Devrim Beyaz
Merriam-Webster Sözlüğü’ne göre 2022’nin kelimesi “gaslighting” oldu. Son dönemlerin popüler sözcüğü, Amerika’nın köklü sözlüğünde bu yıl en çok aratılan kelime olarak kayıtlara geçti.
Dünya çapında birçok sözlük yayını, her yıl yeni kelimelerle arşivlerini genişletiyor. Oxford Sözlüğü, 2022’nin kelimesini kullanıcıların oylarıyla “goblin mode” seçmişti. Geçen yıl ise Oxford “vax” kelimesini, Collins ise “NFT“yi dizinine katmıştı.
Şimdi ise ABD’nin en köklü sözlüğü olan Merriam-Webster, 2022’nin kelimesini okurlara duyurdu. Kökleri 1831 yılına dek uzanan sözlük yayıncısı, çoğunlukla referans kitapları, ansiklopediler ve sözlüklerle tanınıyor. Britannica ansiklopedilerinin de yayıncısı olan Merriam-Webster’a göre 2022 yılının kelimesi “gaslighting” olarak açıklandı.
Amerikan sözlüğü; “gaslighting” için sahte haberler, dezenformasyonlar ve komplo teorileri çağına uyan, “bu zamanların kelimesi” ifadesini kullanıyor.
Merriam-Webster Sözlüğü’nün 2022’nin Kelimesi Seçtiği “Gaslighting” Ne Demek?
“Gaslighting” sözcüğü; zihni manipüle eden, yanıltıcı ve açıkça aldatıcı davranış biçimlerini tanımlamakta kullanılıyor.
Bu kelime için Merriam-Webster’ın internet sitesinde yapılan aramalar, önceki yıla göre 2022’de %1.740 oranında arttı.
Merriam-Webster’ın genel yayın yönetmeni Peter Sokolowski, kelimenin özellikle son dört yıl içinde şaşırtıcı bir popülerlik elde ettiğini kaydetti.
“Gaslighting” için Vikipedi’de şu ifadelere yer veriliyor:
“Gaslighting, bir psikolojik manipülasyon ve taciz yöntemidir. Bireyi kendi hafıza, algı ve akıl sağlığını sorgulayıp irdelemeye iten bir çeşit kötü yönlendirmedir. Bireyde veya seçilen grupta şüphe uyandırma, kalıcı inkâr, çelişki ve yalan yoluyla peyderpey dikte edilir ve fark edilmesi kimi zaman güçtür.”
“Gaslighting”; ilişkilerini kötüye kullananlar, politikacılar, kimi haber kaynakları, romantik partnerler, aile ve arkadaş grupları gibi çeşitli sosyal ortamlardaki manipülatör kişiler tarafından sıklıkla uygulanabilen bir manipülasyon yöntemi.
Kelimenin kökeni ise Patrick Hamilton’ın 1938 tarihli Gas Light adlı oyuna ve 1944 yılında bu oyundan uyarlanan sinema filmine dayanıyor. Oyunda, erkek karakter partnerini deli olduğuna ikna etmeye çalışıyor. Gaz lambası söndüğünde ise kadın karakter tüm bunların uydurma olduğunun farkına varıyor.
Siz bu sözcük hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da üzerinden paylaşabilir, bizleri Google Haberler’den daha sık takip edebilirsiniz.
Kaynak: Al Jazeera
Büyük adamsın Feyyaz Yiğit.