Dünya Tarihinin İlk Romanı: Genji Monogatari

- Reklam -

Bin yıl önce Murasaki Shikibu adında bir kadın tarafından yazılmış Genji Monogatari 11. yüzyıl Japonya’sını destan şeklinde anlatıyor.

Murasaki Shikibu, Genji Monogatari’yi yazmaya başlamış, eser Japon İmparatorluk Sarayı’nda yaşayan başka bir kadın tarafından 1010 yılı civarında tamamlanmıştır.

11. yüzyılın başlarında yazılmış bu destandan sıkça dünya tarihindeki ilk roman olarak bahsedilir. Hikaru Genji adlı bir gencin yaşamını ve aşk hikâyelerini anlatan bu masal, daha önce eşi benzeri görülmemiş küresel çapta bir etki yarattı. 1925’te Arthur Waley tarafından İngilizceye çevrilmiş bir kopyası Virginia Woolf tarafından İngiliz Vogue dergisinde incelenmişti.

- Reklam -

Anıtsal Bir Edebi Çalışma: Genji Monogatari

Arthur Waley, Genji Monogatari’yi İngilizceye çeviren ilk kişiydi. Çevirisi ilham verici ve güzel olsa da ana metinden sapmıştı. Edward Seidensticker’ın çevirisi (1976) ise kaynak metne hem içerik hem de ton bakımından daha uygundur. Fakat bunun da bir eksikliği vardır. Kitabı anlamaya yardımcı notlar ve açıklamalar şu anlık en güncel çeviri olan Royall Tyler’ın 2001’de yaptığı çeviriye göre azdır. Harvard Üniversitesi’nde Japon sanat ve kültürü üzerine uzmanlaşan profesör Melissa McCormick, en güncel çevirisiyle 1300 sayfayı bulan bu eseri “anıtsal bir edebi çalışma” olarak adlandırıyor.

Sarayın ilmî dili Çince olduğundan Japonca (bu dönemde Japoncayı halkın alt tabakasında görülen kadınlar konuşurdu ve Çince öğrenmeleri istenmezdi.) eserler pek ciddiye alınmaz buna ek olarak düz yazı, şiir kadar değer görmezdi. Fakat Genji Monogatari kapsamlı bir Japonca ve Çince şiir bilgisini içerdiğinden ve endamlı bir kurgusal eser olduğundan dolayı farklıydı.

Kitap Heian Dönemi’nde Geçiyor

Kitap 800 civarı ana karakterin yazdığı belirtilen sarayla ilgili şiir ve karakter ve mirasının 54 bölüm boyunca süren akıcı hikâyesini içeriyor. En basit tabirle Genji Monogatari, Japonya’nın Heian Dönemi (794-1185) soylularının kültürünü, eğlence biçimlerini, kıyafet tarzlarını, günlük yaşamlarını ve ahlaki kurallarını inceleyen bir eser. Dönem, yakışıklı, hassas, doğuştan bir saray mensubu, mükemmel bir sevgili ve değerli bir arkadaş olan Genji’nin hikâyesiyle zarifçe yeniden yaratılıyor.

Hikâyenin çoğu Genji’nin aşklarıyla ilgili ve hayatındaki her kadın canlı bir biçimde tasvir ediliyor. Eser, insan duygularına ve doğanın güzelliklerine son derece hassasiyet gösteriyor. Ancak öykü ilerledikçe kararan atmosfer Budistlerin bu dünyanın geçiciliğine dair olan inançlarını yansıtmaya başlıyor.

- Reklam -

Melissa McCormick eser hakkında şöyle diyor:

’Genji Monogatari Ciddiye Alınmak Zorunda’

“Murasaki Shikibu bu eseri edebiyatın epey kötülendiği, kurgunun diğer türlere göre daha alt bir tür olarak görüldüğü bir dönemde kaleme alıyordu. Kurgu olmasına ve bir kadın tarafından yazılmış olmasına rağmen Genji Monogatari zoru başardığı için ciddiye alınmak zorundaydı.”

Japon edebiyatının önemli başyapıtlarından biri olan bu eserin Türkçeye kazandırılıp kazandırılmayacağını henüz bilmiyoruz.

Murasaki Shikibu’nun başka bir eseri olan Murasaki Shikibu’nun Günlüğü adlı eseri Türkçeleştirilmiş durumda.

Ayrıca eserden uyarlanan 2009 yapımı Genji Monogatari Sennenki adlı bir anime serisi ve 2011 tarihli Genji monogatari: Sennen no nazosahip adlı bir sinema filmi de var.

Peki siz bu eser hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizlerle paylaşmayı unutmayın!