Kurt Vonnegut’un “Otomatik Piyano”su Yeniden Raflarda

Amerikalı ünlü yazar Kurt Vonnegut’un kitapları April Yayıncılık tarafından yeniden basılmaya devam ediyor. Yayınevi bu zamana kadar yazarın Şampiyonların Kahvaltısı, Gece Ana, Kedi Beşiği, Mezbaha 5, Paldır Küldür, Ölümlüler Uyurken ve  Allah Senden Razı Olsun Dr. Kevorkian gibi eserlerini bizlerle buluşturmuştu. Yazarın ilk romanı olan Otomatik Piyano (Player Piano, 1952) da bu kervana katıldı.

Kurt Vonnegut, “ilerleme” hırsının “fazla ileri gitme” hatasını doğurabileceğini söylüyor. Makineler tüm işleri yaparken, insanlar ne yapacaklarını şaşırmışlardır. Paul Proteus, Amerikan kabusundan uyanınca, başı büsbütün belaya girer. Otomatik Piyano, korkunç olayları mizahi bir dille anlatan Vonnegut’tan bir kahkaha tufanı, felsefe fırtınası!

Eserin tanıtım bülteni şöyle:
İlerleme…
Kulağa pek hoş gelen bir kavram.
Hep ileri, daima ileri! İnsanlığın gelişmesi, sınırlarını zorlaması, aşması…

Peki, bedeli?

Üçüncü Dünya Savaşı sonrası: Aşırı mekanikleşmiş bir toplum. Fabrikalar, tüm üretim, her şeyin çalışması için bir avuç insan, bir avuç becerikli mühendis yeterli. Geri kalanlarsa…

Bu toplumun süper-mühendislerinden Paul Proteus, yaşadığı ‘Mekanize Amerikan Rüyası’ndan uyanarak varlığını, hayatın anlamını, toplumdaki muazzam ayrışmayı, ilerlemenin nelere mal olduğunu sorguluyor. ‘İnsan’ dünyayı yeniden kazanmak için isyan hareketine mi katılmalı yoksa görece muazzam refahın bedelini ödemeye razı mı olmalı?

Otomatik Piyano, ataları Biz, Cesur Yeni Dünya ve dört yıl büyüğü 1984 gibi akıl-ilerleme-mekanikleşme temalı bir distopya. Ama farklı. Çünkü Vonnegut’ın distopyasındaki makineler, diğer distopyaların yazarlarının muazzam hayal güçlerinden çıkmış makineler değil, kitabın yazıldığı dönemde var olan makineler.
Otomatik Piyano bizleri uzakta değil, çok yakında olan bir şeye karşı, hem de ‘İlerleme’ye laf etmenin hiç hoş karşılanmadığı 50’li yıllardan uyarıyor ve teknolojinin muazzam gelişiminin işin içine insana has hırslar girdiğinde nerelere varabileceğini gösteriyor.

Otomatik Piyano, Kurt Vonnegut’ın bildik sivri dilli açık sözlülüğüyle, “Konusunu, konusu güle oynaya Biz’den araklanmış Cesur Yeni Dünya’dan güle oynaya arakladım,” dediği ilk göz ağrısı…
İrma Doğanoğlu Çimen’in çevirmenliğini, Algan Sezgintüredi‘nin de editörlüğünü üstlendiği roman raflardaki yerini henüz aldı. Eseri kütüphanelerine katacak herkese keyifli okumalar!