Devrim Beyaz
Kültür dünyamıza dair dijitalleştirme çalışmaları tüm hızıyla sürüyor. Pek çok film ve televizyon programı çevrimiçi ortamlara taşınırken bir sevindirici haber de Yaprak Dergisi cephesinden geldi. Orhan Veli Kanık’ın 1949 – 1950 seneleri arasında yayımladığı edebiyat dergisi dijital erişime açıldı.
Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı (TÜSTAV), toplamda 28 sayıdan oluşan ve Ankara’da basılan derginin bütün sayılarını çevrimiçi ortama taşıdı.
2 haftada bir yayınlanan Yaprak Dergisi, 1 Ocak 1949 tarihinden 1 Haziran 1950’ye kadar yayımda kaldı. Orhan Veli Kanık öncülüğünde yayıma hazırlanan dergi, dönemin önemli sanatçılarını bir araya getirmesiyle biliniyor.
Bugün hâlâ büyük bir keyifle okunan ve eserleri çokça kıymet gören şair ve yazarların işlerini barındıran Yaprak, 1948’de Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu’ndaki işinden ayrılan Orhan Veli tarafından kuruldu. Kanık’a derginin yönetiminde destek olan isimler ise şu şekildeydi: Bedri Rahmi Eyüboğlu, Abidin Dino, Necati Cumalı, Sabahattin Eyüboğlu, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday.
Kanık’ın hem yazı işleri müdürü olarak hem de fiilen sahibi olarak görev aldığı Yaprak, 15 günde bir yayımlanıyordu. Derginin masrafları ise Barış Derneği genel başkanı, yazar ve büyükelçi Mahmut Dikerdem tarafından karşılandı.
Derginin 1 Ocak 1949 tarihinde yayımlanan ilk sayısında Cahit Sıtkı Tarancı, Sait Faik Abasıyanık, Fazıl Hüsnü Dağlarca ve Cahit Külebi önemli isimlerin eserleri yer aldı. Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday ve Oktay Rifat ise toplumsal tarafı ağır basan işleriyle dergi vasıtasıyla ülke sorunlarını ele alan makaleler kaleme aldı. Bu isimler, şairlikleriyle birlikte fikir insanı olmanın gereklerini de Yaprak Dergisi bünyesinde yerine getirdi.
Orhan Veli Kanık’ın Yaşatmak İçin Ceketini Bile Sattığı Yaprak Dergisi Şimdi Dijital Ortamda
Türk edebiyatında şiir anlayışına yön veren Garip akımından şair ve yazarları bünyesinde barındıran dergi, politik olaylara da kayıtsız kalmadı. Nâzım Hikmet Ran’ın hapisten çıkartılması için düzenlenen kampanyalara destek verdi.
Ekonomik zorluklar nedeniyle sıkıntılı günler geçiren dergi için Orhan Veli ceketini bile satmak durumunda kaldı. Bununla birlikte şair, Abidin Dino’nun kendisine hediye ettiği resimleri de elden çıkartarak derginin devamı için bütçe oluşturmaya çalıştı.
Yaprak Dergisi kapandıktan sonra İstanbul’a dönen Orhan Veli, aynı yıl yaşamını yitirdi. Şairin ölümü üzerine arkadaşları 1 Şubat 1951 tarihinde Son Yaprak adlı sayı çıkartıldı. Bu tek sayıda Kanık’ın daha önce hiç gün yüzüne çıkartılmamış Aşk Resmi Geçidi adlı şiiri de yer aldı.
TÜSTAV’ın erişime açtığı Yaprak Dergisi arşivine BURAYA tıklayarak ulaşarak tüm sayıları ücretsiz bir şekilde okuyabilirsiniz.
Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşmayı unutmayın.
* Servet-i Fünûn Dergisinin Veri Tabanı Dijital Ortama Aktarıldı
Kaynak: Kültür Servisi
Daha önce de Hikmet Kıvılcımlı’nın bazı eserlerini, TKP kitaplığını, Adımlar, Atılım, Ant gibi yayınları dijitale taşımışlardır.
TÜSTAV toplum belleği için iyi şeyler yapıyor.
Dergide olan yazıların imzalarına bakınca yıldızlar geçidi gibi, bir zamanlar Türkiye’de edebiyat karın doyurmuyormuş ama Türk edebiyatına damga vuran öykücü, şair, edebiyat araştırmacıları, roman yazarlarının çoğu da o dönem çıkmış, bence büyük ölçüde Cumhuriyet’in başarısıdır bu.
Kaydettim, indirdim, yükledim vb. Okunacaklara eklendiler.
Her yere TÜSTAV yazmışlar ve her sayfanın yarısında gölge var.