviren: Nurettin Elhüseyni. İş Bankası Yayınları. 7.Basım. 2020
[3] Edgar Allan Poe “Nantucketlı Arthur Gordon Pym’in Öyküsü” Çeviren: Dost Körpe. İthaki Yayınları. 2.Baskı. 2018
[4] Ernest Hemingway “Yaşlı Adam ve Deniz” Çeviren: Yasemin Yener. Bilgi Yayınları. 156.Basım. Mayıs 2020
[5] Victor Hugo “Deniz İşçileri” Çeviren: Volkan Yalçıntoklu. İş Bankası Yayınları. 1.Basım 2019
[6] Herman Melville “Redburn” Çeviren: M.Barış Gümüşbaş. Alfa Yayınları. 1.Baskı 2019
[7] Umberto Eco “Önceki Günün Adası” Çeviren: Kemal Atakay. Can Yayınları. 8.Baskı. 2017

Murat Erdin

1968 İstanbul doğumlu. İstanbul Üniversitesi mezunu. Uzun yıllar gazetecilik yaptıktan sonra akademiye yöneldi. Halen Kadir Has Üniversitesi'nde ders veriyor ve Maltepe Üniversitesi'nde doktorasını yapıyor. Yayımlanmış 14 kitabı var. Çeşitli yayın organlarına yazılar yazıyor.

4 Yorum BULUNUYOR


  1. Avatar for NamelessOne NamelessOne dedi ki:

    Güzel bir listeydi. Ellerinize sağlık. :slightly_smiling_face:

  2. Avatar for alper alper dedi ki:

    Kara deryalarda bir fener olan ve ışığında okuduğumuz kitaplar listesine İhsan Oktay Anar’ın Amat romanı da eklenebilir.

  3. Avatar for azizhayri azizhayri dedi ki:

    Halikarnas Balıkçısı’nı da eklemek gerekir

  4. Avatar for Matelot Matelot dedi ki:
    1. Gabriel Garcia Marquéz - Bir Kayıp Denizci
    2. Kaptan olan Joseph Conrad’ın birkaç romanı
    3. Panait İstrati - Akdeniz
    4. Herman Melville - Moby Dick
    5. Jules Verne - Denizler Altında Yirmi Bin Fersah

    Şiir olarak okuyup beğendiğim, pek bilinmeyen Talip Özcengiz’in Mavi Dörtlükler ve Mavistan kitapları. Başka kitapları da var yazarın.

    Denizler Kitabevi ve Naviga Yayınları’nın kitapları da incelenmeli.

    Türk deniz edebiyatı özelinde, Türk Deniz Edebiyatı başlıca eserleri | Balık Avı Amatör ve Sportif Olta Balık Avcılarının Buluşma Noktası Balık Sevdam

Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.

Yuru Camp inceleme anime

Yuru Camp İncelemesi: Kamp Yapmak Hiç Bu Kadar Eğlenceli Olmamıştı

Fasulye Ayıklama Sanatı Üzerine Bir Tez - Wiesław Myśliwski

Fasulye Ayıklama Sanatı Üzerine Bir Tez: Çağdaş Leh Edebiyatından Wieslaw Mysliwski Türkçede