Devrim Beyaz
Boğaziçi Üniversitesi Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Araştırma Merkezi bünyesinde yürütülen “Kişisel Arşivi Işığında Leyla Erbil’in Edebi Dünyası” isimli proje; Türkçe edebiyatın önemli isimlerinden “Leylâ Erbil“in kişisel arşivini kataloglayarak dijital ortama aktarıp araştırmacılarla paylaşıma açmayı hedefliyor.
Hallaç, Gecede, Eski Sevgili, Tuhaf Bir Kadın, Cüce, Üç Başlı Ejderha, Kalan gibi eserleriyle 1950 Kuşağı edebiyatı içinde özgün bir yer edinmiş olan Leylâ Erbil; aynı zamanda Türkiye PEN Yazarlar Derneği tarafından Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilen ilk kadın. 19 Temmuz 2013’te vefat eden yazarın eserleri Almanca, İngilizce, Fransızca, Kürtçe ve Rusça gibi çok sayıda dile çevrilmesinin yanında edebiyat araştırmacılarına zengin bir kaynak olmaya da devam ediyor.
Üniversiteden yapılan açıklamaya göre, Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Olcay Akyıldız’ın Boğaziçi Üniversitesi Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Araştırma Merkezi bünyesinde yürüttüğü Bilimsel Araştırma Projesiyle (BAP) Leyla Erbil’in kızı Fatoş Erbil tarafından 2016’da üniversiteye bağışlanan yazarın kişisel arşivi kataloglanıp dijitize edilerek araştırmacıların kullanımına açık hale getirilmeye çalışılıyor.
Projede ayrıca tasnif ve kataloglama sistemi oluşturulurken Boğaziçi Üniversitesi Arşiv ve Dokümantasyon Merkezinin sistemlerinden yararlanılıyor.
İki yıl içinde tamamlanması hedeflenen arşivde şu ana kadar yaklaşık 2 bin 500 belge kataloglandı. Bunların yüzde 30’a yakını dijitize edildi.
Dr. Öğr. Üyesi Olcay Akyıldız ile Doç. Dr. Zeynep Uysal, Merve Şen, Semiha Şentürk, Şerife Seda Yücekurt Ünlü’nün görev aldığı projeye, Boğaziçi Üniversitesi Arşiv ve Dokümantasyon Merkezinden Nurçin İleri ve Başak Deniz Özdoğan da destek oldu.
Proje kapsamında Leyla Erbil’in arşivi 3 ana kategoriye ayrıldı. İlk kategoride kişisel mektuplar, resmi yazışmalar, pasaport ya da kimlik kartı gibi şahsi belgelerden oluşan biyografik malzemeler; ikinci kategoride yazarın metinlerine ait taslaklar, yayımlanmış ya da yayımlanmamış metinlerinden oluşan malzemeleri, son kategoride ise ilk iki kategoriye de girmeyen çeşitli nesneler, kupürler, gazeteler, dergiler gibi malzemeler yer alıyor.
“Kendi malzemeleri üzerinden bir yazarın doğuşunu takip etme şansımız oluyor”
Proje yürütücüsü Olcay Akyıldız, proje tamamlanıp arşiv üzerine detaylı çalışıldığında Leyla Erbil edebiyatına yeni bir gözle bakmak için araştırmacıların önemli bir kaynak elde edeceğini belirtti.
Yazarın “parçalı, zihin oyunları içeren ve bağlantıları net olmayan” yazma biçimini arşivlemede de gözlemlediklerini ifade eden Akyıldız, şunları paylaştı:
“Sürekli biriktirerek, araştırarak, her yere notlar alarak çalıştığını görmek bizi asıl heyecanlandıran şey oldu. Örneğin üniversite yıllarından kalma ders notları ve defterleri var, arkadaşlarıyla olan yazışmaları, çizimleri var. Bunlar hem yaşantısının parçaları hem de başvuru kaynakları. Tuhaf Bir Kadın’da nasıl bir yazarın doğuşunu okuyorsak bu notlar sayesinde de kendi malzemeleri üzerinden bir yazarın doğuşunu takip etme şansımız oluyor. Sonuçta çıkan fotoğraf ise her zaman, her konuda var olup her şeyin çok farkında olan ve hiçbir şeyi boş vermeyen bir yazar portresi.”
Akyıldız, Leyla Erbil arşivi gibi yazar arşivlerinin korunup araştırmacılara sunulabilmesinin metinlere dair yeni okuma biçimlerine olanak tanıyacağını vurguladı.
Söz konusu proje yürütücüsü Olcay Akyıldız ve proje asistanı Merve Şen ile, haber kaynağı olarak da kullandığımız BOUN sitesinde yapılmış röportajın tamamını okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Ne güzel bir hizmet, diğer yazarlarımız içinde böylesine anlamlı ve güzel hizmetlerin yürütülmesi dileğimle, Boğaziçi Üniversitesi’nin çalışanları-gönüllüler-emeği geçen herkesten sonsuz teşekkürler
Tanpınar’dan sonra ikinci ama hep bilinen ve göz önünde olan yazarların tercih edilmesi bir eksik ve popülerizm.