Elif Laçin Aytaç
Masallar üzerine yapılan akademik çalışmalarda günümüzün en önemli uzmanlarından birisi olarak gösterilen Jack Zipes’ın “Peri Masalları ve Yıkma Sanatı’’ isimli kitabı, artık Türkçede.
Minnesota Üniversitesi’nde dilbilimi ve folklor üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Jack Zipes, bu eserinde masallar ile toplumsal davranış biçimleri arasındaki ilişkiyi inceliyor. Yazar şimdiye dek daha çok olumlu tarafıyla incelenen masal türünün görmezden gelinen ve rahatsız edici yanlarını ele almayı tercih ediyor. Grimm Kardeşler’den Disney’e dek alanın tarihindeki pek çok önemli ismi içeren kitapta, ayrıca masal türünün zaman içerisindeki değişimine dair ayrıntılı bir değerlendirme de yer almakta.
Kitabın tanıtım bülteni ise şu şekilde:
Peri Masalları ve Yıkma Sanatı – Jack Zipes | Arka Kapak Tanıtımı
“Peri masalı söylemi üzerinden türün toplumsal tarihine bir bakışla açılan kitap ardından bu türün köklerine dönüyor. Önce Straparola ve Basile’nin yazdıklarını inceleyerek İtalya’daki köklerine, ardından da Perrault, Grimm Kardeşler, Hans Christian Andersen, Oscar Wilde, George MacDonald ve Frank Baum’a dek uzanan geniş bir ustalar yelpazesi açılıyor önümüze.
Geçen zaman içinde peri masallarının nasıl değiştiği Nazi Almanyası ve Walt Disney örneği üzerinden anlatılıyor. Peri masalı üretiminde kadın yazarların yıkıcı rolüne ve bu masallar aracılığıyla uygarlık standartlarının nasıl belirlendiği konusu da derin bir çözümlemeden geçiriliyor. Çağdaş peri masalları da unutulmuyor elbette.
Dokuz ana bölümden oluşan bu kitap peri masallarının veya aslında hiçbir masalın göründüğü gibi olmadığını, sadece masal olmadıklarını anlamak isteyenler için mücevher niteliğinde kusursuz bir çalışma.”
Zeynep Çiftçi Kanburoğlu tarafından çevrilen eser, Alfa Yayınları tarafından yayımlandı. Bu tür çalışmalara meraklı olanlara duyurulur.
Yazarın iki önemli çalışmasının peş peşe çıkmasına sevindim. Benim gibi Mitoloji-Masal-Bizi Biz Yapan Hikâyeler ilişkisine merak duyanlar için, bu gibi çalışmaların dilimize kazandırılması sevindirici.