Dilara Ünal
28 Nisan 1926 doğumlu Harper Lee, 2015 yılında Tespih Ağacının Gölgesinde (Go Set A Watchman) yayımlanana kadar, yalnızca bir eser yayımlamış olmasından dolayı “tek seferlik mucize” olarak anılıyordu. Ancak Pulitzer Ödüllü Bülbül’ü Öldürmek (To Kill a Mockingbird) romanının yazarı; yayımlanan iki kitabının yanı sıra başka harika işlere de imza attı.
2016 yılında hayatını kaybeden Lee, yayımlanmış iki kitap ve Robert Mulligan’ın 1962 tarihli To Kill a Mockingbird uyarlaması dışında da kültür dünyasında yer almayı sürdürdü. Belki söyleşileri her yerde dönmedi, sabah akşam sayısız etkinlik ve imza gününde yer almadı. Ancak yine de bir sanat insanı olmanın gereklerini yerine getirebildi.
İşte Harper Lee, Bülbülü Öldürmek dışında zamanını nasıl geçiriyordu, sorusuna tadımlık da olsa bir cevap!
1. Harper Lee, Dar Görüşlü Bir Okulun Yönetim Kurulunu Yerin Dibine Soktu
1966 yılında, Virginia’da bir okulun yönetim kurulu üyeleri anonim olarak Bülbül’ü Öldürmek kitabının “etik olmamaması” düşüncesiyle kütüphanelerinden kaldırılması ve yasaklanması için karar aldı. Çılgına dönen Lee, Richmond News Leader’a kurulun davranışlarını kınadığını belirten öfkeli bir mektup yazdı.
“Son zamanlarda, Hanover Bölge Okulu Yönetim Kurulu’nun faaliyetleri kulaklarımı çınlattı ve duyduklarım o üyelerden herhangi birinin okuma yazma bilip bilmediği konusunda kafamda soru işareti oluşturuyor.”
Lee söz konusu yetkilileri Orwellian diktatörleriyle karşılaştırmaya devam etti ve yüz kızartıcı yergisini şu sözlerle sonlandırdı:
“Bu kısa yazım neticesinde, umarım Hanover Bölge Okulu Yönetim Kurulu üyeleri kendi seçtikleri herhangi bir okulun birinci sınıfına kaydolmayı düşünürler.”
2. Harper Lee, Truman Capote’un “Soğukkanlılıkla” Üzerinde Çalışmasına Yardımcı Oldu
Lee’nin çocukluk arkadaşı Truman Capote, varlıklı bir ailenin o sıralarda gerçekleşmiş cinayetinin ardındaki sır perdesini araştırmak için 1959’da Kansas’ın küçük Holcomb kasabasına yaptığı yolculukta kendisine eşlik etmesini istedi. Çok geçmeden Capote, arkadaşının yerlilerle konuşma konusunda daha iyi olduğunu ve bunun araştırma için ne kadar değerli bir yetenek olduğunu fark etti.
Lee bu olaya kendini o kadar adamıştı ki, Capote için 150 sayfalık not yazmıştı (söylentiye göre, Lee’nin kurbanları daha karmaşık yapma önerisini görmezden geldi). Türkçeye Soğukkanlılıkla adıyla çevrilen In Cold Blood romanının çoksatan olmasının sebebi ise anlık merak uyandırmasıydı.
3. Harper Lee, Başkanlık Onursal Nişanı ile Ödüllendirildi
Lee, 2007’de Amerikan Edebiyatı’na olağanüstü katkısından dolayı dönemin başkanı George Bush tarafından Başkanlık Onursal Nişanı ile ödüllendirildi. O yıl Lee ile beraber ödül alanlar arasında genetikçi Francis Collins, Dışişleri Komitesi eski başkanı Henry Hyde ve sivil haklar lideri Benjamin Hooks vardı.
4. Harper Lee, Kitaplar ve Kütüphaneler İçin Çarpıcı Bir Savunma Kaleme Aldı
2006 yılında Lee, Oprah Winfrey’in O dergisine kitap sevgisini savunan açık bir mektup yazdı:
“Diz üstü bilgisayarlar, cep telefonları, iPod’ler ile dolup taşan ve zihinleri boş bir oda misali olan insanların oluşturduğu toplumda, ben hâlâ kitaplarla ilerleme gayretindeyim. Anlık bilgi bana göre değil. Ben kitap yığınlarında araştırma yapmaktan yanayım çünkü bir şeyi öğrenmek için çaba harcadığımda o bilgiyi hatırlayabiliyorum.
“Ayrıca Oprah, yatağın içinde kıvrılıp bir bilgisayarı okuduğunu hayal edebiliyor musun? Mesela Anna Karenina için ağladığını veya Hannibal Lecter tarafından dehşete düştüğünü; Mistah Kurtz ile karanlığın kalbine girdiğini veya Holden Caufield’ın dünyasının seni çevrelemesini… Demek istediğim bazı şeyler yumuşak sayfalarda olmalı, soğuk metallerde değil.”
Peki siz Harper Lee ve Bülbülü Öldürmek ile daha önce tanışmış mıydınız? Yazarın tek bir romanla edebiyat tarihine ve kültür dünyasına böylesine bir katkı vermiş olmasını nasıl yorumluyorsunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.
* Andy Warhol Hakkında Bilmiyor Olabileceğiniz 12 Bilgi
Kaynak: Mental Floss
Bülbülü mü öldürmüş ne yapmış? :d
Okuduğum bir yazar değil ama hikayesi ilgimi çekti. İlk kitabı Bülbülü Öldürmek 1960 yılında yayınlanmış ve ödüller almış, çok satmış, çok okunmuş. İkinci kitabı 2015 yılında yayınlanmış. Yani ilk kitabından 54 yıl sonra; o da ilk kitabın devamı. Bu 54 yıl boyunca boş durmamış iddiasındaki yukarıdaki linki tıkladım. Yani hepsi buysa yazarlık anlamında gerçekten hiçbir şey yapmamış.
o 54 sonra yayınlanan kitap bülbülü öldürmek’den önce yazılmış. Lee Tesbih Ağacını yazdıktan sonra editörü. bu olmamış sen bunun çocukluğunu yaz diyor ve kitap tutuyor.
Hımm, o zaman belli bir dönem dışında hiç yazmamış. Böyle bir kaç yazar daha olduğunu hatırlıyorum. Yine de istisnadır herhalde. Neden yazmamış, çok ilginç.
Ben yazmanın Harper Lee için anlık bir heves olduğunu düşünüyorum. Hatta doğum günü hediyesi 1 yıl izin bu kitabı yazabilmesi için. Bir de yazsa muhtemelen ilk kitabını geçemeyeceğini düşündü. Tek kitap ile şarkı ile vs hit olmak o alanda kişiyi iyi yapmaz bence. Önemli olan istikrardır. 1 eserde başarı sadece tesadüf.
Bana göre övüldüğü kadar muhteşem bir kitap değil Bülbülü öldürmek. Dönemine göre seçtiği konu alışılmışın dışında ve cesurca ama o kadar.