Elif Şeyda Doğan
Norveçli sanatçı ve yazar Matias Faldbakken’in dilimize yeni çevrilmiş romanı “Garson” dili itibarıyla daha önce karşılaştığınız yazarlardan hiçbirine benzemiyor. Faldbakken, kimi zaman ayrıntılara bolca yer veren fakat buna rağmen gizemi hep yüksekte tutan diliyle okuru kolayda Hills’in içinde gezdirebiliyor. Norveç edebiyatının önemli isimlerinden biri olan Faldbakken’in dilimize henüz çevrilmemiş kitaplarında da Oslo ve Hills isimlerine sıkça rastlıyoruz. Yazarımızın kuzey topraklarının tarihi değerlerine düşkünlüğü “Garson” kitabında da kendini gösteriyor.
Salt gerçekliğin ortasında, bir masaya oturmuş diğer müşterileri, masaları ve garsonları izlediğinizi rahatlıkla hayal edebildiğiniz “Garson” kitabının arka kapağı şu şekilde:
Hills isimli asırlık bir Avrupa restoranında, orta yaşlı bir garson işinin değişmez yönleriyle gurur duyuyor: Kusursuz bir üniforma, bir örnek masa örtüleri, müdavimleri ve düzenli akşam yemekleri. Hınzır ve onun kalburüstü konukları, alkolik aktör ve arkadaşları, bir sanat simsarı, Garson’un yegâne arkadaşı Edgar ve küçük kızı Anna. Ve tabii ki Şef Garson, Bar Sorumlusu, Aşçı. Bu kendi istikrarlı ritmiyle yaşayan evrende, masalar arasında herhangi bir temas yoktur… Ta ki güzel ve bakımlı bir genç kadın kapıdan içeri girip restoranın ve temsil ettiği her şeyin hassas dengesini bozana dek…
Garson Avrupa’nın son yüzyılını, o büyük resmi tek mekân ve sakinleriyle özetleyen büyüleyici bir hikâye. Her şey olması gerektiği haliyle olması gerektiği yerdeyken -en azından Garson’a göre- bir şeyler değişmeye başladığında yükselen endişe, bütün düzeni altüst etmeye yetiyor. Aslında, koşullar göz önünde bulundurulduğunda, endişe belki de en mantıklı tepki…
Kitap hakkında yapılan yorumlardan bazıları ise şu şekilde:
“Faldbakken’in romanı, daha önce birkaç kez okuduğunuz, ancak asla bitmiş hissetmediğiniz bir klasik gibi. Hiçbir zaman o dile, ayrıntılara doymuş hissetmezsiniz, çok zekice kurgulanmışlardır çünkü. Garson da yeniden okumak için memnuniyetle kitaplıkta tutacağınız epik bir eser.” –Litteratursiden
“Eskiden görkemli günler görmüş bir Oslo restoranında geçen, zekice, melankolik ve hicivli bir roman. Wes Anderson hayranları buna bayılacak.” –The Globe and Mail
“Tadına doyulmaz zenginlikte bir hikâye.” –Mail on Sunday
“Mervyn Peake ve Wes Anderson’ı düşünün, şimdi bunu Nathanael West’in duygusuz tuhaflığıyla buluşturun: Şaşırtıcı, ilginç ve eğlenceli bir roman.” –Kirkus Reviews
“Garson, Oslo’daki Hills adlı büyük ve eski bir restoranda, çok şahane yemekler boyunca tecrübeli bir garson tarafından anlatılan, iddialı bir hikâye… Faldbakken’in hikâyesi, restoran tarafından temsil edilen ‘eski dünya’yı iyisiyle kötüsüyle ifşa ederken bu özneyi zekice ve çarpıcı bir romana dönüşüyor.” –Publishers Weekly
Tek Mekân ve Devamlı Müşterilerle Akıcı Bir Hikâye
Kimi dünyalar yalnızca kendi ritmiyle hareket eder. Faldbakken’in bu dürtüyle hareket ettiği apaçık. “Garson” kitabı Hills isimli tarihi bir Avrupa restoranında, mekânın birkaç sabit personeli ile değişmez müşterileri arasında geçen stabil fakat heyecanlı bir hikâyeyi esas alıyor. Bir gün kapıdan genç ve güzel bir genç kız giriyor ve garsonun tekdüze dünyasında adımlar birbirine karışıyor. Restorandan uzaklaştığımız tek nokta garsonun bir ya da iki defa restoranın önünden geçen yolun ilerine baktığı an oluyor. Garson Avrupa’nın aynasını tek mekânda yüzüne tutup okuyucuya yansıtıyor.
Kitaptan Bazı Alıntılar:
Alışkanlık bir şeylerin doğasının üstüne örtülen battaniye gibidir.
Mutlulukla mutsuzluk bir elmanın iki yarısıdır.
Savaş, mantıksızlığın en mantıklı şeklidir.
Mutsuzluk, güvenilir tüketiciler yaratır.
Mesele neyden özgür olduğun değil, ne uğruna özgür olduğundur.
Benliğin oluşumu sekteye uğrayınca çöküş baş gösterir.
Büyükler sadece biz diz çöktüğümüz için büyük gözüküyorlar. Haydi ayağa kalkalım. – Proudhon
Ayçiçeği çekirdeğiyle yumurtayı ayrı ayrı tatmış birine mayonez nasıl anlatılır ki?
Her gün aynada bitkin ve yıpranmış yüzümü görüp kendi kendime diyorum ki: Hayatının geri kalanında en genç göründüğün an bu olacak.
GARSON, Norveç’in son yüzyılına tanıklık eden bir restoran ve ve sakinleri üzerinden modernizmin hem bireyler hem de Avrupa üzerindeki etkilerini okuma fırsatı sunuyor.
1973 doğumlu Matias Faldbakken, Norveç’in en eleştirel beğeni toplayan görsel sanatçı ve yazarlarından biridir. Paula Cooper Galerisi (New York), Simon Lee Galerisi (Londra), Galerie Eva Presenhuber (Zürih), Galerie NEU (Berlin) ve Standart (Oslo) gibi dünyanın en iyi çağdaş sanat galerileri tarafından temsil edilmektedir. Kendi adıyla yayımladığı ilk romanı olan Garson (Hills) Brage Ödülü’nün finalistleri arasına girmiş ve telif hakları 16 ülkeye satılmıştır. Faldbakken Bragge Ödülü finalistleri arasında yer almıştır ve uluslararası üne ve başarıya sahip modern ve kavramsal sanat üzerine çalışan bir sanatçı.
Garson süzülerek indiğiniz yumuşacık havadan sonra kupkuru toprağa çakılmışsınız hissi veren, kendi içinde çelişkili zihinlerle dolu bir dünya.
240 sayfalık bir dünyada Mehmet Emin Baş’ın çevirisiyle bir süreliğine Hills’te yaşama fırsatı veren “Garson” kitabının ön okumasına BURADAN ulaşabilirsiniz.
Keyifli okumalar dileriz!
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.